سوغات ویژه رئیسی از نیویورک

به گزارش مجله خبری نگار/خراسان: حضور هیئت بلندپایه دیپلماتیک ایران که به منظور شرکت در هفتاد و هشتمین مجمع عمومی سازمان ملل به نیویورک رفته بود، بازتاب‌های زیادی در عرصه رسانه به همراه داشت و در حاشیه این سفر رایزنی‌های زیادی هم در حوزه‌های گوناگون صورت گرفت. دیپلماسی دولت سیزدهم بر پایه اصل احترام متقابل و عزت و استیفای حقوق ملت، در نیویورک هم اتفاقات مثبتی را رقم زد که مهم‌ترین آن خبری بود که در آستانه بازگشت رئیس‌جمهور منتشر شد؛ بازگشت ۳۵۰۶ لوح مصادره‌شده توسط آمریکا بعد از ۸۵ سال! بله بیش از ۸۵ سال از خروج گِل‌نبشته‌هایی که فقط برای مطالعه در اختیار دانشگاه شیکاگو قرار گرفته بود می‌گذشت و حالا پس از ده‌ها سال رایزنی‌های وزارت امور خارجه و میراث فرهنگی به موطن اصلی خود باز‌گشتند؛ الواح هخامنشی که در تخت جمشید پیدا شده بود و برای بررسی و دوره مطالعاتی سه ساله و به امانت به آمریکا فرستاده شد، اما با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، دولت آمریکا مانع از استرداد آن‌ها شد.

اکنون ۳۵۰۶ لوح در پنجمین مرحله استرداد با رایزنی دولت سیزدهم به خاک مادری بازگشت؛ لوح‌هایی با محتوای مدیریت منابع راه‌ها، روابط اجتماعی، مایحتاج اساسی زندگی، دستمزدها، اقتصاد جامعه هخامنشی به خط میخی و زبان عیلامی و آرامی که در ۹ صندوق هر کدام به وزن ۷۵ کیلوگرم از طریق هواپیمای حامل هیئت ایرانی وارد کشور شده و با اسکورت به موزه ملی منتقل شدند.

ایرنا نوشت: این لوح‌ها با رایزنی‌های گسترده و فشرده وزارت امور خارجه، مرکز امور حقوق بین الملل ریاست جمهوری و وزارت میراث فرهنگی در هماهنگی با مؤسسه شرق‌شناسی شیکاگو که سال ۹۸ وعده انتقال آن‌ها به ایران را داده بودند؛ اما فرایند صدور مجوز آن توسط خزانه‌داری آمریکا به بهانه کرونا دچار تعلل شد، به کشور بازگشت. پس از صدور مجوز خزانه‌داری آمریکا قرار شد محموله آماده شده در یک کشور ثالث تحویل نمایندگی کشورمان شود، اما به بهانه تحریم‌ها با کارشکنی وزارت خارجه فرانسه و آلمان و همکاری نکردن شرکت‌های هواپیمایی و بیمه‌ای مواجه و نهایتاً مقرر شد محموله توسط مؤسسه شرق‌شناسی به نمایندگی کشورمان در نیویورک تحویل تا در زمان برگزاری مجمع سالانه سازمان ملل از طریق هواپیمای حامل هیئت ایرانی به کشور بازگردانده شود.

استرداد ۳۹ هزار و ۲۶۲ قطعه لوح در ۴ مرحله و طی ۸۵ سال

ماجرای این لوح‌ها از این قرار است که باستان‌شناسان الواح را سال ۱۳۱۳ شمسی در تخت جمشید کشف کردند و این لوح‌ها با موافقت دولت وقتِ ایران در ۵۰ صندوق چوبی شامل حدود ۲۰۰۰ جعبه مقوایی و چند پیت نفتی که در تخت جمشید به پارافین آب شده آغشته شده بودند، از طریق بوشهر به آمریکا و برای مطالعه و بررسی به دانشگاه شیکاگو امانت داده شد و قرار بود بعد از اتمام مطالعات هم به ایران مسترد شود.

در همان زمان، قرارداد و موافقت‌نامه‌ای نیز تدوین شد که در آن آمده بود «ایران لوح‌هایی گلی را برای خوانش و رمزگشایی به امانت به دانشگاه شیکاگو که مشغول کاوش تخت جمشید (پارسه، پرسپولیس) است، می‌سپارد». اسفند ۱۳۱۱ شمسی در کاوش‌های باستان‌شناسی روی تخت جمشید، حدود ۳۰ هزار لوح گِلی مربوط به دوره هخامنشی به خط میخی کشف شد که تعداد پُرشمار این الواح، محتوای متنوع، منسجم و دست نخورده بودن آن‌ها طی ۲۵۰۰ سال و کشف یک‌باره این مجموعه، آن را بسیار منحصر به فرد کرده است؛ این مجموعه شامل ۲ هزار و ۶۷۰ قطعه لوح بزرگ به خط میخی و زبان عیلامی و تعداد ۸۳۶ قطعه لوح کوچک به خط میخی و زبان آرامی است.

بر اساس اطلاعاتی که در اختیار ایرنا قرار گرفته، بعد از مطالعه و انتشار نتایج مطالعات صورت گرفته روی این الواح در قالب چند کتاب، استرداد آن‌ها آغاز شد که تاکنون بخشی از لوح‌ها در چهار مرحله به ایران برگردانده شده‌اند: سال ۱۳۲۷ شمسی (۱۷۹ قطعه)، سال ۱۳۲۹ شمسی (۳۷هزار قطعه)، سال ۱۳۸۳ شمسی (۳۰۰ قطعه) و سال ۱۳۹۸ شمسی (۱۷۸۳ قطعه)؛ گرچه بازگشت بخش چهارم الواح به کشور شرایط پیچیده‌تری داشت و اسرائیل بنا داشت تا لوح‌های هخامنشی را به عنوان غرامت یک حمله انتحاری از سوی مبارزان فلسطینی مصادره کند که برای آن پرونده معروف «جنی روبین» را علیه ایران تشکل داد و لابی صهیونیست‌ها هم در این زمینه کاملاً مصمم بود الواح ایرانی را به نفع خانواده قربانیان آن واقعه مصادره کند، اما نهایتاً پیگیری‌های ایران مانع آن شد و تیر رژیم صهیونیستی برای غارت لوح‌های هخامنشی به سنگ خورد.

دولت سیزدهم در طی دو سال اخیر بار‌ها در مجامع بین المللی مانند دادگاه لاهه استرداد این الواح را با اهتمام ویژه پیگیری کرده و خواستار آن شده تا میراث تاریخی ملت را به کشور برگرداند و نهایتا پنجمین محموله الواح در قالب ۳۵۰۶ لوح بسته‌بندی شده، پس از بیش از ۸۵ سال از سوی هیئت ایرانی به کشور بازگشت. به گفته کارشناسان این الواح به نسبت لوح‌هایی که در مراحل قبل وارد کشور شده اند سالم‌تر بوده و قابل خواندن هستند. بی‌تردید می‌توان این دستاورد فرهنگی و تمدنی و استیفای حقوق ملت ایران را در کنار دیگر دستاورد‌های سفر رئیسی به نیویورک، از دفاع قاطع او از ساحت قرآن و روشنگری درباره پُشت‌پرده تحرکات افراطی غرب علیه مقدسات و نظام خانواده تا اعلام قاطع صریح مواضع ایران در زمینه‌های مختلف از مذاکرات رفع‌تحریم‌ها تا نقش آفرینی در گسترش صلح و مبارزه با تروریسم و توصیه‌های او به رسانه‌ها برای آزادی‌خواهی و حق‌گویی و لزوم حفظ استقلال نهاد‌های ورزشی در برابر سیاست‌بازی قدرت‌های سلطه‌طلب، ثمره ماندگار دولت سیزدهم در صحنه دیپلماسی دانست که تلاش کرد پرونده استرداد الواح هخامنشی را ببندد.

رئیسی: آمریکا باید همان ۸۰ سال پیش الواح هخامنشی را به ایران بازمی‌گرداند

سید ابراهیم رئیسی نیز در ابتدای ورود به کشور پس از سفر نیویورک و حضور در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، با بیان این‌که ما ۲۰ نشست و دیدار و ارتباطات با نخبگان و سیاسیون در این سفر برگزار کردیم، یادآور شد: تلاش کردیم در این جلسات آنچه از مواضع جمهوری اسلامی است تبیین کنیم. محور ارتباطات ما در همه دیدار‌ها با سران اقتصادی کشور‌ها توجه به ارتباطات تجاری و اقتصادی با کشور‌ها و سازمان‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای بود. وی یادآور شد: نگاه این کشور‌ها به برنامه آتی جمهوری اسلامی در این ارتباطات این بود که با توجه به موفقیت‌هایی که در سیاست خارجی و ارتباط با همسایگان و عضویت در سازمان‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای و آزادسازی منابع بلوکه‌شده ایران، برنامه ما چیست که ما آمادگی خود را برای ارتقای ارتباطات و تعامل با کشور‌های مختلف جهان به ویژه در مسائل سیاسی و اقتصادی را اعلام کردیم.

رئیس‌جمهور گفت: پیروزی ایران در جریانات سال گذشته و فائق آمدن بر توطئه و جنگ ترکیبی دشمن علیه ایران از همیشه رساتر بود و به گوش جهانیان هم رسید. امروز جمهوری اسلامی با پافشاری بر مواضع بحق خود در موضوع هسته‌ای و امور علمی و فناوری، برنامه آتی کشور را این‌گونه رقم زدیم که آمادگی همکاری در زمینه مسائل مربوط به ارتقای این زیرساخت‌ها در این کشور‌ها را داریم. وی افزود: در نشست با نخبگان و اصحاب رسانه احساس کردیم که تصویری که آنان از ایران ارائه می‌دهند تصویر واقعی نیست و این مشکلی است که باید حل شود. وظیفه رسانه‌ها و مسئولان است که این تصویر واقعی را نشان دهند. ریشه محاسبات غلط و تصمیم‌گیری‌های غلط در غرب درباره ایران همین تصویر‌های نادرستی است که از جمهوری اسلامی ایران دریافت می‌کنند.

رئیسی در پاسخ به سوالی مبنی بر این‌که گویا این سفر سوغاتی‌هایی نیز برای ملت ایران داشته است، اظهار کرد: در این سفر با پیگیری‌های خوبی که دوستان ما در وزارت میراث فرهنگی و گردشگری، دفتر نمایندگی ایران در نیویورک و وزارت خارجه انجام دادند، بحمدلله بخشی از میراث‌های ارزشمند ملت ایران، یعنی تعدادی از الواح دوره هخامنشی که ۸۴ سال در دست آمریکایی‌ها و در مرکز شرق‌شناسی دانشگاه شیکاگو مانده بود، به کشور بازگشت.

رئیس جمهور با بیان این‌که ۸۴ سال قبل قرار گذاشته شد که این الواح برای سه سال در اختیار این مرکز قرار گیرد، تصریح کرد: سوال اول این است که چرا این الواح باید در اختیار آن‌ها قرار گیرد؟ البته دانشمندانی که روی این الواح کار کردند ایرانی بودند که بیش از ۱۰ سال روی آن‌ها مطالعه کردند، اما بعد از سه سال مقرر این الواح به ایران بازنگشت و بحمدلله با پیگیری‌هایی که شد این الواح که تعداد آن‌ها بیش از ۳ هزار و ۵۰۰ لوح است، امروز به کشور بازگشت و تحویل موزه‌های جمهوری اسلامی خواهد شد. دکتر رئیسی خاطرنشان کرد: آمریکایی‌ها باید بیش از ۸۰ سال قبل به تعهدشان برای بازگرداندن این الواح عمل می‌کردند که امتناع کردند، ولی در این سفر ۳ هزار و ۵۰۰ لوح بازگردانده شد و امیدوارم بقیه این الواح نیز هر چه زودتر با پیگیری‌های مسئولان به کشور بازگردد.