آتش باکو برای امتیاز گیری

به گزارش مجله خبری نگار، همان طور که پیش بینی می‌شد عملیات نظامی باکو علیه منطقه قره باغ کوهستانی رسما آغاز شد. به مدت دست کم ۳ هفته نقل و انتقالات گسترده نظامی توسط آذربایجان در اطراف مرز‌های ارمنستان و منطقه تحت مناقشه ناگورنوی قره باغ مشاهده شده بود وحالا با اعلام رسمی وزارت دفاع جمهوری آذربایجان عملیات نظامی این کشور برای خلع سلاح و بیرون راندن قوای نظامی ارمنستان از منطقه قره باغ کوهستانی با قطع کامل ارتباطات مخابراتی و بستن حریم هوایی منطقه قره باغ آغاز شده است. قره باغ از مناطق اشغالی با اکثریت ارمنی نشین است که در سال ۱۹۹۱ توسط ارمنستان تصرف شد.

قره باغ نباید با خاک اصلی ارمنستان که مورد طمع باکو و ترکیه است اشتباه گرفته شود. خط قرمز تهران اشغال استان جنوبی سیونیک و قطع ارتباط مرزی ایران و ارمنستان است. صبح دیروز ابتدا رسانه‌های جمهوری آذربایجان مدعی انفجار کامیون حامل نیرو‌های این کشور توسط «مین» در منطقه خوجاوند و کشته شدن هفت نفر شدند. به فاصله چند ساعت، در موج نخست حملات، توپخانه جمهوری آذربایجان اقدام به گلوله باران مناطق حومه شهر استپاناکرت (خان کندی) کرد؛ در این حملات برخی مواضع ارتش جمهوری آرتساخ هدف قرار گرفت. پهپاد‌های انتحاری نیز چند سامانه پدافندی و جنگ الکترونیک ارمنی را منهدم کردند. پس از این که در سال ۲۰۲۰ باکو موفق به بازپس‌گیری خاک اشغال شده خود پس از ۲۶ سال طی جنگ دوم قره باغ شد، قابل پیش بینی بود که بحران در این نقطه خاتمه نیافته و در سال‌های آتی شاهد درگیری در سایر مناطق نیز خواهیم بود.

اکنون جمهوری آذربایجان به دنبال تصرف کامل قره باغ و احتمالا اخراج جمعیت ارمنی ساکن در این منطقه خواهد بود. گفته می‌شود که یکی از اهداف جمهوری آذربایجان از این عملیات نظامی اعمال فشار به ارمنستان و تلاش برای ایجاد دالان زنگزور است؛ جمهوری اسلامی ایران بار‌ها در بالاترین سطح نظامی و سیاسی هشدار داده که ایجاد دالان زنگزور و هر گونه اقدام برای ایجاد تغییرات ژئوپلیتیکی در شمال‌غربی ایران خط قرمز جمهوری اسلامی ایران است. برخی کارشناسان معتقدند آنکارا- باکو با حمایت تل‌آویو برای تکمیل دالان زنگزور مصمم هستند و طی سال‌های اخیر سعی کردند مقدمات سیاسی- امنیتی آن طرح را آماده کنند.

در سوی مقابل جمهوری اسلامی ایران ضمن رد هرگونه ماجراجویی منطقه‌ای، بر شکل‌گیری سازوکار گفت وگوی منطقه‌ای برای حل‌وفصل نهایی مسئله قره‌باغ و ایجاد مسیر‌های ترانزیتی مشترک در قفقاز جنوبی تاکید دارد. کنار گذاشتن گزینه دیپلماسی و آغاز تجاوز نظامی به مرز مشترک ایران- ارمنستان بر خلاف سیاست حسن همجواری و احترام به مرز‌های بین‌المللی است و می‌تواند پیامد‌های جدی برای باکو به همراه داشته باشد.

در این بین واکنش منفعلانه پاشینیان نیز قابل توجه است. به رغم این که وزارت دفاع ارمنستان در واکنش به حمله باکو به قره باغ اعلام کرد مرز‌های رسمی ارمنستان با ثبات بوده و ما نیروی نظامی در جمهوری خودمختار آرتساخ نداریم، نیکول پاشینیان درخواست جلسه اضطراری شورای امنیت ملی ارمنستان را صادر کرده است؛ پاشینیان در سخنانی اعلام کرد: باکو می‌خواهد ما را به جنگ تمام عیار وارد کند، برخی از نیرو‌های داخلی و خارجی سعی دارند ارمنستان را به جنگ بکشانند. من یک بار دیگر تأیید می‌کنم که نیرو‌های مسلح ارمنستان در قره باغ کوهستانی نیستند. آن‌ها موفق نخواهند شد هر چقدر هم که دشوار باشد، به ویژه از نظر احساسی، ما نباید به برخی از نیرو‌های خارجی و داخلی فرصت دهیم تا دولت ارمنستان را به خطر بیندازند.