به گزارش مجله خبری نگار، این عارضه در مراحل اولیه علائم چندان واضحی ندارد و از آن جا که علائم آن بسیار شبیه نشانههای آنفلوآنزا و سایر عفونتها از جمله ذات الریه است ممکن است با این بیماریها اشتباه گرفته شود.
در ادامه قصد داریم درباره اندوکاردیت و علل، علائم و روشهای درمان آن صحبت کنیم.
اندوکاردیت به نوعی عارضه التهابی گفته میشود که دیواره داخلی قلب به نام اندوکاردیوم را درگیر کرده و معمولا توسط باکتریها ایجاد میشود. اندوکاردیت عفونی زمانی است که این عارضه به دلیل عفونت ایجاد شده باشد.
این عارضه معمولا در افرادی که از سلامت قلبی برخوردار هستند و از بیماریهای قلبی رنج نمیبرند دیده نمیشود.
علائم اندوکاردیت معمولا در ابتدا شدید نیستند و با گذشت زمان و به تدریج ایجاد میشوند. این علائم در مراحل اولیه بسیار شبیه علائم بیماریهای دیگر از جمله آنفلوآنزا و سایر عفونتها مانند ذات الریه به نظر میرسند، به همین دلیل به راحتی قابل تشخیص نبوده و ممکن است با بیماریهای دیگر اشتباه گرفته شود.
با این وجود در برخی افراد علائم به طور ناگهانی و با شدت زیاد رخ میدهد. این مسئله ممکن است به دلیل التهاب یا آسیبهای مربوط به آن باشد.
برخی علائم شایع اندوکاردیت عبارتند از:
*سوفل قلب؛ صدای غیر طبیعی قلب که به دلیل جریان خون متلاطم در قلب رخ میدهد
*پوست رنگ پریده
*تب یا لرز
*تعریق شبانه
*درد عضلانی یا مفاصل
*حالت تهوع یا کاهش اشتها
*احساس پری در بخش بالا و سمت چپ شکم
*لاغری ناخواسته
*ورم پا، دست یا شکم
*سرفه یا تنگی نفس
علائم کمتر شایع این عارضه عبارتند از:
*مشاهده خون در ادرار
*کاهش وزن
*طحال بزرگ شده که ممکن است به لمس حساس باشد
در برخی موارد تغییراتی در پوست رخ میدهد، از جمله:
*لکههای قرمز یا بنفش حساس زیر پوست انگشتان دست و پا
*لکههای کوچک قرمز یا بنفش که به دلیل خارج شدن سلولهای خونی از مویرگهای پاره شده رخ داده و معمولا در سفیدی چشم، داخل گونه ها، سقف دهان یا سینه ظاهر میشوند
علائم اندوکاردیت عفونی از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت است و ممکن است با گذشت زمان تغییر کند. این علائم به علت عفونت، سلامت قلب و مدت زمان ابتلا به عفونت بستگی دارد.
افرادی که سابقه مشکلات قلبی، جراحی قلب یا اندوکاردیت قبلی دارند در صورت بروز علائم لازم است هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کنند.
علت اصلی اندوکاردیت رشد بیش از حد باکتریها میباشد.
اگرچه باکتریها به طور طبیعی در سطح داخلی یا خارجی بدن زندگی میکنند، اما ممکن است با خوردن یا نوشیدن به جریان خون برسند، همچنین گاهی از طریق جراحات روی پوست یا حفره دهان وارد بدن میشوند. سیستم ایمنی بدن در حالت طبیعی با میکروبها مقابله کرده و قبل از این که مشکلی ایجاد شود آنها را از بین میبرد، اما در برخی افراد این مسئله با مشکل مواجه میشود.
در مورد اندوکاردیت عفونی، میکروبها از طریق جریان خون وارد قلب شده و شروع به تکثیر و ایجاد التهاب میکنند. این عارضه میتواند توسط قارچها یا سایر میکروبها نیز رخ دهد.
برخی روشهای ورود میکروبها به بدن عبارتند از:
*خوردن و نوشیدن
*مسواک زدن
*بهداشت ضعیف دهان و دندان یا بیماریهای لثه
*استفاده از تکنیکهای دندانپزشکی که باعث زخم شدن لثه میشود
*ابتلا به بیماریهای مقاربتی
*استفاده از سرنگ آلوده
*کاتتر ادراری ساکن یا درون وریدی
برخی عوامل خطر زای اندوکاردیت عبارتند از:
*تزریق داروهای غیر قانونی با سرنگ آلوده به باکتری یا قارچ
*اسکار ناشی از آسیب دریچه قلب که به رشد باکتری یا میکروبها منجر میشود
*آسیب بافتی ناشی از اندوکاردیت در گذشته
*نقص قلبی
*استفاده از دریچه قلب مصنوعی
پزشک قبل از انجام هر گونه آزمایش ابتدا علائم و سابقه پزشکی فرد را مرور کرده و با گوشی پزشکی به صدای قلب او گوش میدهد. سپس ممکن است آزمایشهای زیر را تجویز کند:
اگر پزشک به اندوکاردیت مشکوک باشد آزمایش خون توصیه میکند تا از حضور باکتری ها، قارچها یا سایر میکرو ارگانیسمها اطمینان حاصل کند. با کمک سایر آزمایشهای خون نیز میتوان فهمید آیا علائم به دلیل بیماریهای دیگر مانند کم خونی ایجاد شده یا خیر.
این تکنیک نوعی آزمایش تصویر برداری بدون استفاده از تابش است که از آن برای مشاهده قلب و دریچههای آن و همچنین علائم آسیب یا حرکات غیر طبیعی قلب استفاده میشود. در این آزمایش با امواج فرا صوت و به کمک یک پروب تصویر برداری در جلوی قفسه سینه تصاویری از قلب به دست میآید.
زمانی که اطلاعات به دست آمده از روش قبل برای ارزیابی دقیق قلب کافی نباشد ممکن است از این تکنیک برای مشاهده قلب از طریق مری استفاده شود.
برای مشاهده بهتر فعالیت قلب احتمالا از نوار قلب استفاده میشود. این آزمایش میتواند ضربان قلب غیر طبیعی را تشخیص دهد.
عارضه پنوموتوراکس و دیگر مشکلات ریوی ممکن است علائم مشابه اندوکاردیت ایجاد کنند، برای مشاهده وضعیت ریهها و اطمینان از این که آیا علائم نشانه پنوموتوراکس، تجمع مایعات (ادم ریوی) یا سایر مشکلات ریوی هستند یا خیر، میتوان از اشعه ایکس استفاده کرد. این تکنیک به خوبی تفاوت اندوکاردیت و سایر بیماریهای ریه را مشخص میکند.
برخی روشهای درمان اندوکاردیت عبارتند از:
اگر اندوکاردیت ناشی از رشد و تکثیر باکتریها باشد با درمان آنتی بیوتیکی وریدی درمان میشود. در این موارد توصیه میشود بیمار تا پایان دوره درمان و بهبود کامل عفونت و التهاب به مصرف آنتی بیوتیکها ادامه دهد.
گاهی نیاز به بستری شدن در بیمارستان به مدت حداقل یک هفته میباشد و بعد از ترخیص از بیمارستان نیز باید طبق دستور پزشک به درمان آنتی بیوتیکی ادامه داده شود که معمولا تا ۶ هفته میباشد.
برای درمان اندوکاردیت عفونی طولانی مدت یا رفع آسیب دریچههای قلبی ناشی از اندوکاردیت ممکن است نیاز به عمل جراحی باشد. طی عمل جراحی هر گونه بافت مرده، بافت اسکار، تجمع مایعات یا بقایای بافت عفونی از بین میروند.
ممکن است از عمل جراحی برای ترمیم یا برداشتن دریچه آسیب دیده قلب و جایگزینی آن با مواد ساخته شده مصنوعی یا بافت حیوانی نیز استفاده شود.
آسیب ناشی از عفونت در بیماری اندوکاردیت ممکن است به برخی عوارض از جمله ضربان غیر طبیعی قلب مانند فیبریلاسیون دهلیزی، لخته شدن خون، آسیب سایر اندامها و هیپربیلی روبینمی همراه با زردی منجر شود.
خون عفونی میتواند آمبولی یا لخته خون را به سایر بخشهای بدن منتقل کند. برخی اندامهایی که ممکن است تحت تاثیر قرار بگیرند عبارتند از:
*کلیهها که ممکن است ملتهب شده و بیماری گلومرولونفریت ایجاد شود
*ریهها
*مغز
*استخوانها به خصوص ستون فقرات عفونی شده و به استئو میلیت منجر میشود
باکتریها یا قارچها ممکن است با جریان خون از قلب به سایر نقاط بدن منتقل و باعث آبسه در اندامهای دیگر شوند.
از دیگر عوارض جدی اندوکاردیت میتوان به سکته مغزی و نارسایی قلبی اشاره کرد.
رعایت بهداشت دهان و دندان و مراجعه منظم به دندانپزشکی به کاهش خطر تجمع باکتریها در دهان کمک کرده و از ورود آنها به جریان خون جلوگیری میکند که به نوبه خود خطر ابتلا به اندوکاردیت در اثر عفونت یا آسیب دهانی را کاهش میدهد.
در صورتی که بعد از درمانهای دندانپزشکی نیاز به مصرف آنتی بیوتیک دارید حتما دوره مصرف را طبق دستور پزشک ادامه دهید.
اگر سابقه بیماریهای مادر زادی قلب، جراحی قلب یا اندوکاردیت دارید گوش به زنگ علائم باشید و در صورت بروز علام به خصوص تب مداوم و خستگی غیر قابل توضیح در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
برای پیشگیری از ابتلا به اندوکاردیت توصیه میشود از اقدامات زیر اجتناب کنید:
*پیرسینگ یا سوراخ کاری بدن
*خالکوبی
*استفاده از داروهای مخدر تزریقی
*هر روشی که باعث ورود میکروب به بدن میشود
منبع:سومیتا