کابوس بی پایان فرانسه در آفریقا

به گزارش مجله خبری نگار، شورای نظامی گابن تمام مرز‌های زمینی، دریایی و هوایی را باز و اعلام کرد که حکومت نظامی نگران حفظ احترام به حاکمیت قانون، روابط خوب با همسایگان و همه کشور‌های جهان است و می‌خواهد به تعهدات بین المللی خود عمل کند. «بریس نگوما» فرمانده کودتاگران در گابن نیز در مقام رئیس‌جمهور دولت انتقالی رسما سوگند یاد کرد. او بر لزوم پرهیز از عجله در برگزاری انتخابات تاکید کرد و گفت: شورای نظامی سریع، اما پیوسته حرکت خواهد کرد، انحلال نهاد‌های دولتی، موقتی است و این شورا متعهد به سازمان دهی مجدد با رویکردی دموکراتیک‌تر است.

کودتا در گابن پس از اعلام پیروزی علی بونگو رئیس جمهوری وقت این کشور رخ داد. بونگو با این انتخابات، برای سومین دوره، قدرت را به دست گرفته بود، اما نظامیان گابن وی را از قدرت خلع کردند و در بازداشت خانگی قرار دادند. مقامات نظامی گابن مدعی جعل نتایج انتخابات هستند. آن‌ها اعلام کردند این کشور مدت هاست با فساد ویران شده، حاکمیت غیرمسئول و غیرقابل پیش بینی مواجه بوده است. گابن سومین کشور آفریقایی است که طی چند ماه گذشته، نظامیان با خلع رئیس جمهور وقت، قدرت را دست گرفته اند. پیش از این، نظامیان در نیجر و بورکینافاسو به قدرت رسیده بودند.

نکته درخور توجه در این جابه جایی‌های قدرت، استقبال مردمی از اقدام نظامیان بوده است. مردم این کشور‌ها که دهه هاست در حلقه قدرت مقامات وابسته به کشور‌های غربی به ویژه فرانسه گرفتار هستند، اکنون با قدرت گرفتن نظامیان، آزادی از یوغ استعمارگران پیشین را خواستار هستند. در واقع فرانسه طی دهه‌های اخیر با نفوذ سیاسی و افتصادی در بیشتر کشور‌های آفریقایی، نه تنها منابع و ثروت این کشور‌ها را تاراج کرده‌اند، بلکه با نفوذ در میان مقامات محلی، در تصمیم گیری‌های داخلی دخالت می‌کنند، موضوعی که بیشتر مردم آفریقا آن را برنمی تابند. آموری کوتانسیس کارشناس سیاسی می‌گوید: آفریقا در حال جهانی شدن است و این روزها، روسای جمهوری آفریقا تمام دنیا را در اتاق انتظار خود نگه داشته اند.

«آنتوان گلاسر»، نویسنده فرانسوی نیز در این زمینه می‌گوید: آفریقا وارد فرایندی بی بازگشت شده است که به موجب آن، فرانسه از کشور‌های این قاره اخراج خواهد شد؛ چراکه باید سال‌ها قبل از مستعمره‌های سابق آن در غرب و مرکز آفریقا خارج می‌شد، اما تصمیم گرفت در آفریقا به نقش پلیس ادامه دهد و پایگاه‌های نظامی را در این قاره حفظ کند؛ موضوعی که موجب عصبانیت عمومی در آفریقا شده است. اکنون پس از کودتا در گابن، این موضوع به شدت مطرح شده است که آیا دیگرکشور‌های قاره آفریقا نیز دستخوش تغییراتی خواهند شد یا خیر. به نظر می‌رسد بسیاری از شهروندان کشور‌های آفریقایی که از وضع موجود ناراضی هستند، در تلاش هستند تا دوره جدید تاریخی، به اتکای جمعیت، ثروت و خودآگاهی رو به رشد، خود را از دخالت کشور‌های سابقا استعمارگر رها کنند.

امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه چندی پیش در تحلیل شرایط آفریقا گفت: ائتلافی نامانوس میان پان-آفریقایی‌های خودخوانده و نئو امپریالیست‌ها (منظور چین و روسیه) شکل گرفته که به «شیوع» کودتا‌های اخیر در کشور‌های آفریقایی فرانسوی زبان شامل گابن، نیجر، بورکینافاسو، گینه و مالی منجر شده است. البته این فقط کشور‌های غربی نیستند که از وقوع جابه جایی‌های قدرت از طرق نظامی در آفریقا نگران هستند.

نهاد‌های منطقه‌ای همچون جامعه اقتصادی غرب آفریقا (اکواس) نیز درباره وقوع کودتا‌ها در این منطقه هشدار داده و حتی به حمله نظامی علیه چنین کشور‌هایی مبادرت ورزیده اند. این درحالی است که عملا جنگ درآفریقا، جنگی تمام عیار و با وسعت بسیار خواهد بود؛ ضمن این که کشور‌های آفریقایی اکنون پس از دهه‌ها غارت، اساسا با استعمارگری مخالف و خواهان استقلال، روابط بر پایه منافع، احترام متقابل و حضور در عرصه بین المللی هستند.