نبرد متا و اوپن ای آی در میدان هوش مصنوعی

به گزارش مجله خبری نگار، متا (اینستاگرام، فیس بوک و...) قصد دارد برای محکم‌تر کردن جای پایش در عرصه رقابت هوش مصنوعی نسخه تجاری جدیدی از مدل هوش مصنوعی خود را به صورت منبع باز عرضه کند. استارت‌آپ‌ها و کسب‌وکار‌ها می‌توانند نرم‌افزار خاص خود را برپایه این فناوری طراحی و راه‌اندازی کنند. به گزارش «پیوست»، شرکت متا که اسفند سال گذشته مدل زبانی بزرگ و هسته نرم‌افزاری یک سیستم هوش مصنوعی را در اختیار محققان و استادان قرار داد، قصد دارد نسخه جدید آن را با دسترسی بیشتر و امکان شخصی‌سازی عرضه کند.

مدل زبان منبع باز

متا می‌گوید: مدل‌های زبان بزرگ این شرکت «منبع باز» هستند که یعنی جزئیات مدل جدید در اختیار عموم قرار می‌گیرد. مارک زاکربرگ در آخرین مصاحبه خود با پادکست لکس فریدمن بر قدرت و اهمیت جامعه متن باز در آینده هوش مصنوعی تاکید کرده و گفته است: جامعه متن باز نقش مهمی در تکامل این فناوری دارند. چنین رویکردی البته با نگاه بازیگران اصلی این بازار متفاوت است. شرکت اوپن‌ای‌آی، مدل زبانی GPT ۴ را تقریبا بدون هیچ گونه اطلاعاتی ارائه کرده و هیچ شخص ثالثی به داده‌ها و کد مورد استفاده برای ساخت این مدل دسترسی ندارد.

درمانی برای ترس از هوش مصنوعی

نیک کلگ، رئیس امور بین‌الملل متا این هفته در متنی برای فایننشال تایمز با تاکید بر اهمیت رویکرد منبع باز گفت: «گشودگی بهترین درمان ترس‌های موجود برای هوش مصنوعی است.» با این حال چنین اقدام شرکت متا را هم در رقابت با دیگر شرکت‌ها یاری می‌کند و شرکت‌های مختلفی می‌توانند از مدل منبع باز این شرکت برای تقویت فناوری و ساخت اپلیکیشن‌های خود استفاده کنند. متا بیش از یک دهه است که در زمینه تحقیق و توسعه هوش مصنوعی فعال است و با این حال به نظر از رقبایی مثل اوپن‌ای‌آی، که با عرضه چت‌بات ChatGPT در ماه نوامبر سر و صدای زیادی به پا کرد عقب افتاده است. فردی مطلع از راهبرد رده بالای متا می‌گوید: «هدف از بین بردن سلطه فعلی اوپن‌ای‌آی است».

آیا متاورس دیگری در راه است؟

در حالی که این فناوری منبع باز و هم اینک رایگان است، اما به گفته دو فرد مطلع متا گزینه دریافت هزینه در ازای تدوین مدل براساس نیاز‌های خاص شرکتی و استفاده از داده‌های تحت مالکیت شرکت را بررسی می‌کند. البته متا هم اکنون برنامه‌ای برای دریافت هزینه ندارد و نسخه جدید هم به صورت رایگان عرضه می‌شود. مارک زاکربرگ در سال ۲۰۲۱ برای ساخت یک جهان مجازی مملو از آواتار یا همان متاورس مسیر حرکت متا یا فیس بوک سابق را به طور کامل تغییر داد و بیش از ۱۰ میلیارد دلار برای این پروژه هزینه کرد. این بلندپروازی پرهزینه به مذاق سرمایه‌گذاران خوش نیامد و این شرکت به تازگی سرمایه‌گذاری خود روی هوش مصنوعی را افزایش داده و به نظر این فناوری جدید در اولویت است. یکی از مزیت‌های مدل‌های منبع باز استقبال بیشتر کاربران و درنتیجه ارائه داده‌های بیشتر برای پردازش مدل هوش مصنوعی است. یک مدل بزرگ زبانی هرچه داده بیشتری داشته باشد، قابلیت‌های بهتری خواهد داشت.

خطرات هوش مصنوعی متن باز

با این حال یک هوش مصنوعی منبع باز که تبهکاران می‌توانند آن را برای سوء استفاده خود تغییر دهند با خطرات روشنی همراه است. برای مثال گروه‌های امنیت کودکان می‌گویند تصاویر سوء استفاده از کودکان که با هوش مصنوعی آنلاین ساخته شده، افزایش یافته است. در زمینه مالکیت ذهنی و کپی‌رایت نیز خطراتی از لحاظ حقوقی و رگولاتوری وجود دارد. روز دوشنبه (۱۰ جولای)، سارا سیلورمن، کمدین و بازیگر، شکایتی را مبنی بر استفاده بدون اجازه از آثارش برای آموزش مدل‌های هوش مصنوعی از متا و اوپن‌ای‌آی مطرح کرد. به طور مثال تنها یک ماه پس از آن‌که متا در ماه فوریه، مدل منبع باز LLaMA را در اختیار محققان قرار داد، این ابزار از طریق فریوم chan۴ به اینترنت درز کرد و توسعه دهندگان توانستند با نقض مقررات جواز متا به توسعه براساس آن بپردازند. این مدل برای استفاده تجاری طراحی نشده بود.