خانواده محبوب‌ترین و عزیزترین نهاد بشری در نزد خدای متعال

به گزارش مجله خبری نگار، این اهمیت و ارزش از آن روی است که بدیلی برای کارکرد‌هایی که خانواده دارد، نمی‌توان یافت. از جمله این کارکرد‌ها می‌توان به کارکرد‌های زیستی-اجتماعی، کارکرد‌های حمایتی و کارکرد‌های تربیتی و کنترلی اشاره کرد. این دست از کارکرد‌ها منجر به آن شده است که با وجود تحولات اساسی دیگر نهادها، خانواده در اهداف و کارکرد‌های خود ثابت بماند و هنوز هم در جوامع واجد اهمیت بسیاری باشد. از همین روی، هرآنچه که به ساختار خانواده آسیب وارد کند از سوی عقل و دین مورد توبیخ قرار گرفته است.

در یک مطالعه علمی پژوهشی جدید، محققان برای درک بهتر چرایی بروز روابط فرا زناشویی در زوجین ایرانی، به سراغ مشاوران خانواده رفته و ضمن بررسی نظرات آن ها، راهکارهایشان را برای جلوگیری از این خطر پنهانی در جامعه ارائه داده اند.

بنابر گفته متخصصان، یکی از مسائلی که در چند دهه اخیر شاهد افزایش نرخ آن در ایران و جامعه جهانی هستیم، مسئله ارتباطات خارج از چارچوب عهد ازدواج است که در متون علوم اجتماعی از آن به روابط فرا زناشویی و خیانت زناشویی تعبیر می‌شود. ارتباط فرا زناشویی در اصطلاح روان شناسی، شامل برقرار کردن ارتباط جنسی یک فرد متأهل عقد دائم با جنس مخالف، خارج از محدوده خانواده است. در تعریف دیگری آمده است که یک راز جنسی، عاشقانه یا درگیری عاطفی که منجر به نقض تعهد رابطه زناشویی است. به گزارش سیناپرس، خیانت زناشویی را می‌توان یکی از عوامل آسیب زا در ساختار و ثبات خانواده دانست و به گونه ای، آن را مهم‌ترین تهدید برای ثبات روابط زناشویی و از عمده‌ترین دلایل طلاق در فرهنگ‌های مختلف به شمار آورد.

در رابطه با این موضوع، پژوهشگرانی از دانشگاه باقرالعلوم و دانشگاه تهران در یک مطالعه پژوهشی، علل پیدایی روابط فرازناشویی زوجین را با بررسی نگرش مشاوران خانواده، بررسی و ارزیابی کرده اند.

در این مطالعه، ۱۵ مشاور خانواده مشارکت داشته اند که بر اساس نظرات اخذشده از آن ها، در نهایت، پنج الگوی ذهنی (محیط گرایان، خانواده گرایان، باورگرایان، ارتباط گرایان و روان گرایان) به عنوان الگوی ذهنی در پیدایی این روابط کشف و تبیین گشته است.

به گفته محمدحسین افشاری کرمانی، پژوهشگر روانشناسی مثبت گرا از دانشگاه باقرالعلوم و همکارانش، این پنج الگوی ذهنی و عوامل مربوط به هریک به شرح ذیل هستند:

۱) محیط گرایان؛ شامل عوامل: دشواری طلاق، طرح واره ازدواج، دادن حس رهایی به زن، فقر و ثروت و دوستان منحرف.

۲) خانواده گرایان؛ شامل عوامل: خانواده پدری، جنسیت، عدم همسان همسری، رسانه‌های و شبکه‌های مجازی و آشیانه خالی.

۳) باور گرایان؛ شامل عوامل: سن فرد خیانت کننده، نگرش سهل گیرانه و مجاز جامعه، سوءاستفاده از امکان تعدد زوجات، عدم تأمین نیاز‌های عاطفی همسر و بی ضرر دانستن روابط.

۴) ارتباط گرایان؛ شامل عوامل: فضای شغلی مختلط، نوع شغل، سن فرد خیانت کننده، گذر از سنت به مدرنیته و جامعه آلوده.

۵) روان گرایان؛ شامل عوامل: اختلالات روانی، بی ضرر دانستن روابط، اثبات مردانگی و احساس جوانی، خانواده پدری و فقر و ثروت.

این محققان می‌گویند: از آن روی که خانواده نقش مهمی در پیدایی این روابط دارد، لازم است خط مشی‌های مطلوبی را ناظر به خانواده تدوین کرد. به همین دلیل به برخی از این خط مشی‌های مؤثر در کاهش پیدایی روابط فرا زناشویی اشاره خواهیم کرد: اجرای طرح «هر خانواده، یک روانشناس خانواده»؛ اجرای دوره‌های روانشناختی پیش از ازدواج؛ افزایش سواد رسانه؛ تولید سریال و فیلم‌های مرتبط با پدیده روابط فرا زناشویی؛ مدیریت روانی آشیانه خالی.

بر اساس این تحقیق، به همان اندازه که جسم افراد یک خانواده مهم است، روان ایشان نیز باید موردتوجه قرار بگیرد. این سیاست در دیگر عوامل خانوادگی و روان افراد نیز می‌تواند تکرار شود.

به اعتقاد افشاری کرمانی و همکارانش، روان شناس خانواده به عنوان فردی آگاه نسبت به یک خانواده، با آگاهی کامل از روابط افراد خانواده می‌تواند تعارضات ایشان را به درستی بشناسد و با آگاهی‌های چندساله‌ای که نسبت به یک خانواده به دست می‌آورد، می‌تواند تعارضات و ارتباطات ایشان را تصحیح کند و اگر این ارتباطات قابل تصحیح نباشد، امر طلاق و جدایی زوج را تسهیل نماید و از آسیب‌های ظاهری و پنهانی این جدایی بکاهد.