به گزارش مجله خبری نگار،پسیلیوم یا اسفرزه (به انگلیسی: Psyllium) نوعی فیبر است که از پوسته دانههای گیاه اسفرزه تهیه میشود.
اسفرزه بیشتر به عنوان ملین شناخته میشود. با این حال تحقیقات نشان میدهد که مصرف آن برای بسیاری از قسمتهای بدن انسان از جمله قلب و پانکراس مفید است.
در ادامه این مقاله با فواید دارویی و درمانی اسفرزه برای سلامتی بدن و همچنین عوارض و مضرات آن آشنا میشوید.
اسفرزه یک ملین توده ساز است. این بدان معناست که آب را در روده شما جذب میکند، حرکات روده را بسیار آسانتر میکند و میتواند بدون افزایش نفخ به درمان یبوست کمک کند.
میتوان از آن به عنوان یک دارو برای کاهش یبوست استفاده کرد یا میتوان آن را به رژیم غذایی اضافه کرد تا به سلامت کلی گوارش کمک کند.
افراد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر (IBS) و بیماری کرون با بی نظمیهای روده آشنا هستند. نتایج مطالعات در مورد اثربخشی اسفرزه در درمان این شرایط هنوز مختلط است.
اسفرزه یک پری بیوتیک است – مادهای که برای رشد کلنیهای سالم پروبیوتیکها در روده لازم است.
یک کلنی سالم از باکتریهای خوب در سیستم گوارش برای عملکرد بهتر سیستم ایمنی بدن ضروری است. بدن شما بهتر میتواند با عفونت مبارزه کند، التهاب را کاهش دهد و بافت و سلولهای سالم را حفظ کند.
علاوه بر منظم نگه داشتن حرکات روده و مدیریت یک بیماری مزمن، اسفرزه این توانایی را دارد که مدفوع شما را به شرط نوشیدن آب کافی نرم کند. این میتواند برای بیماریهای کوتاه مدت مانند یبوست مفید باشد. استفاده از این روش میتواند از عوارض یبوست مانند بواسیر و شقاق مقعدی جلوگیری کند.
تحقیقات اولیه نشان میدهد که اسفرزه ممکن است به درمان علائم دردناک مرتبط با این شرایط کمک کند. از آنجایی که هیچ توافق علمی واقعی وجود ندارد با پزشک خود صحبت کنید تا ببینید آیا اسفرزه میتواند به شما کمک کند یا خیر.
تحقیقات نشان داده است که مصرف فیبر محلول میتواند به افراد در مدیریت سطح کلسترول خون کمک کند. کاهش سطح کلسترول خون برای همه مهم است، اما برای افراد بالای ۵۰ سال حیاتی است.
یک مطالعه نشان میدهد که مصرف روزانه اسفرزه حداقل برای شش هفته یک راه موثر برای افراد چاق یا دارای اضافه وزن به منظور کاهش کلسترول با عوارض جانبی بسیار کم است.
اگر به شما گفته شده است که باید مراقب کلسترول خود باشید از پزشک خود بپرسید که آیا افزودن اسفرزه به رژیم غذایی کم چرب و کم کلسترول به شما کمک میکند یا نه.
مطالعات متعدد نشان داده اند که فیبرهایی مانند اسفرزه که به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم مصرف میشوند، میتوانند به کاهش خطر بیماری قلبی در فرد کمک کنند. اسفرزه میتواند با کاهش فشار خون، بهبود سطح لیپیدها و تقویت عضله قلب بر قلب شما تاثیر بگذارد.
حفظ وزن سالم برای بسیاری از افراد به ویژه کسانی که به بیماری مزمنی مانند دیابت مبتلا هستند یک نگرانی است. اسفرزه علاوه بر اینکه برای قلب و سطح قند خون شما مفید است ممکن است به لاغری و کاهش وزن کمک کند.
از آنجایی که اسفرزه مایعات را در بدن جذب میکند، میتواند به شما کمک کند احساس سیری کنید. این میتواند به شما در کنترل مقدار غذایی که میخورید کمک کند.
اگر به شما گفته شده که باید لاغر شوید در مورد احتمال مصرف اسفرزه با پزشک خود صحبت کنید.
افراد مبتلا به دیابت برای حفظ تعادل سالم انسولین و قند خون (گلوکز) باید مراقب رژیم غذایی خود باشند. برخی تحقیقات نشان داده اند که فیبرهایی مانند اسفرزه میتوانند به افراد در حفظ تعادل گلیسمی سالم کمک کنند.
دوز دقیق اسفرزه به محصولی که استفاده میکنید بستگی دارد. به طور معمول میتوانید محصول را یک تا سه بار در روز با یک لیوان پر آب مصرف کنید.
برخی تحقیقات نشان داده اند که مصرف ۷.۹ گرم اسفرزه در روز (به اضافه یا منهای ۳.۶ گرم) همراه با پروبیوتیکها یک راه ایمن و موثر برای درمان بیماری کرون است. با این حال نتایج دیگر نشان میدهد که فیبر محلول مانند اسفرزه میتواند علائم را برای برخی افراد بدتر کند.
یک مطالعه نشان داد که مصرف ۵ گرم اسفرزه دو بار در روز میتواند به افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ کمک کند تا قند خون خود را کنترل کنند. مطالعه دیگری بر روی افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ نتایج مشابهی را نشان داد، اما تاکید کرد که درمان با اسفرزه باید متناسب با فرد باشد.
تمام دستورالعملهای محصول را به دقت دنبال کنید. بیش از دوز توصیه شده مصرف نکنید مگر اینکه پزشک به شما بگوید.
از آنجایی که اسفرزه حجم روده را افزایش میدهد و اثرات ملین دارد ممکن است عوارض جانبی نامطلوبی به همراه داشته باشد. اگر به تازگی اسفرزه مصرف میکنید یا در مصرف آن زیاده روی میکنید ممکن است در معرض عوارض جانبی باشید.
برخی از عوارض جانبی احتمالی اسفرزه عبارتند از:
*درد و گرفتگی شکم
*اسهال
*گاز
*مدفوع شل
*حرکات مکرر روده
*تهوع و استفراغ
*دل درد
اگر واکنشهای آلرژیک به اسفرزه را تجربه کردید فورا به پزشک خود اطلاع دهید. اگرچه نادر است، اما خطرات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
*مشکلات تنفسی
*خارش
*بثورات پوستی
*تورم، به خصوص در اطراف صورت و گلو
*استفراغ
اسفرزه بیشتر به صورت پودر مصرف میشود. همچنین به صورت کپسول، گرانول و به صورت کنسانتره مایع هم موجود است. اسفرزه ماده اصلی در بسیاری از ملینهای بدون نسخه است که عبارتند از:
*متاموسیل
*فیبرال
*سیلیوم
*فیبر مالوکس
*یونی لاگزاتیو
هنگام مصرف هر یک از این داروها دستورالعملهای روی بسته بندی را دنبال کنید. به یاد داشته باشید که یکی از اجزای کلیدی عملکرد اسفرزه در قسمت پایین روده توانایی آن در جذب مایعات است بنابراین حتما روزانه مقدار زیادی آب بنوشید.
منبع:سومیتا