سردرگمی و نگرانی خریداران خودرو در معادله دولت - مافیا

به گزارش مجله خبری نگار/خراسان: این روز‌ها خودرو تبدیل به بحثی داغ‌تر از قبل شده است. از واردات آن گرفته تا قیمت سرسام‌آورش که از شدت گرانی انگار موضوع طنز شده و چند روزی است که خریدش در بورس کالا هم مطرح شده است. در مطلب «چند و، چون خرید خودرو از بورس کالا» روز یک شنبه در همین صفحه، روش خرید خودرو را بیان کرده بودیم، اما همان‌طور که مشخص بود، این روش مشکلاتی هم دارد که به مرور در حال برملا شدن است. از سوی دیگر بحث واردات خودرو هم مدتی است مطرح شده که آن هم باز با، اما و اگر‌ها و انتقاد‌هایی همراه است. در حالی که قرار بود واردات خودرو دست خریداران را در انتخاب گزینه‌های موجود با امکانات متنوع باز بگذارد، تعرفه‌های نجومی واردات عملا تاثیری بر قدرت خرید بیشتر قشر‌های جامعه نداشته است. به این موارد اضافه کنید خبر ریخت و پاش میلیاردی ایران‌خودرو که از فروش خودروی هایما اس ۸ به قیمت مصوب به مدیران این شرکت، پرده برداشت. در این مطلب به خبر‌های خودرویی این روز‌ها و حاشیه‌هایش سر می‌زنیم تا ببینیم در این بازار بی در و پیکر چه خبر است.

دولت و گردن مافیای خودرو

از سوی دیگر رشیدی کوچی، نماینده مجلس که اظهاراتش درباره خودرو و خودروسازی همیشه جنجالی بوده، پس از این که گفته بود: «من به رئیس‌جمهور می‌گویم که اگر شجاعت برخورد با مافیای خودرو را نداشته باشید، به یقین قیمت خودرو روز به روز بیشتر می‌شود.» در یک برنامه تلویزیونی ظاهر شد و با انتقاد سخت از مافیای خودرو، اعلام کرد دولت می‌تواند گردن مافیای خودرو را بشکند و دست دلال را قطع کند، ولی نمی‌خواهد. این سخنان در حالی خبرساز شد که وی پیش از این گفته بود خرید خودروی بی‌کیفیت داخلی هم برای مردم آرزو شده است. او که از اجرای قوانین مجلس انتقاد داشت با اشاره به وضعیت بازار خودرو گفته بود، انتظار می‌رفت آیین‌نامه‌ها به گونه‌ای تنظیم می‌شد تا قدرت رقابت در بازار خودرو ایجاد کند، نه این که انحصارگرایی را در این بازار تقویت کند.

این نماینده مجلس با انتقاد از نحوه واردات خودرو هم اظهار کرد: «همچنان انحصار به دست خودروسازان سپرده شده است و با ادامه این روند قیمت خودرو روند افزایشی را طی خواهد کرد.» کاربری زیر این خبر به طنز خطاب به این نماینده نوشت: «مهندس برای این موضوع خیلی جوش نزن. قبل از شما همین بساط بوده، بعد از شما هم خواهد بود. مافیای خودرو اون‌قدر قدرتمنده که فرقی نمی‌کنه چه دولتی سر کاره، کلا ما مردم سر کاریم!»

انتقاد از وضعیت خودرو فقط به این نماینده محدود نمی‌شود. لطف‌ا... سیاهکلی نماینده عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس درباره زمزمه‌ها درخصوص طرح مجدد استیضاح وزیر صمت، گفت: «من همچنان اعتقاد دارم که آقای فاطمی امین توانایی اداره وزارت صمت را ندارد. اکنون قیمت خودرو به قدری افزایش یافته است که دیگر مردم نسبت به قیمت آن سِر (بی‌حس) شده‌اند، یعنی دیگر افزایش بیشتر از این تاثیری بر مردم ندارد، چون مردم اصلا دیگر قدرت خرید ندارند و نمی‌توانند خودرو بخرند. در واقع آقای فاطمی امین کاری کرد که مردم برای حمل و نقل بروند سراغ فرغون و فرغون بخرند.»

نامه نمایندگان برای توقف عرضه خودرو در بورس

به تازگی ۱۱ نفر از نمایندگان مجلس در نامه‌ای به شورای رقابت، اعتراض و شکایت خود را از وزارت صنعت و شرکت‌های خودروساز اعلام کردند و نوشتند شیوه کنونی عرضه خودرو در بورس کالا به دلایل متعدد، غیرقانونی و ضدرقابتی است. در این نامه از نبود قاعده و ضابطه برای تعیین قیمت و رواج سفته‌بازی‌های فاحش و نوسانات غیرموجه در قیمت‌های معاملاتی خودرو در بورس کالا گفته شده است.

همچنین نمایندگان اعتراض کرده‌اند که اضافه درآمد به دست آمده برای خودروسازان در بورس کالا (یعنی مابه‌التفاوت قیمت معاملاتی و قیمت تمام‌شده واقعی) نباید تماما به جیب خودروساز برود، چون این مبلغ به دلیل ساختار شبه انحصاری بازار خودرو ایجاد شده است. این موضوع که از روز اول عرضه خودرو در بورس کالا از سوی کارشناسان اعلام شده بود، حال پس از مدتی به مجلس رسیده و نمایندگان را به تکاپو واداشته است.

نماینده‌های امضاکننده این نامه در پایان اعلام کرده‌اند طرح تهیه شده در کمیسیون صنایع مجلس در دست بررسی است تا ضوابط و قواعد دقیقی را برای عرضه خودرو در بورس کالا مطرح کند. باید منتظر نشست و دید که سرنوشت این بازار بی‌انت‌ها و پر از رانت چه خواهد شد و آیا به نفع مصرف‌کننده خواهد بود یا طبق معمول به نفع واسطه‌ها و مافیا. شاید هم به قول یک کاربر کلا موضوع بورس منتفی شود و برگردیم به همان بازی قرعه‌کشی!

هایمای پرماجرا

خبر خودروی جنجالی دیگر که به شدت با واکنش کاربران روبه‌رو شد، این ادعا بود که «۱۷ مدیر ایران‌خودرو، هایما اس ۸ را به قیمت کارخانه گرفتند.» این خبر بر اساس تصویری بود که در فضای مجازی منتشر شده بود که نشان می‌داد ایران‌خودرو به برخی از مدیران ارشدش هایما اس ۸ را با قیمت مصوب فروخته و ریخت و پاش میلیاردی را ثبت کرده است. پس از انتشار این سند، وزارت صمت در واکنش به این ماجرا گفت این اقدام نه تنها در شرایط کنونی بازار خودرو ناپسند است بلکه با سیاست‌های مبارزه با رانت دولت و وزارت صمت نیز در تعارض قرار دارد. این وزارتخانه اعلام کرد از شرکت مذکور خواسته شده است تا ضمن ابطال تخصیص این خودروها، توجه بیشتری به تبعات این‌گونه تصمیمات داشته باشد.

پس از این ضرب الاجل بود که ایران‌خودرو اعلام کرد واگذاری نخستین خودرو‌های تولیدی هایما اس ۸ به مدیران این شرکت که پس از فرایند تولید در مرحله آزمایشی، قابلیت واگذاری به مشتریان را نداشته، مطابق مجوز هیئت مدیره انجام شده است. این شرکت مدعی شد این خودرو‌ها در فرایند شناسایی ایراد‌های کیفی و مونتاژی دارای برخی مغایرت‌های کیفی در بخش‌های موتور، بدنه، رنگ، تزیینات داخلی و... بوده است. با این حال ایران خودرو گفت، نخستین خودرو‌های هایما اس ۸ که در مرحله آزمایشی راه‌اندازی خط مونتاژ این محصول تولید شده است، از طریق مزایده به فروش می‌رسد.