خودآگاهی چگونه موجب موفقیت و شایستگی افراد می‌شود؟

به گزارش مجله خبری نگار، خودآگاهی کلیدی‌ترین مهارت در میان مهارت‌های زندگی است و عبارت است از آگاهی و شناخت درست از احساسات، ادراکات، عواطف، افکار و هویت درونی و بیرونی خود (من).

کارکرد خودآگاهی

خودآگاهی می‌تواند افراد را در ابعاد اجتماعی به توانمندی و شایستگی برساند. برخی از این مصادیق عبارتند از:

الف- افراد خودآگاه قادر هستند با اعضای خانواده، همکاران، دوستان و افراد جامعه رفتار‌های همدلانه داشته باشند و در زمان‌های بروز هر حادثه فعالانه همدلی و همراهی خوبی را با دیگران داشته باشند.

ب- افراد خودآگاه از مهارت و هنر خوب گوش دادن برخوردارند. یکی از مواردی که به ایجاد سوء‌تفاهمات و درگیری‌های رایج منجر می‌شود؛ عدم توجه در خوب شنیدن کلام دیگران است. درک صحیح و درست از آنچه که می‌شنویم و برقراری ارتباط مناسب با طرف مقابل از ویژگی‌های افراد خودآگاه است.

ج- افراد خودآگاه از اعتماد به نفس و عزت نفس بالایی برخوردارند و دلیل اصلی آن هم آگاهی و شناخت استعدادها، توانایی‌ها و قابلیت‌های خود است. افراد خودآگاه با تکیه بر این شناخت نسبت به بروز خلاقانه توانایی‌های خود و رفع نقاط ضعف در زمینه‌های مختلف زندگی، کسب و کار و ارتباطات بین فردی اقدام می‌کنند تا به رشد و پیشرفت دلخواه خود دست یابند.

د- افراد خودآگاه نسبت به اتفاقات زندگی نگاهی مثبت‌گرا دارند. یکی از عوامل ذهن مثبت افراد خودآگاه برخورداری از نگاه تجزیه و تحلیل رخداد‌های محیط اجتماعی است. درک بهتر از ماهیت اتفاقات و کسب اطلاعات صحیح از مجاری درست موجب می‌شود تا این افراد از دل حوادث بتوانند با ریسک‌های کمتر، بیشترین بهره را در موضوعات مختلف ببرند.

ﻫ- برخورداری از تفکر انتقادی از دیگر مزیت‌های افراد خودآگاه است. این افراد نگاهی صادقانه و درست نسبت به خود و عملکرد خود دارند و مسئولیت هرگونه اقدامی را می‌پذیرند و در مواقع شکست و ناکامی بار مشکلات را به گردن دیگران نمی‌اندازند و از این طریق سریع‌تر به بازسازی خود پرداخته و در مسیر موفقیت قرار می‌گیرند.

و- تصمیم‌گیری‌های درست و منطقی به‌خصوص در موارد سخت و دشوار از خصوصیات افراد خودآگاه است.
ز- قابلیت مدیریت و رهبری از دیگر امتیازاتی است که افراد خودآگاه با توجه به برخورداری از سعه صدر، توانایی گوش دادن، همدلی و آگاهی می‌توانند در اثربخشی، همراه‌سازی و تیم‌سازی، دیگران را با خود همراه و موافق کنند.

ح- افراد خودآگاه می‌توانند از مهارت خودکنترلی در مواقع بروز هیجان، خشم و عصبانیت برخوردار باشند. نکته حائز اهمیت در این رفتار این است که افراد خودآگاه احساسات خود را می‌شناسند و آگاهی دارند که اگر نتوانند کنترل احساسات خود را در دست بگیرند چه عواقب و نتایجی را در بردارد. بر همین اساس آن‌ها انتخاب می‌کنند که عنان نبض احساسات و هیجانات خود را در اختیار بگیرند تا ضمن برخورداری از مقبولیت اجتماعی، در دستیابی به شایستگی‌ها و موفقیت‌های بیشتر از دیگران پیشی بگیرند.

ط- ارائه راهکار‌های خلاقانه در مواقع سخت و پیچیده از دیگر مصادیق افراد خودآگاه است. این گونه رفتار‌ها با تمرین و انجام بازی‌های هوشمندانه محقق می‌شود.

ی- آمادگی آگاهانه برای تغییر در عادات و رفتار در افراد خودآگاه همواره وجود دارد. این افراد می‌دانند که با درک شرایط مختلف زندگی با انعطاف‌پذیری، تغییر عادات و به تبع آن تغییر در رفتار خواهند توانست به موفیقت‌های بیشتر دست یابند.

دست یافتن به خودآگاهی

دست یافتن به خودآگاهی نیازمند تمرین و یادگیری است و بر همین اساس تکنیک‌هایی نیز برای خودآگاهی وجود دارد که به ذکر برخی از آن‌ها می‌پردازیم:

۱- تکنیک پذیرش بی‌طرفانه و بدون سوگیری خود:

در این روش افراد براساس تحلیل‌ها و آزمون‌های روانشناختی، دریافت گزارش‌های آن و همچنین بهره‌گیری از مشاوره‌های مورد نیاز، رفتار‌های خود را می‌شناسند و از بازخورد‌های دیگران نیز برای بهبود شناخت بهره می‌برند و در مقابل این بازخوردها، واکنش‌های احساسی بروز نمی‌دهند بلکه کاملاً پذیرا و مشتاق هستند.

۲- یادداشت‌های روزانه:

در این روش افراد به صورت روزانه افکار، احساسات، نگرش‌ها، اتفاقات، اختلافات، موفقیت‌ها و ناکامی‌های خود را می‌نویسند تا با بررسی بازخورد‌های ثبت شده بتوانند رفتار‌های مناسب و آگاهانه‌ای را نسبت به آنچه دریافت کرده‌اند، بروز دهند.

۳- برنامه‌ریزی اولویت‌بندی مسائل زندگی:

هر فردی که خواهان خودآگاهی بیشتر و مدیریت زندگی خود است، می‌تواند برنامه‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلند‌مدت خود را با رعایت اولویت‌ها و منابع مورد نیاز بنویسد و نسبت به آنچه که ثبت می‌کند متعهدانه عمل کند تا در مسیر رشد و پیشرفت گام بردارد.

منبع: ایران