به گزارش مجله خبری نگار، عقیده آنها، همان گونه که ارگانیسم، در جریان رشد، سلامت، بیماری، پی آمدها و اختلالهای گوناگون است، خانواده نیز چنین وضعیتی دارد و کلمه آسیب یا درد، بر آن نیز صدق میکن د. هر چند میان بیماری بدنی و بی ثباتی زندگی مشترک، تفاوت هاست.
به هدف و مقصود آسیب شناسی خانواده، شناخت و بررسی علتها و انگیزههای اختلاف در خانواده، پیشگیری از بروز آنها با روشهای معقول و جلوگیری از بازگشت زمینهها با درمان مناسب است آسیب شناسی چنانچه بدرستی انجام پذیرد میتواند در مان و تقویت تاب آوری خانواده موثر واقع شود
دکتر زهرا محبوبی نیه متخصص روانشناسی سلامت ضرورت پرداختن به شناسایی عوامل تهدید کننده و طبقه بندی شاخص ها، به سبب رابطههای تعریف شدهای است که میان اعضای خانواده و اجزای جهان آفرینش وجود دارد؛ یعنی آسیب دیدن و واماندگی یکی، تناسب و هماهنگی دیگری را بر هم میزند.
بنابراین، آسیب شناسی تحولات خانواده و بررسی جنبههای بحرانی شدن و جدا شدن آن امر، ملزومی است که با سعادت اجتماعی افراد گره خورده است.
آسیب شناسی اجتماعی، مطالعه ناهنجاریها و نابسامانیهای اجتماعی نظیر بیکاری، فقر، اعتیاد، خود کشی، روسپیگیری، رشوه خواری، ولگردی، زورگیری، گدایی و … همراه با علل وشیوههای پیشگیری و درمان آنها و نیز شرایط بیمار گونه اجتماعی است.
آسیب شناسی اجتماعی مفهوم جدیدی است که ا ز علوم زیستی گرفته شده و مبتنی بر تشابهی است که دانشمندان بین بیماریهای عضوی وانحرافات اجتماعی قائل میشود در واقع با شکل گیری و رشد جامعه شناسی در قرن نوزدهم میلادی بهره گیری از علوم مختلف برای بیان فرایندهای اجتماعی نیز معمول گردید و در نتیجه بسیاری از اصطلاحات و واژههای رایج در علو م دیگر، چون زیست شناسی، علوم پزشکی، زمین شناسی و مانند آ ن درجامعه شناسی نیز به کار گرفته شد که از جمله میتوان آسیب شناسی اجتماعی ر ا نام برد (رحمانی و قلمکاریان، ۱۴۰۰).
از نظر بروس کوئن رفتار انحرافی با توجه به هنجارهای موجود در فرهنگ تعریف میشود.
رفتار و عملی که ممکن است در یک موقعیت یا فرهنگ خاص قابل قبول باشد، ممکن است در جاهای دیگر ناروا و غیر قابل قبول باشد. هرگاه وضع محیط خانوادگی توأم با اتحاد و اتفاق و همبستگی نباشد نوجوان هادی و حامی و راهنمایی نیز نداشته باشد در معرض مشکلات بیشتری قرار میگیرد.
شناخت دقیق و علمی مشکلات رفتاری کودکان و علت مسبب آنها اولین گام در جهت پیشگیری و اصلاح آنها و روند سلامت جامعه م یباشد. عوامل موثر در ایجاد و بروز اختلالات رفتاری نوجوانان مخصوصاً دانش آموزان تربیت وروانشناسان و جامعه شناسان را به خود جلب کرده است.
مشکلات عاطفی و رفتاری کودکان و نوجوانان که نتیجه اجتناب ناپذیر فقر و بیماری و جهل و بدرفتاری و نابسامانیهای خانوادگی و کاستیهای آموزشی، فرهنگی و اجتماعی است، شدیدا مانع رشد و بالندگی وصول آ نان به کمالاتی است که در خلقتشان مقدر شده است.
متاسفانه اکثر مردم به درستی نمیدانند که هرگاه فرزندانشان از امکانات رشد و پرورش صحیح برخوردارباشند چه زندگی ارجمندی در انتظارشان است.
هرروزه در سراسر جهان کودکان و نوجوانان بسیاری در معرض خطرهایی قرار میگیرند که رشد و تحول آنها را با دشواری مواجه میسازد.
از جمله عوامل اساسی شکل گیری شخصیت نوجوان در خانواده است و پدر و مادر بهترین الگوها هستند که کودک آداب و رسوم، نحوه برخورد و ارتباط با محیط و بسیاری از واکنشهای اجتماعی را از والدین میآموزد. همچنان که برنامه اجلاس جهانی سران ملل متحد میگوید کودکان برای رشد کامل و هماهنگ شخصیت خود باید در محیط خانواده، فضای شاد و دارای عشق وتفاهم پرورش یابند (پرویزی، ۱۳۸۹ به نقل از سازمان ملل متحد ۲۰۰۱).
۱. مطالعه و شناخت آسیبهای اجتماعی و علل و انگیزههای پیدایی آنها و نیز بررسی شخصیت کژرفتاران و ویژگیهای جسمانی، روانی، فرهنگی و اجتماعی آنان. شناخت درست دردها و آسیبها، نخسین شرط چاره جویی و بیش از نیمی از درمان است؛ درد تشخیص نداده را درمان نتوان کرد؛ زیرا هر گونه ساختن بدون شناختن، تیر در تاریکی رها کردن است.
۲. پیشگیری از آسیبهای اجتماعی به منظور بهسازی محیط زندگی و جمعی خانوادگی. از آنجا که پیشگیری همواره سادهتر، عملیتر و کم هزینهتر از درمان است، دارای اهمیت بسیار میباشد.
۳ – درمان آسیب دیدگان اجتماعی یا بکارگیری روشهای علمی و استفاده از شیوههای مناسب برای قطع ریشهها و انگیزههای آنان.
۴ -تداوم درمان برای پیشگیری و جلوگیری از بازگشت مجدد کژ رفتاری و بررسی شیوههای بازپذیری اجتماعی (رضا قلیزاده، ۱۳۹۹).
منبع: عصر ایران