به گزارش مجله خبری نگار سعدالله زارعی عضو هیات علمی دانشگاه علامه و کارشناس ارشد مسائل بین الملل، در برنامه ″دومینوی تکرار″ که به همت انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه امیرکبیر (عضو دفتر تحکیم وحدت) برگزار شد؛ درباره مذاکرات وین و تعهدات برجامی غرب و آمریکا گفت: انتقادات زیادی بر برجام وارد است. اما در حال حاضر یک سند امضا شده که ما در آن امتیازات را دادهایم و هنوز امتیازی نگرفتهایم. میتوان گفت یکی از دلایل ادامه و از سرگیری مذاکرات، این است که ما هم امتیازاتی که به نفع ما در برجام درج شده را بگیریم.
وی در ادامه به اتفاقات پسابرجام اشاره کرد و افزود: آمریکا علاوه بر خروج از برجام و عمل نکردن به تعهداتش، پس از برجام باز هم روند تحریمها را ادامه داد و حدود ۱۵۰۰ تحریم جدید نیز به لیست تحریمها اضافه کرده است. مجلس ما هم به خاطر بدعهدی طرف مقابل پس از مذاکرات و برجام، یک سری دستورات و اولتیماتومهایی داشت و برای غنی سازی هستهای تصمیماتی اتخاذ شد که این اقدامات برای دست پر بودن دولت در مذاکرات بسیار کمک کننده بوده و هست.
زارعی تصریح کرد: از جمله اقدامات مجلس بعد از بدعهدی طرف غربی در برجام این بود که تصویب کرد که ایران میتواند در صورت عدم تعهد طرف مقابل، دیگر به تعهداتش عمل نکند و اگر طرف غربی به تعهداتش عمل کرد، ایران هم فعالیتهای هستهای اش را به میزانی که توافق کرده برگرداند.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: بعد از خروج آمریکا از برجام ایران در دولت قبل ۶ دور مذاکره کرد و معتقد بود به مرحله تصمیم سیاسی رسیده ایم؛ اما این تصمیم سیاسی در دولت قبل به انجام نرسید.
زارعی در ادامه به تفاوت دیدگاه دولت فعلی با دولت قبلی نسبت به مذاکرات اشاره کرد و گفت: متاسفانه دید تیم روحانی در مذاکرات این بود که میگفتند ما در حال مذاکره با یک ابر قدرت هستیم و مجبوریم خیلی بیشتر از نفعی که میبریم، امتیاز بدهیم! این دید در دولت فعلی متفاوت شده؛ یعنی ایران سعی دارد با دادن حداقل امتیازات، بیشترین نفع را برای خودش به دست آورد.
وی افزود: در واقع وقتی دولت عوض شد، این سوال مطرح شد که آیا اصلا مذاکرات را ادامه بدهیم یا خیر؛ که بعد از چند ماه به این نتیجه رسیدند که مذاکرات را با چند پیش شرط ادامه دهند.
زارعی در پاسخ به سوالی مبنی براینکه ″با توجه به نبودن تضمین، ما قرار است با حضور در مذاکرات و انجام توافقها به چه دستاوردی برسیم؟! ″ گفت: ما در این هماورد بایستی پیروز بشویم، یعنی اینکه آمریکا و اروپا را وادار کنیم، تعهداتشان را اجرا کنند. کشورهای ۴+۱ در رابطه با خرید نفت ایران، در رابطه با بازگشت اندوختههای ما متعهد باشند و این کارها را انجام بدهند؛ که این میشود پیروزی حداکثری. مثلا در رابطه با فروش نفت، ولو توافق بین ما و آمریکا اتفاق نیفتد؛ به صورت تضمینی از ما بخرند؛ حالا یا به صورت تهاتر یا وجه نقدکه ما بتوانیم پولمان را پس بگیریم.
وی تاکید کرد: پیروزی نسبی هم داریم که در نتیجه آن این است که ما نشان بدهیم درباره اجرای برنامه و مذاکرات حسن نیت داشتیم و داریم.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: این مذاکرات برای ما نفعهایی دارد. اگر ما بتوانیم در این مذاکرات کشورهای آسیایی را متقاعد کنیم که جمهوری اسلامی در صدد تخریب مذاکرات نیست بلکه طرف آمریکایی مانع شده؛ میتوانیم تضمینی پیدا کنیم برای صادرات نفت و دستیابی به پول و تحرک بانک و بقیه مسائل. حال در مذاکرات ظاهرا به چهارچوبهایی رسیدیم که بتوانیم تضمینهایی را بدست بیاوریم.
این کارشناس مسائل بین الملل در پاسخ به سوالی مبنی بر نقش صهیونیستها در مذاکرات، افزود: صهیونیستها از طریق فرانسویها و آلمانیها و آمریکاییها تلاشهایی میکنند، اما به آن معنا در مذاکرات حضور ندارد و خب تا بحال آمریکا بدون صهیونیست نبوده است.
وی افزود: آن چیزی که الان در وین جریان دارد با منافع اسرائیلیها سازگار نیست، برای همین آنها به داد و فریاد افتادند.
زارعی گفت: این اقتدار جمهوری اسلامی است که با حضور در وین و مذاکرات اعلام میکند که اگر آمریکا وارد این میز بشود ما حضور پیدا نمیکنیم و اگر بخواهد حضور پیدا کند و حرفی بزند باید راستی آزمایی بشود. این یک تحقیر عجیب برای آمریکاست؛ از طرفی به تازگی روسها هم به فکر راستی آزمایی آمریکاییها افتادند.
این استاد دانشگاه در رابطه با راهکارهای بی اثر شدن تحریمها و رسیدن به موضع برتر در مذاکرات گفت: اگر درآمد ارزی ما از ۳۸ میلیارد کنونی به ۵۰ میلیارد برسد و تثبیت شود، تحریمها برای ما بیمعنا میشود.
وی گفت: کشور ما باید در زمینه هایی، چون آموزشی، پزشکی، اقتصادی و... استقلال بیشتری یابد. همچنین چرخههای اقتصادی داخلی کشور (کشاورزی و باغداری و...) و صادرات کشور قابل اصلاح و بهبود است و فشار تورم را تقلیل میبخشد؛ لذا در چنین شرایطی دست طرف مذاکره کننده (آمریکا) برای اعمال تحریمها کوتاهتر میشود.
وی اظهار داشت: در حال حاضر ۷۰ درصد تحت فشار تحریمهای اعمال شده توسط آمریکا هستیم که این میتواند به ۴۰ درصد کاهش یابد. چراکه شرایط صادرات ایران میتواند خیلی بهتر از اکنون شود.
زارعی گفت: کشورهایی، چون قطر، عراق و برخی دیگر، خواهان محصولات ایرانی هستند. همچنین از بخش خصوصی باید پشتیبانی و حمایت شود تا بتواند به سود دهی برسد.