دیابت در صورت عدم کنترل به چه اعضایی آسیب میزند؟

به گزارش مجله خبری نگار/راه دانا؛ خطر حمله قلبی در افراد مبتلا به دیابت تا ۷۰ درصد افزایش پیدا می‌کند، قند خون بالا به مرور زمان به رگ‌های خونی و اعصاب قلب آسیب می‌زند و زمینه‌ساز سکته قلبی، نارسایی قلبی و بیماری‌های عروق کرونر می‌شود. افراد مبتلا به دیابت نوع ۲، دو تا چهار برابر بیشتر از سایر افراد در معرض بیماری‌های قلبی و عروقی هستند، قندخون بالا با ایجاد التهاب، استرس اکسیداتیو و تشکیل پلاک‌های چربی، دیواره عروق را دچار آسیب می‌کند. همچنین، دیابت با اختلال در چربی خون، افزایش تری‌گلیسیرید، کاهش کلسترول خوب (HDL) و افزایش کلسترول بد (LDL) همراه است. از سوی دیگر، مقاومت به انسولین و شیوع بالای فشار خون در بیماران دیابتی، فشار مضاعفی به سیستم قلبی-عروقی وارد می‌کند. صرفاً کنترل قند خون برای پیشگیری از بیماری‌های قلبی کافی نیست و بیماران باید سایر عوامل خطر مثل فشار خون، چربی خون، وزن، فعالیت بدنی و ترک سیگار را نیز مدیریت کنند. گاهی حتی با HbA ۱ c مناسب (زیر ۷ درصد)، به دلیل بی‌توجهی به سایر فاکتورها، عوارض قلبی بروز می‌کند. رعایت رژیم غذایی کم‌قند، کم‌چربی اشباع و کم‌نمک همراه با مصرف بیشتر فیبر، سبزیجات و ماهی ضروری است. حداقل ۱۵۰ دقیقه فعالیت بدنی هوازی در هفته مثل پیاده‌روی تند، نقش مؤثری در پیشگیری دارد. انجام چکاپ‌های منظم شامل بررسی قند خون، فشار خون، چربی خون و عملکرد کلیه‌ها توصیه می‌شود. استفاده از دارو‌های جدید کنترل دیابت مانند مهارکننده‌های SGLT ۲ و آگونیست‌های GLP-۱ که علاوه بر کنترل قند، اثرات محافظتی برای قلب دارند، می‌تواند مفید باشد. مصرف آسپرین باید با صلاحدید پزشک باشد. معمولاً به افراد بالای ۵۰ سال با عوامل خطر اضافی توصیه می‌شود، اما برای همه مناسب نیست و ممکن است منجر به خونریزی شود. افراد سالم، قند ناشتا: ۷۰ تا ۹۹ میلی‌گرم در دسی‌لیتر، دو ساعت پس از غذا: کمتر از ۱۴۰ میلی‌گرم ‏HbA ۱ c: کمتر از ۵.۷ درصد-افراد پیش‌دیابتی: قند ناشتا: ۱۰۰ تا ۱۲۵ میلی‌گرم، دو ساعت پس از غذا: ۱۴۰ تا ۱۹۹ میلی‌گرم، HbA ۱ c: بین ۵.۷ تا ۶.۴ درصد-افراد مبتلا به دیابت: قند ناشتا: ۱۲۶ میلی‌گرم یا بیشتر (در دو نوبت آزمایش جداگانه) دو ساعت پس از غذا: بیش از ۲۰۰ میلی‌گرم، ‏HbA ۱ c: ۶.۵ درصد یا بیشتر. این مقادیر در برخی گروه‌ها تفاوت دارد. برای سالمندان معمولاً HbA ۱ c زیر ۸ درصد در نظر گرفته می‌شود تا از افت قند خون جلوگیری شود. همچنین در دوران بارداری، قند ناشتا باید زیر ۹۵ میلی‌گرم و یک ساعت پس از غذا زیر ۱۴۰ میلی‌گرم باشد. برای کودکان دیابتی نیز بر اساس سن و شرایط بدنی، مقادیر متفاوتی توسط پزشک تعیین می‌شود. افرادی که قند خون ناشتای آنها بین ۱۰۰ تا ۱۲۵ است، در محدوده پیش‌دیابت قرار دارند و باید با جدیت اقدام به تغییر سبک زندگی کنند. بررسی شرایط سلامت قلبی، کاهش وزن به میزان حداقل پنج تا ده درصد وزن فعلی، افزایش فعالیت بدنی به‌ویژه پیاده‌روی روزانه به مدت ۳۰ دقیقه، رعایت رژیم غذایی کم‌کربوهیدرات و پر فیبر، انجام چکاپ‌های منظم سالیانه برای قند خون و HbA ۱ c، است. دیابت یک بیماری مزمن است که مدیریت صحیح آن می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی را به میزان قابل‌توجهی کاهش دهد. آگاهی، پیشگیری و اقدام به‌موقع، سه اصل طلایی برای کنترل دیابت و محافظت از قلب است.