مجله خبری-سبک زندگی نگار: نماز خواندن احکام خاصی دارد که بیشتر مردم با آن آشنا هستند. اما برخی از سوالات درباره احکام نماز خواندن وجود دارد که در بین مردم با شبهاتی همراه است. یکی از آنها، نماز خواندن در خانهای است که در آن سگ نگهداری میشود.
اگر چه از نظر اسلام سگ حیوان نجسی تلقی میشود، اما اسلام دین میانه روی است و برای هر چیزی احکام میانهای دارد. نگهداری سگ هم دو حکم متفاوت در اسلام دارد.
آیا در خانهای که سگ نگهداری میشود عبادت و دعای کسی که در آن خانه هست مورد قبول واقع نمیگردد.
نماز خواندن در خانهای که سگ نگهداری میشود چه حکمی دارد
پرسش
آیا درست است میگویند در خانهای که در آن سگ نگهداری میشود عبادت و دعای کسی که در آن خانه هست مورد قبول خداوند واقع نمیگردد؟
پاسخ اجمالی
اگر نگهداری سگ برای منافع واقعی مانند نگهبانی منازل، دام و یا شکار و یا جهت کاربردهای جدیدی همانند جستجوی مواد منفجره، مواد مخدر و نیز عملیات امداد و نجات در زلزلهها و بلایای طبیعی و موارد مشابه دیگری باشد اشکالی ندارد، اما اگر تنها برای سرگرمی و بدون داشتن فایدة قابل اعتنایی باشد، این کار موجب قبول نشدن برخی عبادات میگردد.
پاسخ تفصیلی
نگهداری سگ در دو شیوه متفاوت آن از نظر اسلام دارای دو حکم متفاوت است به این ترتیب که:
الف: گروهی از سگها دارای منافع واقعی برای انسانها بوده و از آنها برای نگهبانی منازل، دام و یا شکار استفاده میشده که اکنون کاربردهای جدیدی همانند جستجوی مواد منفجره، مواد مخدر و نیز عملیات امداد و نجات در زلزلهها و بلایای طبیعی و موارد مشابه دیگری نیز به کاربردهای قبلی سگها اضافه گردیده است.
نظر به اینکه از دیدگاه اسلام، انسان اشرف مخلوقات بوده و سایر موجودات در خدمت انسان میباشند سگها نیز استثنایی بر این قاعده نبوده و نگهداری آنها در صورت داشتن فایده و کاربردی واقعی، ایرادی ندارد که نمونهای از آن را در قرآن نیز مییابیم که سگ اصحاب کهف همانند خود آنها به غار رفته و در ورودی غار به استراحت میپرداخته است.
در جای دیگری از قرآن، به شکار توسط سگ آموزش دیده اشاره شده استکه فقهای بزرگوار از جمله حضرت امام (ره) بر مبنای آن، خوردن حیواناتی که توسط سگ شکار شده را؛ حتی اگر شرایط عادی ذبح شرعی در آن رعایت نشده باشد؛ مجاز شمرده شده اند.
نماز خواندن در خانهای که سگ دارد چه حکمی دارد؟
ب: در شیوهای دیگر، نگهداری سگ توسط انسان، برای استفاده از فواید و منافع آن نبوده بلکه تنها برای سرگرمی و خوشگذرانی میباشد.
دین اسلام از اساس با سرگرمیهای بی فایدهای که هیچ منفعتی برای انسانها نداشته بلکه آنان را از یاد خدا و نیز حضور در اجتماع و انجام کارهای مفید و یاری هم نوعان باز میدارد مخالف است، و این مخالفت، اختصاصی هم به نگهداری سگ ندارد بلکه شامل سرگرمیهای دیگری از این نوع، همانند قماربازی و گوش فرادادن به افسانهها و حتی رفتن به شکار تفریحی نیز میگردد.
از سوی دیگر، دین اسلام تمام سگها را به هر دلیل نجس دانسته است و پاک نگاه داشتن منزل و لباس که درستی نماز، وابسته به آن است با نگهداری سگ دشوار خواهد بود.
با نگاهی در تاریخ و بررسی زندگی حکمرانان عیاش و بی توجه به وضعیت مردم ملاحظه مینماییم که بسیاری از آنها، فرصت زیادی را با نگهداری و سرگرم شدن با سگ و میمون و پرندگان شکاری و ... از دست داده و از رسیدگی به امور مردم که وظیفة اصلی شان بوده باز میماندند. از یزید بن معاویه به عنوان نمونهای از این دست حکمرانان میتوان نام برد که سالار شهیدان امام حسین (ع) در نامه اعتراض خود به معاویه در مورد ولایتعهدی یزید، باده گساری و سگ بازی را از جمله صفات زشت اخلاقی او برشمرده اند.
بعد از مشخص شدن تفاوت میان دو شیوه متفاوتی که بیان شد، باید گفت که پاسخ پرسش شما این است که در فرض اول، نگهداری سگ ایرادی نداشته و به نماز و دعایتان نیز آسیبی وارد نمینماید و تنها باید مراعات پاکیزگی را برای عبادات از یاد نبرید، اما در فرض دوم، نگهداری سگ به خودی خود موجب رویگردان شدن خداوند و فرشتگان رحمت خداوندی از خانهای است که در آن، سگ نگهداری میشود و در این زمینه نیز در کتابهای روایی ما فصل مشخصی آورده شده که در آن به بیان روایات نقل شده در این موضوع میپردازد که ترجمة بخشی از یک روایت را نگاشته و در صورت علاقمندی میتوانید با مراجعه به این کتابها، سایر روایات را نیز ملاحظه نمایید:
امام صادق (ع) میفرمایند: در خانهای که در آن سگ نگهداری میشود، نماز گزارده نمیشود، زیرا فرشتگان داخل خانهای که در آن سگ نگهداری شود نمیگردند، مگر اینکه سگ شکاری بوده و او را در قسمت جداگانهای نگهداری نمایند که در این صورت ایرادی ندارد.
اول: اینکه اسلام با اصل سرگرمی مخالف نیست، بلکه پیامبر اکرم (ص) در وصیت خود خطاب به امیر المؤمنین (ع) میفرمایند: هر انسان عاقل باید فرصتهای زندگی خود را به سه قسمت تقسیم نماید که یک قسمت آن را با عبادت و راز و نیاز با خدا سپری نموده و قسمتی دیگر را به تلاش اقتصادی جهت تأمین هزینههای زندگی اختصاص داده و قسمت سوم را به سرگرمیهای حلال بپردازد، و در برخی روایات، این نوع سرگرمی، کمکی برای انجام بهتر سایر وظایف انسان تلقی شده است.
دوم: اینکه تأکید اسلام بر خودداری از نگهداری سگ در منزل، منافاتی با برخورد مهربانانة انسانها با این حیوان به عنوان موجودی زنده و بخشی از طبیعت ندارد و روایات فراوانی وجود دارد که محبت به حیوانات را موجب آمرزش گناهان دانسته که به یکی از آنها اشاره مینماییم:
رسول گرامی اسلام فرمودند: بانویی در بیابانی عبور مینمود و برای رفع تشنگی در اطراف چاه آبی توقف کرده و آب نوشید و تصمیم داشت که به راه خود ادامه دهد که ناگاه با سگی روبرو شد که از شدت تشنگی زبان خود را به خاک مرطوب میمالید. آن بانو با خود گفت:این سگ هم همانند خودم تشنه است، سپس چکمه خود را پر آب کرده و با دستان خود آن سگ را سیراب نمود که خداوند به پاسداشت این کار نیک، گناهان آن بانو را بخشید. یاران پیامبر (ص) به ایشان عرض نمودند که آیا محبت ما به حیوانات نیز موجب اجر و پاداش است؟ رسول اکرم (ص) در پاسخ فرمودند که در محبت به هر موجود زنده، اجر و پاداشی نهفته است.
پرسش ما این است که با وجود سرگرمیهای سالم و حلالی همانند دیدار با دوستان و بستگان، گفتگو با همسر و فرزندان، عیادت از بیماران و ازکارافتادگان، ورزشهای سالم و مفید، مسافرتهای زیارتی و سیاحتی و موارد بسیاری از این قبیل که علاوه بر سرگرم شدن، تأمین کنندة دین و دنیای اشخاص نیز میباشد، آیا سزاوار است که انسان در پی سرگرمیهایی بوده که فایدهای جز اتلاف وقت و هزینه نداشته و مهمتر از آن، ممکن است که ناخشنودی خداوند را نیز در پی داشته باشد.