افزایش فروش نفت ایران و چند نکته

به گزارش مجله خبری نگار، تحریم‌های آمریکا سبب شد ایران از آوریل ۲۰۱۸ تا آوریل ۲۰۲۱ از تولید یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون بشکه نفت و بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار درآمد نفتی محروم شود و این موضوع به وارد آمدن بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار خسارت در زمانی منجر شد که نیازمند تأمین ضروریات کشور از جمله برای مقابله با شیوع کرونا بوده‌ایم و این در حالی است که ایران آمادگی دارد به محض برطرف شدن تحریم‌های یکجانبه و ظالمانه دولت آمریکا، با افزایش تولید نفت به بالاترین سطح ممکن، در جهت جبران خسارت‌های فراوان صورت گرفته در اثر تحریم‌های یکجانبه آمریکا حرکت کند.

در این میان جواد اوجی - وزیر نفت اعلام کرده که به‌زودی خبر‌های خوبی در زمینه تنوع قرارداد‌های نفتی و میعانات گازی و تهاتر نفتی اعلام می‌شود و با توجه به نیاز دنیا به انرژی و با استفاده از توان و ظرفیت دستگاه سیاست خارجی، فروش نفت به‌صورت تهاتری در دستور کار قرار گرفته است و در این زمینه تهاتر نفت با کالا و سرمایه‌گذاری از روش‌هایی است که انجام می‌شود.

به گفته وی ایران آماده پذیرایی و استقبال گرم از سرمایه‌گذاران خارجی و داخلی خواهان سرمایه‌گذاری در حوزه صنعت نفت و گاز است و سرمایه‌گذاران در قبال اقدام‌های خود می‌توانند نفت و میعانات گازی را به‌صورت تهاتر دریافت کنند. سرمایه گذاران داخلی مانند هلدینگ‌ها و بنگاه‌های اقتصادی بزرگ می‌توانند برای توسعه میدان‌های گازی کشور ورود کنند و پس از توسعه میدان، گاز طبیعی و میعانات گازی در قبال هزینه سرمایه‌گذاری و سود آن به عنوان خوراک یا سوخت دریافت کنند، در عین حال معاونت برنامه‌ریزی وزارت نفت آماده پذیرش سرمایه گذاران در توسعه میدان‌ها و امضای قرارداد با آنهاست.

به تازگی نیز معامله گران و شرکت‌های رصد کشتی می‌گویند واردات نفت ایران از سوی چین در سه ماه گذشته بالای نیم میلیون بشکه در روز مانده است، زیرا تخفیف مناسب آن به ریسک نقض تحریم‌های آمریکا می‌ارزد. چین خرید نفت ایران را امسال با وجود ادامه تحریم‌های آمریکا ادامه داده است. واردات نفت ایران به چین در ماه اوت به ۶۶۰ هزار بشکه در روز و در ماه سپتامبر به ۵۴۵ هزار بشکه در روز رسید، اما در ماه اکتبر به ۴۷۰ هزار بشکه در روز کاهش یافت.

این آمار نشان می‌دهد میانگین واردات سه ماهه ۵۶۰ هزار بشکه در روز بود که بالاتر از ۴۷۸ هزار بشکه در روز در ماه‌های ژوئن و ژوییه بوده است. صادرات نفت ایران به چین در ماه مه به رکورد ۷۳۰ هزار بشکه در روز صعود کرد در حالی که میانگین صادرات از ابتدای سال تا پایان اکتبر، ۵۶۲ هزار بشکه در روز است. دانیل گربر - مدیرعامل شرکت پترولجستیک در این باره اظهار کرده است اگرچه این حجم نسبت به ابتدای سال کمتر بوده است، اما اگر چین موفق شود افزایش اخیر ابتلا به کووید را کنترل کند، با توجه به قیمت‌های بالاتر نفت، دیسیپلین اوپک در کنترل عرضه و تخفیف‌هایی که برای خرید نفت ایران وجود دارد، واردات بالاتر نفت ایران تعجب آور نخواهد بود.

نفت ایران که حدود شش درصد از واردات نفت چین را تشکیل می‌دهد، باعث واردات کمتر از برزیل و غرب آفریقا شده است. وزارت خارجه چین ماه گذشته به رویترز گفته بود معاملات تجاری میان چین و ایران باید محترم شمرده شود. چین از آمریکا می‌خواهد تحریم‌های یکجانبه نامشروع را هر چه سریع‌تر حذف کند.

صادرات نفت ایران که اکنون حدود ۱.۳ میلیارد دلار در ماه ارزش دارد و عمده آن به چین می‌رود، منبع درآمد مهمی برای تهران است. ایران و قدرت‌های جهانی قرار است در ۲۹ نوامبر مذاکرات هسته‌ای را از سربگیرند تا توافق هسته‌ای را احیا کنند که زمینه را برای رفع تحریم‌های آمریکا علیه فروش نفت ایران هموار می‌کند.

به نظر می‌رسد که چین به عنوان یک مشتری قدیمی بار دیگر پا به میدان گذاشته تا مجدد خریدار ثابت نفت ایران شود، اما اینکه این موضوع ادامه دار خواهد بود یا خیر مورد ابهام است، آنطور که مهدی حسینی - کارشناس ارشد حوزه انرژی گفته است، اگر تاریخچه خرید نفت چین و هند از ایران را دنبال کنیم، نمی‌توانیم تصویر روشنی از این مساله ارائه دهیم.

به گفته وی از زمانی که بحث هسته‌ای مطرح شد و تحریم‌های سازمان ملل روی کار آمد انتظار می‌رفت که روسیه و چین باتوجه به اینکه حق وتو داشتند به ایران کمک کنند و به نوعی طرف ایران باشند، اما این اتفاق نیفتاد و تحریم‌ها محقق شد و این مساله بهترین بهانه بود تا مشتریان اصلی از خرید نفت ایران امتناع کنند.

این کارشناس ارشد حوزه انرژی با بیان اینکه پس از امضا برجام بسیاری از مشتریان تاریخی ایران معاملات خود را با ما آغاز کردند، گفت: تا برقراری مجدد تحریم‌ها فروش نفت ایران به حالت عادی بازگشت، اما زمانی که دوباره تحریم‌های آمریکا اتفاق افتاد با کشور‌های خریدار با چالش‌هایی مواجه شدیم.

حسینی با بیان اینکه براساس گزارشی که در ماه ژانویه در خصوص تحریم‌ها توسط مجلس آمریکا منتشر شد، دولت‌ها موضوع تحریم نیستند و جای تعجب دارد کشور‌هایی که دولت‌های آن‌ها متقاضی نفت ایران بودند چرا از این مساله امتناع می‌کنند، گفت: ممکن است پاسخ آن‌ها این باشد که به دلیل تحریم سیستم بانکی ممکن است دچار مشکل شوند و یا بحث FATF را مطرح کنند.

وی تاکید کرد: این بهانه‌ها وجود دارد، اما در مجموع دولت‌ها موضوع تحریم‌ها نیستند، در واقع لزومی ندارد که یک شرکت خصوصی در چین نفت ایران را خریداری کند و دولت چین می‌تواند وارد معامله نفتی با ایران شود؛ زمانی ارتش چین نفت ایران را خریداری می‌کرد.

این کارشناس با بیان اینکه نحوه بازپرداخت را می‌توان مورد مذاکره قرار داد زمانی بانک کونلون در این زمینه همکاری داشت، اما بعد از مدتی همکاری خود را کاهش داد، به هر حال می‌توان راه حل‌هایی برای این مساله در نظر گرفت، گفت: راهکار‌هایی برای این موضوع وجود داشت که در صورت تمایل کشور‌ها می‌توانست اجرایی شود، قطعا امروز میزان صادرات عدد پایینی است، در مجموع باید گفت انتظاراتی که از چین به طور خاص وجود داشت که قرارداد همکاری ۲۵ ساله نیز با ما منعقد کرده رخ نداده است.

به گفته حسینی بر اساس آنچه در اخبار وجود دارد چین نفت زیادی از ایران خریداری نمی‌کند و این شرایط با هند نیز وجود دارد، روسیه نیز به گونه‌ای رقیب ما به حساب می‌آید و چندان تمایلی ندارد که ایران در بازار حضور داشته باشد.

وی با بیان اینکه عراق و روسیه درصد بالایی از سهم ایران را ازآن خود کرده اند، گفت: افزایش و یا کاهش حجم خرید چین می‌تواند احتمالا موضع معاملاتی باشد به عبارت دیگر ایران به عنوان کارت معامله برای دیگر کشور‌ها به حساب می‌آید چراکه اگر چین نمی‌تواند خرید نفت از ایران را افزایش دهد باید به طور کامل آن را قطع کند، اما اگر می‌تواند آن را افزایش دهد باید در تمام مقاطع زمانی این کار انجام شود.

این کارشناس ارشد حوزه انرژی با اشاره به صحبت‌های اخیر وزیر نفت در خصوص افزایش فروش نفت ایران، گفت: اگر چنین صحبت‌هایی مطرح شده قطعا مسیر‌هایی برای آن پیدا شده است و اگر این اتفاق بیفتد جای امیدواری دارد.

حسینی با بیان اینکه این چشم انداز می‌تواند درست باشد، اما با رفتار‌هایی که تاکنون این کشور‌ها داشتند، این مساله می‌تواند موقتی باشد، اما در کل امیدواریم که کشور‌های خریدار همکاری خوبی با ایران داشته باشند تا بتوانیم صادرات بیشتری را داشته باشیم، اظهار کرد: تجربه سال‌های گذشته نشان می‌دهد که فروش نفت ایران در یک وضعیت ثابت قرار نداشته و مدام در حال تغییر بوده است.