بانداژ‌های نانوفیبری با عفونت مبارزه کرده و بهبودی را تسریع می‌کنند

به گزارش مجله خبری نگار، یک تیم میان‌رشته‌ای از محققان دانشگاه کرنل، روشی نوآورانه برای مهار خواص آنتی‌اکسیدانی و ضدباکتریایی ترکیب گیاهی لاوسون (lawsone) برای ساخت باند‌های نانوالیاف پنبه‌ای که با عفونت مبارزه کرده و به بهبود سریع‌تر زخم‌ها کمک می‌کنند، یافته‌اند.

یافته‌های آنها که در مجله بین‌المللی داروسازی منتشر شده است، با توجه به شیوع رو به رشد باکتری‌های مقاوم به چند دارو، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

گاز استریل پنبه‌ای یکی از رایج‌ترین پانسمان‌های زخم است؛ این پانسمان ارزان، در دسترس، راحت و زیست‌سازگار است. با این حال، باعث بهبودی یا مبارزه با عفونت نمی‌شود.

محسن علیشاهی، نویسنده‌ی اصلی مقاله از آزمایشگاه نانوالیاف و نانومنسوجات (NanoFibTex) در بخش سلامت انسان در دانشکده‌ی بوم‌شناسی انسانی (HCD)، می‌گوید: «پنبه به تنهایی نمی‌تواند این مشکلات را حل کند - باید زیست‌عامل‌سازی شود».

تامر اویار، مدیر آزمایشگاه، گفت یکی از علایق اصلی تحقیقاتی او توسعه الیاف کاربردی از مواد سازگار با محیط زیست و بررسی کاربرد‌های بالقوه آنها در منسوجات پزشکی و سیستم‌های دارورسانی است.

برای این کار، علیشاهی و اویار و همچنین محمود ابوالخیر از لاوسون، یک ترکیب قرمز-نارنجی موجود در برگ‌های حنا که دارای خواص آنتی‌اکسیدانی، ضدالتهابی و ضدمیکروبی است، برای افزایش عملکرد پنبه استفاده کردند.

نشان داده شده است که این ترکیب به بهبود سریع‌تر زخم‌ها کمک می‌کند، اما حل شدن آن در محلول دشوار است و جذب آن توسط بدن ضعیف است. برای غلبه بر این محدودیت‌ها، تیم از سیکلودکسترین‌ها، خانواده‌ای از الیگوساکارید‌های طبیعی مشتق شده از نشاسته، برای ایجاد یک ترکیب گنجاندنی که مولکول‌های لاوسون را در سیکلودکسترین متصل می‌کند، استفاده کرد.

سپس آنها از تجهیزات الکتروریسی برای تولید یک پوشش نانوالیاف یکنواخت از محلول لاوسون-سیکلودکسترین استفاده کردند و آن را روی یک پد پنبه‌ای نبافته قرار دادند. آنها دریافتند که پانسمان آزمایشی فعالیت آنتی‌اکسیدانی به‌طور قابل‌توجهی بالاتری نشان می‌دهد و نویدبخش بهبود سریع‌تر زخم در مقایسه با لاوسون خالص است، که به دلیل افزایش حلالیت لاوسون به دلیل وجود سیکلودکسترین و نسبت سطح به حجم بالای سیستم نانوالیاف است.

دانشمندان سپس خواص بیولوژیکی پانسمان را آزمایش کردند. پانسمان آزمایشی خواص ضد باکتریایی عالی در برابر باکتری‌های گرم منفی و گرم مثبت نشان داد و به طور موثری E. coli و استافیلوکوک را از بین برد.

اویار گفت: «استفاده‌ی بیش از حد و طولانی مدت از آنتی‌بیوتیک‌های مصنوعی در غلظت‌های بالا به اپیدمی مرگبار باکتری‌های مقاوم به چند دارو کمک کرده است. بنابراین، استفاده از آنتی‌باکتریال‌های طبیعی و قوی مانند لاوسون می‌تواند به عنوان جایگزینی برای آنتی‌باکتریال‌های مصنوعی عمل کند.»

علیشاهی گفت: «پانسمان‌های زخم باید محیط مناسبی را برای تسهیل بهبود و جلوگیری از عفونت فراهم کنند. با استفاده از مواد کاملاً طبیعی مانند پنبه، سیکلودکسترین و لاوسون، این پانسمان می‌تواند هر دو فرآیند را تسهیل کند، زیرا دارای فعالیت آنتی‌اکسیدانی و ضدباکتریایی جامعی است.»

علیشاهی گفت که این پانسمان به ویژه برای زخم‌های مزمن که بسیار مستعد عفونت هستند، مانند زخم‌های دیابتی و سوختگی، مفید خواهد بود. خواص آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی آن برای زخم‌های معمولی نیز مفید خواهد بود و تشکیل اسکار را کاهش می‌دهد.

علیشاهی گفت: «من با عوارضی که بیماران به دلیل کمبود پانسمان‌های مناسب با آن مواجه هستند، آشنا هستم. هدف نهایی من توسعه پانسمانی است که بتواند بر این چالش‌ها غلبه کند. این کار، دریچه‌ای به سوی ایجاد منسوجات پزشکی مفید برای محیط زیست و برای درمان می‌گشاید.»