به گزارش مجله خبری نگار/عصر ایران، مطالعهای در سطح کشور دانمارک نشان میدهد که از زمان آغاز واکسیناسیون در سال ۲۰۰۸، عفونت با سویههای ۱۶ و ۱۸ ویروس پاپیلومای انسانی (اچ پی وی) تقریباً به طور کامل از بین رفته است؛ این امر حتی زنان واکسینه نشده را نیز محافظت میکند.
دادهها حاکی از آن است که از زمان معرفی واکسن اچ پی وی در سال ۲۰۰۸، دانمارک به طور موثری عفونت با دو سویه اصلی سرطان زای این ویروس را از بین برده است.
این تحقیق که در نشریه یوروسرویلنس (Eurosurveillance) منتشر شد، میتواند بر نحوه غربالگری جمعیتهای واکسینه شده در سالهای آینده تاثیر بگذارد، به ویژه با توجه به اینکه افراد به طور فزایندهای واکسنهایی دریافت میکنند که آنها را در برابر انواع پرخطر بیشتری از ویروس اچ پی وی محافظت میکند.
پیروزی واکسن اچ پی وی در دانمارک؛ آیا دو سویه اصلی سرطان زا به پایان راه رسیدهاند؟
سرطان کشنده
پس از سرطان سینه، سرطان دهانه رحم شایعترین نوع سرطان در میان زنان ۱۵ تا ۴۴ سال در اروپاست و ویروس پاپیلومای انسانی عامل اصلی آن محسوب میشود.
تاکنون حداقل ۱۴ سویه پرخطر از این ویروس شناسایی شده است. پیش از اینکه دانمارک در سال ۲۰۰۸ واکسن اچ پی وی را معرفی کند، سویههای ۱۶ و ۱۸ این ویروس مسئول حدود سه چهارم (۷۴ درصد) سرطانهای دهانه رحم در این کشور بودند.
در ابتدا، به دختران واکسنی پیشنهاد میشد که در برابر چهار سویه اچ پی وی از جمله سویههای ۱۶ و ۱۸ (پرخطر) و سویههای ۶ و ۱۱ (کم خطر) محافظت ایجاد میکرد. اما از سال ۲۰۱۷، واکسنی به دختران دانمارکی پیشنهاد میشود که در برابر نه سویه اچ پی وی محافظت ایجاد میکند و این انواع ۹۰ درصد از سرطانهای دهانه رحم را تشکیل میدهند.
برای درک بهتر تاثیر این برنامههای واکسیناسیون بر شیوع اچ پی وی، دکتر مته هارتمن نونبو و همکارانش در بیمارستان دانشگاه زلاند در نوکوبینگ فالستر، حداکثر سه نمونه متوالی از سلولهای دهانه رحم زنانی را که در سالهای ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۴ در دانمارک بین ۲۲ تا ۳۰ سال سن داشتند، مورد بررسی و تحلیل قرار دادند.
نانبو توضیح داد: "در سال ۲۰۱۷، یکی از اولین گروههای زنان متولد دانمارک که در سال ۲۰۰۸ به عنوان دختران نوجوان واکسن اچ پی وی را دریافت کرده بودند، به سن غربالگری ۲۳ سالگی رسیدند. "
او افزود: "انتظار میرود این زنان در مقایسه با نسلهای قبل، خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم بسیار کمتری داشته باشند و ارزیابی نیاز آنها به غربالگری در آینده ضروری است. "
حذف سویههای پرخطر اچ پی وی
این تحقیق نشان داد که عفونت با سویههای پرخطر اچ پی وی (انواع ۱۶ و ۱۸) که توسط واکسن پوشش داده میشوند، تقریباً حذف شده است.
به گفته پژوهشگران، قبل از واکسیناسیون، شیوع اچ پی وی ۱۶/۱۸ بین ۱۵ تا ۱۷ درصد بود که در زنان واکسینه شده تا سال ۲۰۲۱ به کمتر از یک درصد کاهش یافته است.
افزون بر این، شیوع سویههای ۱۶ و ۱۸ در زنانی که علیه اچ پی وی واکسینه نشده بودند، پنج درصد بود. این امر نشان میدهد که واکسن باعث کاهش گردش این سویهها در جمعیت عمومی شده است؛ به طوری که حتی زنان واکسینه نشده نیز اکنون کمتر به آنها مبتلا میشوند. پژوهشگران این پدیده را «ایمنی جمعی» نامیدهاند.
با وجود این خبر خوب، تقریباً یک سوم از زنانی که در طول این مطالعه مورد غربالگری قرار گرفتند، هنوز به انواع پرخطر اچ پی وی که تحت پوشش واکسنهای اولیه قرار نداشتند، مبتلا بودند. همچنین عفونتهای جدید با این انواع در زنان واکسینه شده نسبت به زنان واکسینه نشده بیشتر بود.
انتظار میرود این روند پس از رسیدن دختران- که واکسن ۹ ظرفیتی جدیدتر را دریافت کردهاند- به سن غربالگری، کاهش یابد. نونبو و همکارانش میگویند در این مرحله، دستورالعملهای غربالگری باید مورد بازنگری قرار گیرند.