دی‌ان‌ای ماموت مکزیکی اسرار ژنوم باستانی را آشکار می‌کند

به گزارش مجله خبری نگار، نتایج، تفاوت‌های ژنتیکی غیرمنتظره و تاکنون ناشناخته‌ای را آشکار کرد که این حیوانات را از خویشاوندان شمالی خود متمایز می‌کرد.

ماموت کلمبیایی (Mammuthus columbi) واقعاً غول‌پیکر بود و به ارتفاع حدود ۴ متر (۱۳ فوت) می‌رسید و از خویشاوند کوچکتر خود، ماموت پشمالو (Mammuthus primigenius)، که با آن زندگی و جفت‌گیری می‌کرد، پیشی می‌گرفت.

فسیل‌های این گونه در کانادا، ایالات متحده، مکزیک و آمریکای مرکزی یافت شده‌اند، اما جزئیات تکامل آن در قاره آمریکا تا همین اواخر مرموز باقی مانده بود.

نقطه عطف در سال ۲۰۱۹، در جریان ساخت فرودگاه بین‌المللی فیلیپه آنجلس در سانتا لوسیا، مکزیک، رخ داد، زمانی که گنجینه‌ای عظیم از فسیل‌های پلیستوسن (۲.۶ میلیون تا ۱۱۷۰۰ سال پیش) کشف شد، از جمله بیش از ۱۰۰ اسکلت ماموت کلمبیایی.

دانشمندان به دلیل آب و هوای گرم که زوال DNA را تسریع می‌کند، با چالش مهمی رو‌به‌رو شدند. دکتر فدریکو سانچز-کوینتو، متخصص دیرینه‌شناسی ژنتیک در آزمایشگاه بین‌المللی تحقیقات ژنوم انسانی در دانشگاه خودمختار ملی مکزیک (UNAM)، توضیح می‌دهد: «DNA مانند بستنی است: در سرما بهتر حفظ می‌شود. اما این موضوع، به ویژه با توجه به موفقیت‌های اخیر در استخراج DNA باستانی از محیط‌های گرم مشابه، تیم را منصرف نکرد.»

این تیم توانست ۶۱ ژنوم میتوکندریایی را از ۸۳ دندان آسیای فسیل‌شده‌ی ماموت تجزیه و تحلیل کند و تاریخ‌گذاری رادیوکربن نشان داد که برخی از این نمونه‌ها بین ۱۱۰۰۰ تا ۱۶۰۰۰ سال قدمت دارند.

تجزیه و تحلیل‌های ژنتیکی یک شگفتی بزرگ را آشکار کرد: برخلاف انتظارات، ماموت‌های کلمبیایی در مکزیک ترکیب ژنتیکی متمایزی از همتایان خود در ایالات متحده و کانادا نشان دادند. ادواردو آریتا-دوناتو، پژوهشگر همکار، توضیح می‌دهد: «آن‌ها از یک گونه هستند، اما ویژگی‌های ژنتیکی منحصر به فردی دارند.»

این تمایز نشان می‌دهد که جد مشترک ماموت مکزیکی بسیار زودتر از آنهایی که مهاجرت کردند و در قسمت شمالی قاره باقی ماندند، از هم جدا شده است. آریتا-دوناتو می‌افزاید: «می‌توانیم تصور کنیم که مادربزرگ ماموت مکزیکی ترکیبی از ماموت دشتی و ماموت پشمالو بوده است و وقتی فرزندان آن به جنوب مهاجرت کردند، ممکن است از نظر ژنتیکی منزوی شده باشند.»

نکته هیجان‌انگیزتر این است که این الگو منحصر به ماموت کلمبیایی نیست. تفاوت‌های ژنتیکی مشابهی در سایر گونه‌های پلیستوسن در مکزیک، از جمله خرس‌های سیاه (Ursus americanus) و ماستودون‌ها (گونه‌ای منقرض‌شده شبیه فیل) مشاهده شده است. وجود سه گونه که الگوی تمایز ژنتیکی یکسانی را نشان می‌دهند، نشان دهنده یک داستان تکاملی پیچیده و مشترک هنگام مهاجرت آنها به جنوب است.

این نتایج پیشگامانه در مجله Science منتشر شد.

منبع: لایو ساینس