گام‌های مرکز تحقیقات لوبیای خمین در مسیر کاهش مصرف سموم شیمیایی

به گزارش مجله خبری نگار،دکتر غلامرضا گودرزی اظهار کرد: با توجه به ارزش غذایی دانه لوبیا در تغذیه انسان، ارزآوری این محصول از طریق صادرات و اهمیت کشت آن در خمین، ایستگاه تحقیقات لوبیای خمین بر اساس طرح جامع توسعه تحقیقاتی کشور با رویکرد استانی، کشوری و حتی بین‌المللی، از سال ۱۳۷۳ شروع به فعالیت کرده است.

وی ادامه داد: گسترش فعالیت‌های ایستگاه تحقیقات لوبیای خمین به میزانی است که به عنوان مرجع خدمات‌رسانی به سایر مراکز تحقیقاتی مهم کشور با هدف اجرای طرح‌های تحقیقاتی و ارائه راهکار‌های جدید در زمینه تحقیقات لوبیا فعالیت می‌کند و با توجه به گسترش فعالیت‌های تحقیقاتی و آموزشی، این مجموعه در سال ۱۳۹۵ به پردیس تحقیقات و آموزش لوبیا تبدیل شد.

گودرزی افزود: بیشترین تحقیقات در ارتباط با محصول لوبیا در سطح کشور در این مرکز انجام شده است. غنی‌ترین کلکسیون لوبیای کشور با بیش از دو هزار نمونه ژرم پلاسم در این پردیس نگهداری می‌شود.

وی تصریح کرد: لاین‌های موجود در این کلکسیون علاوه بر تنوع بالا از نظر صفات مورفولوژی و فنولوژی، حاوی ژن‌های مقاوم به تنش‌های زیستی و غیرزیستی بوده که از اهمیت و ارزش بین‌المللی برخوردار هستند. کامل‌ترین تیم تخصصی تحقیقات لوبیا در کشور با به کارگیری محققین خبره از بخش‌های مختلف تحقیقاتی در این مجموعه فعالیت دارند.

وی گفت: پردیس لوبیا در بخش‌های تحقیقات به‌نژادی، تحقیقات به‌زراعی، تحقیقات آفات و بیماری‌های گیاهی، تحقیقات اقتصادی -اجتماعی، تحقیقات فنی مهندسی، تولید بذور پرورشی و آموزش فعالیت می‌کند.

رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی اظهار کرد: تولید هسته‌های اولیه بذور ارقام مختلف لوبیا در طبقات بذری پرورشی یک و دو در سطح کشور در این پردیس انجام شده و در اختیار شرکت‌های تولید بذر لوبیا در سراسر کشور قرار داده می‌شود.

وی ادامه داد: از مهم‌ترین دستاورد‌های این پردیس تحقیقاتی دردوران فعالیت خود می‌توان به معرفی بیش از ۱۰ رقم لوبیا شامل ارقام کوشا، صدری و غفار لوبیا چیتی، ارقام یاقوت و افق لوبیا قرمز، ارقام درسا، پاک و شکوفای لوبیا چیتی، مشارکت در معرفی رقم صالح لوبیا چیتی، ارقام اختر، درخشان، صیاد و دادفر لوبیا قرمز و رقم الماس لوبیا سفید اشاره کرد.

وی افزود: معرفی ارقام جدید لوبیا که با توجه به خلوص ژنتیکی و پتانسیل عملکرد بالا نسبت به توده‌های محلی، باعث افزایش عملکرد به میزان حداقل ۲۰ درصد در این محصول شده است، شناسایی چند لاین امیدبخش و در دست معرفی لوبیا سفید، چیتی، قرمز و شناسایی چندین لاین مقاوم به آفت «کنه دو نقطه‌ای» که منجر به کاهش مصرف سموم شیمیائی در مبارزه با این آفت شده، از دیگر دستاورد‌های پردیس لوبیای خمین است.

گودرزی تصریح کرد: شناسایی تعدادی ژنوتیپ و لاین مقاوم به تنش‌های زیستی و غیرزیستی و بکارگیری آنها در برنامه‌های اصلاحی لوبیا، اجرای روش‌های پیشرفته و نوین هیبریداسیون و انتخاب در نسل‌های در حال تفرق لوبیا و شناسایی چند ژنوتیپ دارای تحمل به خشکی و زودرس در لوبیا نیز حاصل فعالیت این پردیس است.

وی تهیه طرح ارتقای بهره‌وری لوبیا در سطح کشور را از اقدامات علمی پردیس لوبیای خمین دانست و گفت: توسعه و ترویج روش‌های نوین آبیاری از حالت غرقابی به تیپ و کاهش مصرف آب از ۱۸ هزار مترمکعب به ۷ هزار مترمکعب و تغییر روش کاشت از کشت «غرقابیِ کرتی» به کشت «جوی و پشته با دو تا سه ردیف» با استفاده از آبیاری تیپ که منجر به کاهش مصرف آب تا ۶۵ درصد و کاهش مصرف بذر تا ۲۵ درصد شده، از اقدامات پردیس لوبیا به منظور افزایش بهره‌وری است.

وی با اشاره به محدودیت منابع آبی در سطح کشور، اظهار کرد: باید در نظر داشت کـه رشـد گیـاه و تولیـد محصـول رابطه مستقیم با تنش آبی گیاه دارد. یکی از راهکار‌های مهم در رسیدن به اهداف کاهش مصرف آب و افزایش راندمان آب مصرفی در زراعت لوبیا، اجرای روش آبیاری تحت فشار به جای کشت مرسوم است.

گودرزی ادامه داد: روش‌های آبیاری تحت فشار در کاشت لوبیا نسبت به روش غرقابی، مصرف آب را تا حدود زیادی کاهش داده و بهره‌وری مصرف آب را افزایش می‌دهند، اما از آنجا که آبیاری بارانی باعث افزایش بیماری بلایت باکتریایی لوبیا می‌شود، استفاده از روش آبیاری قطره‌ای نواری توصیه می‌شود که علاوه بر جنبه‌های مثبت افزایش عملکرد، به کاهش بیشتر مصرف آب کمک شایانی خواهد کرد

وی افزود: برآورد می‌شود که روش آبیاری قطره‌ای، میزان مصرف آب را حدود ۶۵ درصد کاهش داده و بهره‌وری مصرف آب را حدود ۷۰ درصد افزایش دهد. همچنین با اعمال مدیریت مناسب از جمله تغذیه اصولی و یکنواخت گیاهان، امکان افزایش محصول در حدود ۱۵ الی ۲۵ درصد وجود خواهد داشت.

وی تصریح کرد: ارائه آخرین یافته‌های تحقیقاتی و روش‌های کاشت، داشت و برداشت این محصول در قالب برگزاری دوره و کلاس‌های آموزشی، برگزاری مراسم انتقال یافته‌های تحقیقاتی، روز مزرعه و طرح‌های تحقیقی ترویجی، هر ساله برای کارشناسان، مروجین و بهره‌برداران بخش کشاورزی توسط محققین این مجموعه انجام می‌شود.

رئیس مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی گفت: همکاران پردیس در راستای پاسخ به سوالات بهره‌برداران و انتقال یافته‌های تحقیقاتی به بخش اجرا، در قالب محقق معین فعالیت داشته و ماهیانه یکبار در مراکز جهاد کشاورزی حضور یافته و به مسائل دانشی بخش اجرا پاسخ می‌دهند.

وی ادامه داد: در سال جاری هشت پروژه تحقیقاتی در زمینه‌های مختلف در پردیس لوبیای خمین در دست اجراست و معرفی چهار رقم جدید لوبیا چیتی با ویژگی‌های زودرسی، تحمل به تنش خشکی، فرم بوته ایستاده با قابلیت برداشت مکانیزه، پتانسیل عملکرد بالا و دو رقم لوبیای سفید و قرمز با پتانسیل عملکرد بالا از طریق موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر در دست اقدام است.