دانشمندان «هدایتگر لذت» را در مغز کشف کردند

به گزارش مجله خبری نگار، محققان موسسه عصبی وو تسای در ایالات متحده دریافته‌اند که موش‌ها یک نقشه پاداش ویژه در مغز خود ایجاد و به سرعت به‌روزرسانی می‌کنند - یک نمایش عصبی از محل قرارگیری اشیاء دلپذیر یا مفید. این کار در مجله Nature Neuroscience منتشر شده است.

تصور کنید: در راه رفتن به محل کار هستید که ناگهان متوجه می‌شوید کافی‌شاپ مورد علاقه‌تان بسته است. کمی ناراحت می‌شوید و به یک کافی‌شاپ جدید می‌روید - و در کمال تعجب، قهوه‌ی بهتری آنجا پیدا می‌کنید. چند روز بعد، به طور خودکار به آنجا می‌روید. به نظر می‌رسد که یک عادت شکل گرفته است. اما این فقط یک عادت نیست - ممکن است یک نقشه کامل در مغز شما بازسازی شده باشد.

پروفسور لیزا جیوکومو، یکی از نویسندگان این مطالعه، گفت: «ما انتظار نداشتیم که تغییرات به این سرعت اتفاق بیفتد. مغز به معنای واقعی کلمه پس از یک یا دو بار مراجعه به یک پاداش جدید، نقشه را «از نو ترسیم» می‌کند.»

دانشمندان با استفاده از میکروسکوپ دو فوتونی و واقعیت مجازی، مشاهده کردند که چگونه گروه‌هایی از نورون‌ها در هیپوکامپ موش‌ها هنگامی که حیوانات به یک نقطه "خوشمزه" - یک قطره آب شیرین - نزدیک می‌شدند، فعال می‌شدند. هنگامی که مکان تغییر می‌کرد، نقشه عصبی تقریباً فوراً تنظیم می‌شد.

معلوم شد که دو شبکه عصبی در هیپوکامپ فعالیت می‌کنند: یکی یک نقشه مکانی پایدار و دیگری یک نقشه پاداش انعطاف‌پذیر که محل قرارگیری یک شیء ارزشمند را ردیابی می‌کند. این نقشه‌ها تا حدودی با هم همپوشانی دارند - نورون‌های یکسانی می‌توانند در هر دو شرکت کنند. علاوه بر این، «نقشه پاداش» می‌تواند مکان‌های دلپذیر را حتی در فاصله چند متری از آنها علامت‌گذاری کند، که برای یک فرد معادل چندین بلوک شهری است.

چنین مکانیسم‌هایی ممکن است برای درک بیماری‌های مرتبط با اختلالات حافظه و انگیزه مهم باشند. به عنوان مثال، در زوال عقل، ارتباط بین نقشه مکانی و پاداش ممکن است مختل شود - فرد ممکن است به یاد نیاورد که کجا کار مهمی انجام داده است؛ و برعکس، در اعتیاد، این ارتباط بیش از حد قوی می‌شود: مکان‌هایی که فرد از مواد مخدر استفاده کرده است، حتی پس از مدت طولانی پرهیز، می‌توانند باعث عود شوند.

جیوکومو افزود: «اگر بفهمیم مغز چگونه اطلاعات مربوط به مکان‌ها و پاداش‌ها را ادغام می‌کند، می‌توانیم درمان‌هایی طراحی کنیم که یا این ارتباطات را تضعیف کنند، مثلاً در درمان اعتیاد، یا آنها را تقویت کنند تا به افراد مبتلا به اختلال شناختی کمک کنند.»

برنامه‌های آینده دانشمندان شامل کشف این موضوع است که مغز چگونه بین کاوش در مکان‌های جدید و بازگشت به مکان‌های قدیمی و اثبات‌شده، یکی را انتخاب می‌کند.