به گزارش مجله خبری نگار،ماهی کیلکا که زیستگاه اصلی آن دریای خزر است تحت عنوان کاسپین تولیکا نیزشناخته میشود که ارزش غذایی بالایی دارد. به ویژه آنکه بیشترین وزن این ماهی را آب و پروتئین تشکیل میدهد. به دلیل دارا بودن کلسیم و فسفر بالا در این ماهی مصرف آن برای افراد به منظور پیشگیری از پوکی استخوان توصیه میگردد.
ماهی کیلکا از جمله آبزیانی است که به دلیل جثه کوچکی که دارد بسیاری از افراد از خواص متعدد و ارزش غذایی آن غافل هستند. این ماهی از خانواده شاه ماهی سیاه است و زیستگاه اصل آن دریای خزر میباشد.
به دلیل ارزش غذایی بالا و منابع غنی از انواع ویتامین ها، مواد معدنی، پروتئین و اسیدهای چرب امگا۳، کیلکا یک وعده غذایی کامل برای همه افراد و همه سنین میباشد. این ماهی دارای انواع گوناگونی میباشد که شامل گونههای مختلف کیلکای معمولی، انچووی و چشم درشت میباشد.
به گزارش پویه، با توجه ارزش غذایی بالایی که ماهی کیلکا دارد یکی از آبزیان ارزشمندی است که پتانسیل قرار گرفتن در وعدههای غذایی مختلف به جهت تامین انواع مواد مغذی ضروری برای بدن را دارا میباشد. به دلیل وزن پایینی که ماهی کیلکا دارد بسیاری از افراد به اشتباه آن را فاقد ارزش غذایی میدانند.
اما مقادیر بسیار بالای امگا ۳ و ویتامین D در کیلکاها با ماهیان بزرگتر برابر کرده در برخی موارد دارای مواد مغذی بیشتری نسبت به آنها میباشد. بطور مثال ماهی کیلکا مقدار زیادی ویتامین B۱۲ دارد که از ویتامینهای ضروری برای سلامتی و محلول در آب میباشد. برخی از ضروریترین عناصر و ترکیبات موجود در ماهی کیلکا را میتوانید در قالب جدول زیر مشاهده کنید.
مقدار در هر ۱۰۰ گرم
انرژی
۱۵۷ کیلوکالری
چربی مفید
حدود ۷ گرم
پروتئین
۲۴ گرم
اسیدهای چرب امگا۳،
۱.۴ گرم
پروتئینهای موجود در کیلکا قابلیت هضم بالایی دارد و به لحاظ ارزش غذایی و تامین اسیدهای آمینه ضروری برای بدن ارزشی برابر با گوشت قرمز دارد. اما نکته جالب توجه در این ماهی آن است که به دلیل آنکه نحوه سروی آن به گونهای است که اغلب همراه با پوست و استخوان مصرف میشود، میتواند تامین کننده مقادیر بالایی کلسیم برای بدن باشد.
به همین دلیل برای خانمهای باردار، خانمهای یائسه و حتی نوجوانان در سن بلوغ و کودکان که به کلسیم بیشتری نسبت به سایر افراد نیاز دارند بسیار مفید است.
حتی کنسرو ماهی کیلکا نیز نظیر سایر ماهیهای استخوان دار ریز که همراه با استخوان به شکل تن ماهی در میآید دارای مقادیر ارزشمندی کلسیم و فسفر نیاز برای رشد کودکان، سلامتی و استحکام استخوانها و دندان ها، افزایش هوش کودکان و کمک به فعالیتهای مغزی میباشد. البته از ویتامینهای A و D که به صورت مولتی ویتامین برای خانمهای باردار و کودکان در حال رشد تجویز میشود و به مقادیر قابل توجهی در ماهی کیلکا وجود دارد نمیتوان غافل شد.
میزان کالری کیلکا نسبت به سایر آبزیان پایینتر است و به همین دلیل برای مصرف در رژیمهای غذایی کم کالری توصیه میگردد. همچنین به دلیل دارا بودن منابع سرشار از مواد مغذی ضروری برای بدن به ویژه پروتئین و انواع ویتامین ها، یک انتخاب هوشمندانه و ارزان قیمت برای رژیمهای لاغری به شمار میرود.
چربیهای ماهی کیلکا از نوع غیر اشباع هستند که به راحتی و سریع هضم میشوند و در عین حال تامین کننده امگا ۳ مورد نیاز بدن برای حفظ سلامت قلب و عروق، سلامت مغز و سیستم عصبی همچنین پیشگیری از انواع سرطانها به واسطه خواص آنتی اکسیدانی میباشد.
علاوه بر موارد ذکر شده، مصرف ماهی کیلکا مزایای فراوان دیگری جهت تامین سلامتی و پیشگیری از ابتلا به طیف وسیعی از انواع بیماریها را دارا میباشد. مزایای کیلکا به شرح زیر است.
ویتامین دی از جمله ترکیباتی است که بدن انسان به تنهایی قادر به تولید آن نیست؛ بنابراین لازم است آن را از منابع غذایی و یا قرار گرفتن در معرض نور خورشید تامین نمائیم. مصرف منظم انواع ماهیها میتواند نیاز روزانه بدن به ویتامین D را به خوبی تامین کند که این موضوع در خصوص ماهی کیلکا نیز صادق است.
هر وعده ۱۰۰ گرمی از ماهی کیلکا میتواند تامین کننده ۱۵ درصد از نیاز روزانه بدن یک فرد بزرگسال به این ویتامین باشد. اهمیت تامین این ویتامین نیز در نقش اساسی آن برای تقویت سیستم ایمنی و مبارزه با انواع بیماریهای عفونی، ویروسی و سرطانها میباشد. همچنین سایر مزایای مصرف ویتامین D به خصوص از منابع طبیعی نظیر آبزیان برای بدن عبارتند از:
تقویت استخوان ها، کاهش ریسک شکستگی و پیشگیری از پوکی استخوان
استحکام دندانها
پیشگیری از ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی
کاهش ریسک ابتلا به بیماریهای مزمن
افزایش قدرت سیستم ایمنی و پیشگیری از انواع بیماریهای عفونی و ویروسی
خواص آنتی اکسیدانی و کاهش ریسک ابتلا به انواع سرطانها
این ماده معدنی حیاتی برای بدن تولید کننده آنتی اکسیدانهای ضروری است که از آسیب رادیکالهای آزاد به بدن جلوگیری مینمایند. همچنین آنتی اکسیدانها از بروز مشکلات تنفسی، حملات آسم در کودکان و سالمندان، رشد سلولهای سرطانی و … جلوگیری مینمایند. در نتیجه تامین آن در وعدههای غذایی به وسیله آبزیان به خصوص ماهی کیلکا بسیار ارزشمند است.
ویتامین B۱۲ ماده مغذی حیاتی است که در تولید سلولهای خونی و گلبولهای قرمز به کار برده میشود؛ بنابراین میتواند برای افرادی که دچار مشکلات کم خونی هستند بسیار مفید باشد. همچنین این ویتامین در تولید DNA و تامین انرژی مورد نیاز برای بدن نقش مهمی دارد.
خوشبختانه ویتامین B۱۲ در هر وعده ۱۰۰ گرمی از ماهی کیلکا در حدود ۶ برابر بیش از هر ماده غذایی وجود دارد که بیش از نیاز روزانه بدن به آن میباشد. بطوریکه با مصرف حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ گرم ماهی کیلکا میتوانید نیاز یک هفته بدن خود به ویتامین ب۱۲ را تامین نمایید.
امروزه با گسترش پرورش انواع ماهی، شاهد افزایش درصد آلایندههایی نظیر جیوه و سایر فلزات سنگین در گوشت ماهیها هستیم. این موضوع به دلیل آلودگی آب دریاها و یا آلودگیهای شیمیایی منابع غذایی آبزیان است.
خوشبختانه کیلکا جزو ماهیهای سالمی است که به طور طبیعی از آب دریاها صید میشود و از منابع غذایی سالمی شامل پلانکتونها و موجودات دریایی کوچک تغذیه مینماید.
به طور کلی هر قدر جثه ماهی کیلکا درشتتر باشد، احتمال آلودگی آن به جیوه بیشتر است. زیرا درصد تغذیه ماهیهای درشتتر از منابع غذایی آلوده، بالاتر میباشد. اما به طور کلی میزان جیوه موجود در کیلکا ناچیز و قابل چشم پوشی میباشد.
آلودگی به فلزات سنگین نظیر آرسنیک و جیوه اغلب در ماهیان پرورشی که تغذیه مناسبی ندارند نظیر ماهی تیلاپیا بیشتر به چشم میخورد. البته به دلیل خواص درمانی ارزشمندی که همه انواع ماهیها از جمله تیلاپیا دارند با رعایت اصولی خاص و گنجاندن آن به میزان مجاز در وعدههای غذایی میتوان از خطرات ناشی از مسمومیت با فلزات سنگین در امان ماند.
مصرف ماهی کیلکا همراه با پوست و استخوان و پخت آن به صورت ماهی کامل میتواند تامین کننده طیف وسیعی از مواد مغذی ضروری برای بدن باشد. به ویژه سلنیوم، کلسیم و فسفر، اسیدهای چرب غیر اشباع امگا۳، پروتئین و انواع ویتامینها به خصوص ویتامینهای A، B، D و ویتامینهای E و K؛ بنابراین ماهی کیلکا یک وعده غذایی مقرون به صرفه اقتصادی همراه با کلی خاصیت ارزشمند است که گنجاندن آن در رژیم غذایی افراد میتواند تامین کننده بسیاری از نیازهای ضروری بدن به عناصر و مواد معدنی مهم و ضروری برای سلامتی میباشد.
مجموعه مواد مغذی و ارزشمندی که در این ماهی کوچک و به صرفه اقتصادی وجود دارد آن را یه یک وعده غذایی سالم و بهترین ایده برای شام رژیمی مبدل کرده است؛ بنابراین میتوان نتیجه گرفت دستیابی به سلامتی، شادابی و طول عمر در کمال سلامتی هدیهای است که طبیعت آن را به انسان ارزانی داشته است.