چگونه بفهمیم که سطح آهن کودک پایین است و به مکمل نیاز دارد؟

به گزارش مجله خبری نگار، دریافت نکردن آهن کافی که به عنوان کمبود آهن نیز شناخته می‌شود، یکی از شایع‌ترین مشکلات تغذیه در نوزادان و کودکان در سراسر جهان است. خبر خوب این است که می‌توان از کمبود آهن پیشگیری کرد.

اهمیت آهن
بسیاری از عملکرد‌های ضروری بدن به آهن وابسته است. به عنوان مثال، بدن ما برای ساختن هموگلوبین، پروتئین موجود در گلبول‌های قرمز خون که اکسیژن را در سراسر بدن حمل می‌کند، به آهن نیاز دارد. علاوه بر این، آهن نقش مهمی در رشد مغز و ساخت هورمون‌ها دارد. همچنین یک ماده مغذی است که می‌تواند به بدن در مبارزه با عفونت کمک کند.

کاهش میزان آهن ذخیره شده در بدن در نهایت می‌تواند منجر به کم خونی (سطح پایین گلبول‌های قرمز خون) شود. به این نوع کم خونی کم خونی فقر آهن می‌گویند.

تحقیقات نشان می‌دهد که نوزادان و کودکان خردسال مبتلا به کم خونی فقر آهن می‌توانند در مبارزه با عفونت مشکل داشته باشند. تحقیقات همچنین کم خونی دوران نوزادی و اوایل دوران کودکی را با کاهش عملکرد شناختی و حرکتی مرتبط دانسته است.

کارشناسان معتقدند که پیشگیری از کم خونی ناشی از فقر آهن بسیار موثرتر از درمان آن است.

فقط در صورت توصیه پزشک به کودکتان مکمل آهن بدهید و دستورالعمل‌ها را به دقت دنبال کنید.

چرا سطوح آهن در برخی نوزادان پایین است؟
در دوران بارداری، نوزادان آهن را از خون مادر دریافت کرده و در بدن خود ذخیره می‌کنند. مقدار آهن ذخیره شده در بدن «ذخایر آهن» نامیده می‌شود. این ذخایر آهن می‌تواند تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار گیرد، از جمله:

تولد زودرس: وقتی نوزادان نارس به دنیا می‌آیند، زمان زیادی برای افزایش ذخایر آهن قبل از تولد ندارند.
وزن کم هنگام تولد: نوزادانی که با وزن کم متولد می‌شوند، حتی اگر در زمان خود متولد شوند، آهن زیادی در بدن خود ذخیره نمی‌کنند.
مادر کم خون: نوزادان متولد شده از مادران مبتلا به کم خونی نیز ممکن است ذخایر آهن کمتری داشته باشند.

شیر مادر به تنهایی ممکن است آهن کافی برای این نوزادان را تامین نکند. در نتیجه، ممکن است بدون منبع آهن اضافی، مانند مکمل یا فرمول غنی شده با آهن، دچار کم خونی فقر آهن شوند.

اکثر نوزادانی که در زمان مناسب و وزن متوسط تولد به دنیا می‌آیند، ذخایر آهن کافی برای ماندگاری تا زمانی که آماده شروع غذای جامد شوند را دارند.

نوزادان باید تا حدود شش ماهگی غذا‌های غنی از آهن داشته باشند تا ذخایر آهن خود را دوباره بازیابی کنند و از کم خونی جلوگیری کنند.

چگونه بفهمم نوزادم آهن کم دارد؟
اگر نوزاد شما زودرس به دنیا آمده است یا با وزن کم متولد شده باشد، پزشک ممکن است سطح آهن یا هموگلوبین او را قبل از اینکه نوزاد از بیمارستان به خانه برود بررسی کند. با این حال، اکثر نوزادانی که در زمان مشخص شده به دنیا می‌آیند به این آزمایشات نیازی نخواهند داشت.

سطوح پایین آهن معمولاً پس از تولد پس از اتمام ذخایر آهن ایجاد می‌شود. بنابراین، پزشک کودک شما علائم کمبود آهن و کم خونی را در ماه‌ها و سال‌های اول زندگی بررسی می‌کند. پزشک به دنبال علائم خطر، مانند رژیم‌های غذایی کم آهن یا سایر شرایط بهداشتی که می‌تواند باعث کم خونی شود، می‌گردد.

برخی از علائم کم خونی فقر آهن عبارتند از:
رنگ پریدگی (پوست رنگ پریده)
خستگی
تغذیه ضعیف در نوزادان
سردرد
تنگی نفس

ذخایر آهن برای رشد مغز در نوزادان و کودکان خردسال مهم است.

چگونه بفهمیم که کودک به مکمل آهن نیاز دارد؟
اکثر نوزادانی که در زمان مشخص شده و با وزن متوسط به دنیا آمده اند، هنگام تولد نیازی به مکمل آهن نخواهند داشت. این به این دلیل است که نوزادان ترم با ذخایر آهن کافی در بدن خود به دنیا می‌آیند تا حدود شش ماه عمر کنند. سپس آن‌ها به غذا‌های غنی از آهن نیاز دارند تا سطح آهن خود را سالم نگه دارند.

نوزادان نارس یا نوزادان با وزن کم ممکن است به مکمل آهن نیاز داشته باشند. شیر مادر یک انتخاب سالم برای همه نوزادان است. با این حال، حاوی آهن کافی برای نوزادان با ذخایر کم آهن نیست. اگر نوزاد شما نارس یا با وزن تولد کمتر از ۲.۵ کیلوگرم (یا حدود ۵ پوند) به دنیا آمده باشد، ممکن است پزشک مکمل آهن را توصیه کند.

شیر خشک نوزاد حاوی آهن بیشتری نسبت به شیر مادر است. بنابراین، اگر کودک شما با شیر خشک تغذیه می‌شود، ممکن است آهن کافی را از رژیم غذایی خود دریافت کند، حتی اگر نارس باشد یا وزن کم هنگام تولد داشته باشد. پزشک کودک به شما می‌گوید که آیا کودک شما به آهن نیاز دارد یا خیر.

سطح پایین آهن یک مشکل گسترده است. با این حال، غذا‌های غنی از آهن و برای برخی از نوزادان، مکمل آهن می‌تواند از کمبود آهن جلوگیری کند. در صورت داشتن هر گونه نگرانی با پزشک کودک خود صحبت کنید و اگر مکمل آهن را توصیه کرد، همیشه دستورالعمل‌های پزشکی را دنبال کنید.

چه غذا‌هایی برای نوزادان و کودکان سرشار از آهن هستند؟
هنگامی که کودک شما آماده امتحان کردن غذا‌های جامد است، افزودن برخی از غذا‌های سرشار از آهن به رژیم غذایی او ضروری است. برخی از نمونه‌های غذا‌های غنی از آهن عبارتند از:

گوشت (به ویژه گوشت قرمز)
تخم‌مرغ
غلات غنی شده با آهن
توفو
سبزیجات با برگ‌های تیره
حبوبات
شما می‌توانید جذب آهن این غذا‌ها را با ترکیب آن‌ها با غذا‌های سرشار از ویتامین C مانند مرکبات، انواع توت ها، گوجه فرنگی یا سیب زمینی شیرین افزایش دهید.

چگونه سطح آهن نوزاد را آزمایش کنیم؟
اگر نگرانی در مورد سطح کم آهن یا کم خونی وجود دارد، ممکن است پزشک بخواهد آزمایش خون انجام بدهد. پزشک معمولاً سطح فریتین (اندازه گیری مقدار آهن در خون) یا شمارش خون (اندازه گیری سطح گلبول‌های قرمز) را تجویز می‌کند.

آیا نوزاد می‌تواند آهن زیادی دریافت کند؟
بله، نوزادان ممکن است بیش از حد آهن دریافت کنند، بنابراین اگر کودک شما مکمل آهن دریافت می‌کند، پیروی از دستورالعمل‌های پزشک مهم است. در صورت تغییر رژیم غذایی کودکتان، به خصوص اگر نوزادی که از شیرمادر تغذیه کرده، اکنون شیر خشک می‌نوشد، حتما به پزشک کودک خود بگویید.