تسهیلات به خودی ها؛ بانک آینده بیش از مجموع همه بانک‌ها

به گزارش مجله خبری نگار/خراسان: بانک آینده علاوه بر آن که برای برخی یادآور مجموعه بزرگ ایران مال است، برای برخی دیگر که با آمار و اطلاعات سرو کار دارند، رکوردشکنی‌های پیاپی در وضعیت نابسامان آمار‌های بانکی را به خاطر می‌آورد. در این خصوص، تازه‌ترین داده‌های بانک مرکزی نشان می‌دهد که این بانک تا امسال، به تنهایی بیش از ۱۲۳ هزار میلیارد تومان اصل تسهیلات به شرکت‌های زیرمجموعه خود پرداخت کرده که بیش از ۵۷ درصد کل تسهیلاتی است که همه بانک‌ها به شرکت‌های زیرمجموعه شان پرداخت کرده اند. از آن جایی که این بانک در زیان انباشته نیز رکورددار است، به نظر می‌رسد بقای این بانک جز با تحمیل ضرر هنگفت به نظام اقتصادی کشور و مردم ممکن نیست و بانک مرکزی باید تدابیر ویژه‌ای برای کنترل فعالیت‌های این بانک را به اجرا درآورد.

مالک بنای عظیم ایران مال

ایران مال را تقریباً همه می‌شناسند. بزرگ‌ترین مرکز تجاری تفریحی ایران که به جرئت می‌توان گفت شاید جزو چند مرکز مشابه بزرگ از نوع خود در دنیا باشد.

مجموعه‌ای که طبق گزارش ۲۹ بهمن ۹۹ نود اقتصادی، تا پایان سال ۹۸ حدود ۲۰ هزار و ۱۱۳ میلیارد تومان برای ساخت آن هزینه شده بود، با این حال، آذر همان سال، رسانه‌ها از جمله پایگاه انتخاب خبر دادند که بانک آینده مالک این مجموعه می‌خواهد آن را ۸۵ هزار میلیارد تومان از طریق مزایده به صورت نقد و اقساط بفروشد و اردیبهشت امسال نیز ارزش این مجموعه ۲۵۵ هزار میلیارد تومان برآورد شده است. این مسئله در کنار رشد عجیب زیان انباشته بانک آینده در آن سال‌ها نهایتاً این موضوع را آشکار کرد که این بانک از منابع بانک مرکزی یا به عبارت دیگر از جیب تک تک مردم ایران برای سرمایه گذاری در این پروژه برداشت کرده و اکنون می‌خواهد به قیمت تحمیل بخشی از تورم ناشی از افزایش نقدینگی که در آن سال‌ها به مردم تحمیل شد، سود کسب کند.

اگرچه پس از آن ماجرا، بانک مرکزی سهامدار اصلی این بانک را خلع ید کرد که ماجرای دیگری دارد، با این حال، از آن زمان تاکنون، این بانک یکه تاز رکورد‌های منفی در نظام بانکی در سال‌های اخیر بوده است.

رتبه اول زیان انباشته بانک‌ها در سال ۱۴۰۱

مجموعه‌ای از عوامل از جمله تسهیلات حمایتی دولت در کنار وضعیت ترازنامه‌ای برخی از خود بانک‌ها موجب شده است تا در مجموع تراز کل بانک‌های کشور در وضعیت منفی به سر برد. به گزارش ۲۸ تیر خبرگزاری فارس، بررسی ۲۸ بانک و موسسه اعتباری نشان می‌دهد که ۱۳ بانک در پایان سال ۱۴۰۱ با زیان انباشته ۳۷۱ هزار میلیارد تومان مواجه بوده اند و تراز کل بانک‌های کشور منفی ۲۰۰ هزار میلیارد تومان بوده است.
با این حال، اولین رکوردی که می‌خواهیم در این جا ناظر به بانک آینده بیان کنیم، مربوط به زیان انباشته این بانک است. طبق این گزارش، بانک آینده تا پایان سال گذشته، با ۱۱۴ هزار میلیارد تومان زیان انباشته و با فاصله زیاد در صدر بانک‌های زیان ده کشور قرار داشته است. بعد از این بانک، یکی از بزرگ‌ترین بانک‌های دولتی با زیان انباشته ۷۶ هزار میلیارد تومانی و یک بانک خصولتی نیز با ثبت ۴۸ هزار میلیارد تومان زیان انباشته قرار دارند.

اقتصاد آنلاین تعبیر جالب تری از وضعیت زیان انباشته بانک آینده داشته و افزوده است: این بانک به دلیل تخلفات عمده مدیرانش در دوره‌های گذشته، روزانه ۱۶۰ میلیارد تومان یعنی ماهانه حدود ۴۸۰۰ میلیارد تومان زیان جدید خلق می‌کند. همچنین این بانک و شرکت‌های زیرمجموعه اش سال گذشته ۶۳.۳ هزار میلیارد تومان زیان جدید یعنی ۳.۶ برابر زیان گروه خودروسازی ایران خودرو و ۲.۸ برابر زیان خودروسازی گروه سایپا زیان جدید ایجاد کرده اند.

سهم ۲۵ درصدی در رشد پایه پولی در سال گذشته

رکورد دومی که به آن اشاره می‌کنیم، مربوط به سهم بانک آینده در رشد پایه پولی به عنوان پول پرقدرت در اقتصاد است که در صورتی که در جهت مناسب هدایت نشود، به راحتی تورم زا خواهد بود. در این خصوص، گزارش‌ها نشان می‌دهد که این بانک سال گذشته با اضافه برداشت ۵۷ هزار میلیارد تومانی از بانک مرکزی، عملاً ۲۵ درصد از رشد پایه پولی کشور را به خود اختصاص داده است.

به عبارت دیگر یک چهارم از کل پولی که به اصطلاح در سال ۱۴۰۱ چاپ شده، برای سرپا ماندن بانک آینده بوده است و کل اقتصاد ایران، ۷۵ درصد دیگر را تشکیل داده اند؛

و اینک، صاحب بیش از ۵۷ درصد کل تسهیلات بانک‌ها به شرکت‌های زیرمجموعه

تازه‌ترین رکوردی که بانک آینده به ثبت رسانده، مربوط به تسهیلات به شرکت‌های زیرمجموعه است. آمار‌ها در وهله اول نشان می‌دهد که این بانک در سال‌های گذشته ۷۵ درصد از کل تسهیلات خود یعنی ۱۲۹ هزار میلیارد تومان را به شرکت‌ها و اشخاص مرتبط با خودش پرداخت کرده است. تازه‌ترین داده‌های بانک مرکزی نیز نشان می‌دهد حجم اصل تسهیلاتی که تاکنون این بانک به شرکت‌های زیرمجموعه پرداخت کرده، بیش از ۱۲۳ هزار میلیارد تومان معادل با بیش از ۵۷ درصد کل اصل تسهیلات پرداخت شده بانک‌ها به شرکت‌های زیرمجموعه شان است. (کل تسهیلات بانک‌ها به شرکت‌های زیرمجموعه ۲۱۵ هزار میلیارد تومان بوده است). بعد از بانک آینده نیز، بانک پاسارگاد با فاصله زیاد و پرداخت فقط ۲۴ هزار میلیارد تومان تسهیلات به شرکت‌های زیرمجموعه در رده دوم قرار دارد.

بانک آینده در مسیر تعیین تکلیف قرار می‌گیرد؟

با توجه به وضعیت بانک آینده که در بالا به آن اشاره شد، به نظر می‌رسد بانک مرکزی باید برای کنترل فعالیت این بانک تدبیر مناسب تری اتخاذ کند. پیشتر فرزین رئیس بانک مرکزی از تعیین تکلیف بانک‌های ناتراز تا نیمه امسال خبر داده بود. باید منتظر ماند و دید که این وعده چگونه عملیاتی خواهد شد.