جزیره «نبیه صالح» بحرین؛ مشت نمونه خروار سیاست‌های ضد توسعه‌ای خاندان حاکم

به گزارش مجله خبری نگار/الوقت: خلیج فارس پر از جزایر کوچک و بزرگی است که ویژگی منحصر به فردی به اکوسیستم آن بخشیده است. جزایر امروز علاوه بر صنعت ماهیگیری، نقش مهمی در واردات و صادرات کالا، امنیت دریانوردی و اقتصاد گردشگری برخوردار هستند.

در این عرصه، بحرین از جمله کشور‌های دارای بیشترین جزایر در خلیج فارس محسوب می‌شود که با داشتن بیش از ۳۳ جزیره به عنوان کشوری مجمع الجزایری شناخته می‌شود.

اما با وجود برخوداری از ظرفیت‌های اقتصادی بالا، طی دهه‌های گذشته رنج بردن از خلأ نگاه توسعه‌ای و غلبه دیدگاه‌های سیاسی و امنیتی به مسئله جزایر و حتی سوءاستفاده‌های شخصی خاندان سلطنتی، موجب شده تا جزایر بحرین نسبت به دیگر کشور‌های حاشیه خلیج فارس از پیشرفت اقتصادی کمتری برخوردار باشند.

تارنمای الولو اخیراً در گزارشی افشا کرد که دولت به صورت مخفیانه از طریق سازمان شهرسازی تصیماتی برای جزیره نبیه صالح اتخاذ کرده است که در پوشش طرح‌های توسعه‌ای، اما به زیان ساکنان محلی این مناطق خواهد بود.

نبیه صالح، جزیره غارت شده

جزیره نبیه صالح در خلیج توبلی در شرق بحرین قرار دارد که از طریق یک گذرگاه به جزیره ستره متصل است. مساحت آن ۱۰ کیلومتر و جمعیتی در حدود ۳۰۰۰ نفر دارد. این جزیره مانند بقیه روستا‌های و جزایر بحرین پر از مزارع و نخلستان بوده و ساکنان آن را شیعیان بحارنه تشکیل می‌دهند.

سال‌ها پیش در اثر بی توجهی دولت و سیاست ساخت مجتمع‌های مجلل و ویلا‌های مشرف به دریا که عمدتاً برای استفاده شیوخ خاندان حاکم ساخته شد، بخش زیادی از نخلستان‌های نبیه صالح ویران شده و حتی دسترسی مردم بومی جزیره به دریا بسیار محدود شده است.

حدود بیست سال است که دولت به کسی در نبیه صالح اجازه افتتاح مغازه یا پروژه تجاری در داخل روستا را به بهانه اینکه بعداً در این منطقه یک خیابان تجاری می‌شود، نمی‌دهد. همچنین با وجود ویلاسازی‌های مکرر برای شاهزادگان خاندان حکم، اما بیشتر زمین‌های متعلق به اهالی بلاتکلیفی مانده‌اند و دولت به بهانه منطقه بندی و نقشه‌برداری نشدن شهرک اجازه ساخت و ساز در آن‌ها را نمی‌دهد.

این سیاست موجب شده تا درخواست اهالی برای اجرای برخی پروژه‌های خدماتی مانند پارک‌ها یا توسعه مدارس بی پاسخ باقی ماند و مردم محلی یا رنج زندگی در نبود امکانات رفاهی ضروری را به جان بخرند و یا وادار به مهاجرت به مناطق دیگر شوند.

در جزیره نبیه صالح بندرگاهی برای ماهیگیران وجود ندارد. همچنین اهالی جزیره همواره از نبود مدارس در مقاطع تحصیلی بالاتر از دبستان که دارای ساده‌ترین شرایط آموزشی باشد شکایت داشته اند.

دسترسی به خانه بهداشت و مسجد و پارک‌ها و زمین‌های بازی نیز از دیگر نیاز‌هایی است که مردم محلی طی ۳۰ سال گذشته به طور مداوم از دولت برای فراهم کردن این امکانات یاری خواسته اند.

وضعیت به همین منوال ادامه داشت تا اینکه اخیرا تصمیم دولت برای ساماندهی منطقه صادر شد، اما شادی مردم چندان طولی نکشید به زودی مشخص شد که طرح سازماندهی ناعادلانه و علیه منافع ساکنان محلی برنامه‌ریزی شده است.

از جمله مصادیق بی عدالتی بر مردم جزیره این است که برنامه ریزان طرح عمدتاً به مصادره منازل و زمین‌های شهروندان فقیر و مردم بومی جزیره برای کار‌های عمرانی روی اورده اند بدون اینکه به املاک مالکان مجتمع‌ها و ویلا‌های مجلل که غیربومی هستند خدشه‌ای وارد شود.

طرح ساماندهی حتی شامل مصادره زمین‌های بایر و ساخته نشده‌ای که متعلق به افراد ذی‌نفوذ وابسته به خاندان حاکم باشد نیز نمی‌شود. بر اساس این طرح، برخی از خانه‌ها بدون اینکه توجیهی قانونی برای مصادره آن وجود داشته باشد، صرفاً برای جبران خسارت برخی دیگر از خانه‌ها مصادره می‌شود. به عنوان مثال، یک زمین یا خانه به دلیل مغایرت با پروژه ساخت خیابان، مدرسه یا باغ به طور کامل مصادره می‌شود، اما برای جبران خسارت صاحب ملک، یک سوم یا نصف زمین شخصی دیگر بدون رضایت مالک آن و با تهدید به استفاده از مجازات از او گرفته می‌شود.

یکی دیگر از موارد عجیب ظلم رسمی به مردم جزیره نبیه صالح این است که اگرچه سازمان برنامه‌ریزی متعهد به پرداخت غرامت به شهروندانی است که ملک آن‌ها مصادره می‌شود، اما میزان غرامت بسیار کمتر از ارزش واقعی ملک مصارده شده برآورد می‌گردد؛ به طور مثال دادن به یک زمین بایر در ازای مصادره یک خانه کامل بدون آنکه مبلغی برای ساخت و ساز آن زمین در نظر گرفته شود.

نگرانی بزرگ دیگر در این جزیره مربوط به دست اندازی خاندان حاک بر املاک مرغوب موقوفه‌ای است که در لوای طرح ساماندهی خطر مصادره آن‌ها وجود دارد.

این وضعیت موجب شده تا مردم محلی طرح ساماندهی حکومت در نبیه صالح را که علیه شیعیان تدوین شده است به سیاست‌های اشغالگرانه رژیم صهیونیستی در قبال مردم کرانه باختری و بیت المقدس برای آواره کردن فلسطینیان تشبیه کنند و عده‌ای نیز این اقدام را گامی در جهت تغییر بافت جمعیتی شیعه جزیره به حساب آورند بویژه که این جزیره یکی از اماکن مهم مذهبی شیعیان را در خود جای داده است و اساساً وجه تسمیه این جزیره به دلیل وجود زیارتگاه یک چهره مذهبی به نام شیخ نبیه صالح در این جزیره است که از علمای برجسته شیعه بحرین محسوب می‌شود.

حتی با وجود اینکه این اماکن مذهبی به نوعی آثار تاریخی نیز محسوب می‌شوند، اما دولت هیچ هزینه‌ای برای تعمیر و نگهداری زیارتگاه پرداخت نکرده و کاملاً به کمک‌های مردمی وابسته است.

این جزیره در طول سال‌های پس از جنبش انقلابی سال ۲۰۱۱ یکی از دامنه دار‌ترین اعتراضات مردمی علیه رژیم آل خلیفه بوده است.

سابقه چوب حراج ال خلیفه به جزایر بحرینی

سیاست‌های غیرمسئولانه و منفعت‌طلبانه رژیم آل خلیفه به جزایر بحرین تنها محدود به مصادره زمین‌های بکر و ساخت و ساز ویلا‌های مجلل برای استفاده خاندان سطلنتی نمی‌شود بلکه حتی حکومت منامه از این غنایم طبیعی مردم بحرین در راستای تقویت روابط خارجی خود نیز بذل و بخشش می‌کند. در بهمن ۱۴۰۱ پایگاه اینترنتی خبری مرآه البحرین، اعلام کرد صندوق ملی یهودیان جزیره‌ای در غرب بحرین را به مبلغ تقریبا ۹ میلیون دینار خریده است.

کانال هفت تلویزیون این رژیم نیز اعلام کرد شرکت هیمنوتا که مالکیت آن در اختیار صندوق ملی یهود در اراضی اشغالی است جزیره‌ای به مساحت ۹ هزار و ۵۵۴ متر مربع در بحرین را به مبلغ ۲۱/۵ میلیون دلار در یک حراجی خریده است. منبع صهیونیستی تاکید کرد این جزیره مسکونی و برای سرمایه گذاری جهت طرح‌های ویژه است.

کانال هفت تلویزیون رژیم صهیونیستی که مدتی بعد خبر را از پایگاه اینترنتی خود حذف کرد به نقل از «اویری اشنایر» نماینده حزب آبی- سفید در هیئت مدیره شرکت هیمنوتا اعلام کرد می‌توان در این جزیره یک آسمان خراش ۵۰ طبقه‌ای ساخت و از آن به عنوان یکی از گزینه‌های مناسب برای انتقال شهروندان صهیونیست در صورت وقوع جنگ یا فاجعه استفاده کرد.

این رویکرد حکومت ال خلیفه به جزایر بحرین انتقاد نمایندگان پارلمان را نیز از طرح ساماندهی در پی داشته است به صورتی که در یکی از جلسات مجلس نمایندگان، خانم جلیله السید، نماینده مناطق ستره و جزیره نبیه صالح، در سخنانی اظهارات وزیر مسکن را که گفته بود این وزارتخانه جزیره نبیه صالح را به بهشت روی زمین تبدیل می‌کند" به سخره گرفت و گفت: باید می‌گفتید ما آن را جهنم شما در زمین تبدیل می‌کنیم.