عدم افشای برخی اطلاعات از کاستی‌های بازارسرمایه است

به گزارش مجله خبری نگار/ایران: علی‌رغم گام‌های بزرگی که از سال ۱۳۸۴ در راستای ایجاد یک بازار سرمایه مدرن و کارا در ایران برداشته شد؛ به نظر می‌رسد برای رسیدن به یک سطح معقول و مناسب از توسعه این نهاد در ایران، باید مسیر طولانی را طی کرد.

مسیری که طی دو سال گذشته از طریق اقدامات نهادی مهمی که توسط مدیران اقتصادی دولت و سازمان بورس به انجام رسید، تا حدود بسیار زیادی هموار شده است و امروزه بسیاری از کارشناسان و ناظران بازارسرمایه اظهار می‌دارند که چشم‌انداز بازار سرمایه ایران روشن است.

یکی از موضوعاتی که در این رابطه مطرح است، بحث شفافیت و تقارن اطلاعاتی در بازار است. بر اساس تئوری بازار‌های کارا، درصورتی که تقارن اطلاعاتی در بازار در شرایط مطلوبی قرار نداشته باشد، قیمت‌ها به صورت بهره‌ور تعیین نمی‌شود و نظام بازار توانایی خود را در تعیین قیمت‌های واقعی از دست می‌دهد.
از این رو لازم است سازمان بورس و سایر ناظران و سیاست‌گذاران مرتبط با بازار سرمایه در افشای هرچه بیشتر اطلاعات نهانی در بازار بکوشند و از ایجاد رانت اطلاعاتی برای عده‌ای خاص جلوگیری کنند.

در این رابطه هرچند امروزه بسیاری از اطلاعات حیاتی معاملاتی بازار از طریق سامانه‌های معاملاتی در کمترین زمان ممکن در دسترس عموم قرار می‌گیرد، اما همچنان مشاهده می‌شود برخی اطلاعات ارزشمند و حیاتی مانند میزان ورود و خروج پول از حساب کارگزاری‌ها به حساب بانکی افراد و نسبت معاملات اعتباری به کل معاملات بازار سهام برای عموم افشا نمی‌شود.

آمار مهمی که اگر در اختیار معامله‌گران بازار قرار گیرد می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا میزان ریسک معاملات را با ضریب اطمینان بالاتری مورد سنجش قرار دهند. افشای این اطلاعات همچنین برای مدیران و سیاست‌گذاران بورسی نیز حائز اهمیت است و می‌تواند به تشخیص درست‌تر رفتار پول در بازار‌ها برای سیاست‌گذاران کمک کند.

در این خصوص یک کارشناس بازار سرمایه اظهار داشت: قبلاً در راستای انتشار اطلاعات به‌خصوص در زمینه ورود و خروج پول حقیقی از سیستم بانکی به بازار سرمایه به‌واسطه شرکت‌های کارگزاری اقداماتی صورت می‌گرفت. به‌عنوان مثال در آخرین سال‌هایی که اطلاعات افشا می‌شد گفته می‌شد ۴، ۵ هزار میلیارد تومان تسهیلات و اعتبارات از طریق شرکت‌های کارگزاری به سهامداران به‌خصوص سهامداران حقیقی و افراد خرد ارائه می‌شد، اما بعد از آن تقریباً بخشی از این آمار و ارقام ارائه نشد.

فردین آقابزرگی گفت: بررسی و مطالعات تطبیقی بازار سرمایه ایران با سایر کشور‌ها در بهبود کیفیت شفافیت بازار سهام در کشور تأثیرگذار است. به این منظور باید نسبت به شرایط بازار سهام ایران اطلاعات و بررسی دقیقی داشته باشیم و تجربه سایر کشور‌ها نیز در زمینه بازار‌های مالی مورد استفاده قرار گیرد. آقابزرگی اظهار داشت: دستکاری پایه محاسباتی نرخ تورم و تغییر سال مبنا و سبد کالای مصرفی منجر به ایجاد چالش، تزلزل و خطا در آمار و ارقام و اطلاعات ما در بازار سهام شد.

این کارشناس بازار سرمایه افشای اطلاعات ورود و خروج پول و یا میزان خرید و فروش اعتباری در مورد یک شخص (به تنهایی و غیر جمعی) را در کل دنیا خلاف قانون و مقررات دانست و ادامه داد: می‌توان آمار کلی در زمینه بازار‌های مالی، لوریج، تسهیلات و حجم تسهیلات ارائه‌شده را انتشار داد؛ از جمله اینکه اساساً چه میزان اعتبار، تسهیلات و لوریج به اشخاص حقیقی داریم و میزان آن کاهشی یا افزایشی بوده است.

وی گفت: علاقه‌مندی به استفاده از اعتبار و تسهیلات تا حدودی زمینه ارزیابی را برای عموم روشن‌تر می‌کند و به‌طور شفاف نشان می‌دهد که آیا در شرایط رونق به‌سر می‌بریم؟ و آیا بازار در شرایطی قرار دارد که علاقه‌مندی بیشتری برای استفاده از تسهیلات، لوریج یا اعتبارات بانکی وجود داشته باشد؟

آقابزرگی خاطرنشان کرد: به نظر من حذف یا منتشر نکردن این قبیل اطلاعات از کاستی‌های بازار سرمایه ایران است.