راهکار‌هایی برای ارتقای جایگاه روزنامه‌های محلی

به گزارش مجله خبری نگار،صاحب نظران، از مطبوعات به عنـوان رکن چهارم دموکراسی یاد می‌کنند و اهمیت خاصی برای آن‌ها قائل هستند. مطبوعات در شکل دادن بــه افــکار عمومــی، هدایت و جهت دهی مردم، تصویرسازی ذهنی، اطلاع رسانی و خبررســانی، بــالا بــردن سـطح آگاهـی جامعـه و حتی گـذران اوقـات فراغـت، نقـش بزرگـی در جامعـه بـر عهـده دارنـد. امروزه به رغم پیشرفت‌های فراوان علوم ارتباطی و اطلاع رســانی، هنـوز بیـن رسـانه‌های گروهـی، جرایـد به خصـوص روزنامه هـا، سـودمندترین، فراوان تریـن و ارزان تریـن وسـیله بـرای بـالابردن سـطح آگاهی افراد جامعه و مبارزه بـا جهل و بی خبـری بــه شــمار می‌آینــد.

بنا بر گفته محققان، در بین جوامع توسعه یافته و در حال گسترش، هنــوز نشر و مطالعـۀ روزنامــه، مبین روشنفکری، درک عمیــق و بــالا بــودن شــعور سیاســی و اجتماعــی است. صاحبان اندیشه، مطبوعــات را یکــی از مهم تریــن و قدیمی تریــن ابــزار اطلاع رســانی می‌داننـد و معتقـدند کـه این رسانه ها، هنـوز تأثیـر خـود را نسـبت بـه سـایر وسـایل ارتباط جمعـی مـدرن حفــظ کــرده تا آنجــاکــه حتــی ســایر وسایل ارتباط جمعی با فنـاوری پیشرفته خود هنــوز نتوانسـته اند به انـدازه مطبوعـات تأثیرگـذار باشـند. در این میان، نشــریات محلــی، رسانه‌های نوشــتاری هستند کــه بــه انعــکاس رویدادهــا، اخبــار، تفاســیر و وقایـع روزمـره در سـطح منطقـه و محـل می‌پـردازند و بـا ارائـه تحلیـل و نقـد مسـائل محلـی و بومـی، توجـه مخاطبـان راجلب می‌کنند. مدیریت صحیح و مناسب کیفیت محتوا برای این گونه مطبوعات، بدون شک می‌تواند در اثرگذاری بهتر آن‌ها مفید واقع گردد.

در این زمینه، مطالعه‌ای پژوهشی توسط محققانی از دانشگاه سوره، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد و دانشگاه صداوسیما انجام شده است که در آن، سعی شده است الگوی مدیریت کیفیت محتوا برای روزنامه‌های محلی ایران ارائه شود.

برای انجام این پژوهش کاربردی، با اساتید، صاحب‌نظران و فعالان حوزه روزنامه‌های محلی مصاحبۀ عمیق نیمه ساختاریافته انجام شده و سپس داده‌های حاصله، تجزیه و تحلیل شده اند.

نتایج این بررسی‌ها نشان می‌دهند که محتوای مطالب مطبوعات محلی به شرطی که به خوبی سازماندهی شوند، می‌توانند نقش قابل توجهی در جذب مخاطبان داشته باشند.

در این راه به گفته امیدعلی مسعودی، دانشیار و پژوهشگر گروه ارتباطات دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه سوره و همکارانش، «روزنامه‌های محلی ایران نیاز به نوآوری در شیوه نگارش، کنترل، پایش و هدف‌گذاری درست، توجه به مسائل روز جامعه و ... در ارائۀ محتوا دارند تا بتوانند بر مبنای الگوی ارائه‌شده، مدیریت محتوای خود را بهبود بخشیده و اثربخشی آن را در افکار جامعه افزایش دهند».

این محققان با توجه به پژوهش خود، پیشنهاد‌های زیر را به منظور دستیابی به روشی موثر در تولید محتوا ارائه داده اند. به اعتقاد آن ها، «روزنامه هـای محلـی بایـد ارتباطـات محلـی خـود را بـا روزنامه هـای دیگـر فعـال در حـوزه خـود و همچنیـن مـردم محلـی حفـظ نماینـد تـا حـس نوسـتالژی و گرایـش تعصبـی بـه روزنامـه محلـی توسـط هم محلی هـا حفـظ و باعـث کنتـرل جایـگاه درآمـد و همچنین کیفیت محتوا شـود. همچنین، تعهـد و اخـلاق حرفـه ای، یـک اصـل بـوده و بـدون آن محتـوای باکیفیـت تولیـد نخواهد شــد. در ایــن راستا روزنامه‌های محلی نیــز از این امر مستثنا نبوده و خصوصاً بیشتر مورد توجه خواهنـد بود. علاوه بر این، مدیــران نشــریه بایــد بــه علــم روز آگاهــی داشــته و بــا افزایــش دانــش خــود بتواننــد شـامه خبـری بهتـری را بـه دسـت آورده و مواضـع نقـدی خـود را بـر وضعیـت جامعـه بهتـر هدف گیــری نماینــد».

مسعودی و همکارانش افزوده اند: «گرافیـک و صفحه آرایـی روزنامـه، محـل ورود و خریـد مخاطـب اسـت، چـون نـگاه اول بایـد جـاذب بـوده و روزنامـه بتوانـد نیـاز بصـری مخاطـب را تأمیـن نمایـد. ضمنا سیاســت‌های فرهنگــی بایــد بــه جهتــی پیش رود کــه فرهنــگ خریــد روزنامــه چاپــی احیاشــده و در صــورت عــدم تحقــق ایــن امــر روزنامه هــای محلــی قطعـاً قـرن آینـده را نخواهنـد دیــد، مگـر در شـیوه تولیــد محتــوا و بســتر فعالیــت خــود تجدیدنظــر کننــد».

در این تحقیق همچنین اشاره شده است که «محدودیت هــای اقتصــادی جامعــه در خریــد نســخ چاپــی و گرانــی روزنامــه، باعـث عـدم جـذب افـراد متخصـص در ایـن حـوزه شـده و همیـن امـر باعـث افـت کیفیـت محتـوا می‌شـود. در ایـن مـورد بایـد بـا کنتـرل تعـداد نیـرو، افزایـش نیــروی متخصــص ولــو انــدک کیفیــت محتــوا را به مرور زمــان بهبــود بخشــید».

قابل ذکر است این یافته‌های پژوهشی که می‌توانند در بهترشدن کیفیت روزنامه‌های محلی مفید موثر واقع شوند، در فصلنامه «مطالعات فرهنگ ـ ارتباطات» وابسته به پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات منتشر شده اند.