راهکار اجرایی افزایش راندمان نیروگاهی چیست؟

به گزارش مجله خبری نگار متوسط راندمان نیروگاه‌های حرارتی کشور در پایان سال گذشته به ۳۹ درصد رسید. البته قرار بود بسیار پیش از پایان ۱۴۰۰، این رقم از ۴۰ درصد بگذرد، اما روی ۳۹ درصد قرار گرفت.

طبق سند توسعه صنعت برق کشور، متوسط راندمان نیروگاه‌های حرارتی کشور باید تا سال ۱۴۲۰ به ۵۰ درصد برسد. به منظور افزایش راندمان نیروگاه‌های حرارتی، سه‌اقدام در دستور کار قرار گرفته که شامل، احداث واحد‌های جدید حرارتی با راندمان بالا، از رده خارج شدن واحد‌های فرسوده و جایگزینی آن‌ها با واحد‌های جدید راندمان بالا و تبدیل واحد‌های سیکل ساده به سیکل ترکیبی است.

با توجه به محدودیت منابع مالی و نیاز به اولویت بندی به منابع مالی موجود و قابل جذب، از بین سه راهکار مذکور، راهکار سوم زودبازده‌تر، اقتصادی‌تر و اجرایی‌تر است.

احداث واحد‌های بخار نیروگاه‌های سیکل ترکیبی بیشترین تاثیر را در افزایش راندمان تولید برق حرارتی دارند؛ به نحوی‌که احداث هر ۱۰ واحد بخار سیکل ترکیبی حدودا یک درصد به متوسط راندمان تولید حرارتی کشور می‌افزاید.

از اوایل دهه نود تبدیل واحد‌های گازی موجود به سیکل ترکیبی به عنوان مهمترین سیاست وزارت نیرو در زمینه افزایش راندمان به همراه احداث نیروگاه‌های جدید راندمان بالا و حداقل بهره برداری از نیروگاه‌های کم راندمان از طریق اصلاح آرایش شبکه در دستور کار قرار گرفت.

برنامه‌ریزی‌هایی برای راه‌اندازی ۷۵۰۰ مگاوات نیروگاه سیکل‌ترکیبی جدید با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی با تبدیل واحد‌های سیکل ساده به سیکل ترکیبی در دستور کار قرار گرفت که پیش‌بینی شده بود با تکمیل این طرح، ۳ تا ۴ درصد به مجموع راندمان نیروگاه‌های حرارتی کشور افزوده شود، اما کمتر از نیمی از این برنامه اجرایی شد و با احداث حدود ۳۰۰۰ مگاوات نیروگاه سیکل ترکیبی جدید با افزودن واحد‌های بخار به واحد‌های گازی سیکل ساده، صرفه‌جویی یک میلیارد مترمکعبی در مصرف سالانه سوخت کشور حاصل شد.

بهره‌برداری از هر واحد بخار در یک نیروگاه سیکل ترکیبی، می‌تواند از مصرف سالانه معادل ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلیون مترمکعب سوخت و تولید میلیون‌ها تن دی‌اکسید کربن جلوگیری کند.

در واقع با احداث واحد‌های بخار و تبدیل واحد‌های گازی سیکل ساده به سیکل ترکیبی، بدون مصرف سوخت جدید، از حرارت بازیافتی واحد‌های گازی برای تولید برق در واحد‌های بخار استفاده شده و بدین صورت راندمان نیروگاه به بیش از ۵۰ درصد افزایش می‌یابد.

درحال حاضر حدود ۱۰ هزار مگاوات نیروگاه گازی قابل تبدیل به سیکل ترکیبی با راندمانی در حدود ۳۲ درصد فعالیت می‌کنند که می‌توان با احداث واحد‌های بخار سیکل ترکیبی، حدود ۵۰۰۰ مگاوات نیروگاه بدون مصرف سوخت اضافی به ظرفیت تولید برق کشور اضافه کرد و راندمان نهایی این نیروگاه‌ها را از ۳۲ درصد به حدود ۵۰ درصد رساند.

با تبدیل تمامی واحد‌های سیکل ساده گازی به سیکل ترکیبی، (بدون در نظر گرفتن اقدامات احتمالی دیگر نظیر احداث واحد‌های جدید راندمان بالا) متوسط راندمان نیروگاه‌های حرارتی کشور به ۴۳ درصد افزایش خواهد یافت و صرفه جویی سالانه ۱۲ میلیارد متر مکعب گاز طبیعی را به همراه خواهد داشت. همچنین اجرای این طرح‌ها با کاهش انتشار گاز‌های گلخانه‌ای به میزان سالانه ۴۳ میلیون تن همراه خواهد بود که بر این اساس به عنوان موثرترین روش کاهش کربن و سایر آلاینده‌ها در صنعت برق به شمار می‌رود.