حواشی و مناقشات بودجه صداوسیما

به گزارش مجله خبری نگار/خراسان: آخر هفته گذشته که بودجه سال ۱۴۰۲ کل کشور از سوی دولت به مجلس تقدیم شد، ردیف‌های بودجه متعلق به سازمان صداوسیما حسابی سروصدا کرد. شبکه‌های اجتماعی محل پربازنشر شدن خبری بود، مبنی بر این که مطابق پیشنهاد دولت، رسانه ملی در سال آینده حدود هفت هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان یا به روایتی دیگر، هفت هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان بودجه خواهد گرفت و حدود ۳۱ یا به روایت‌های دیگر ۴۲ یا ۴۹ درصد افزایش خواهد داشت. این ارقام با توجه به مرجعیت خبری و سرگرمی صداوسیما - که در ماه‌های اخیر مورد مناقشه بوده است- حواشی فراوانی را به وجود آورد.

نظرات منفی در فضای مجازی

واکنش‌های کاربران شبکه‌های اجتماعی به این ارقام، عموماً منفی بود. کاربری در این باره نوشت: «چرا بودجه صداوسیما ۴۲ درصد افزایش پیدا کرده، وقتی تمام برنامه‌های بیست و خرده‌ای شبکه صداوسیما همان برنامه‌های ۲۰ سال گذشته تا الان است؟» کاربر دیگری نیز نوشت: «تمام شبکه‌هایی که برای پخش در خارج از مرز‌ها برنامه تولید می‌کردند، حالا دیگه با تحریم صداوسیما، ماهواره‌ای برای روی آنتن بودن ندارند و باید نزدیک به ۱۰ شبکه تعطیل و بودجه آن قطع شود، اما در بودجه ۱۴۰۲ بودجه صداوسیما افزایش پیدا کرده!»

برخی از کاربران نیز در واکنش به بودجه، با حضور پررنگ مهران رجبی شوخی کردند. کاربری به طنز و کنایه نوشت: «بودجه صداوسیما رو چرا زیاد کردید دیگه؟ مستقیم همون مبلغ رو واسه مهران رجبی کارت به کارت کنید دیگه.» کاربر دیگری نیز این گونه نوشت: «جداً برای چه باید بودجه رسانه ملی ۴۲ درصد افزایش پیدا کند؟! بر اساس کدام خروجی؟! با چند درصد بیننده؟! بهتر نیست پول برنامه‌ها را از بینندگانش بگیرید، نه از مالیات امثال من؟!» کاربر دیگری، اما نوشت: «درسته صداوسیما زیاد موفق نبوده، اما راه مقابله با تبلیغات منفی علیه نظام از کارآمدی همین رسانه ملی می‌گذره و بدون بودجه هم نمی‌شه کاری کرد».

رسانه ملی پاسخ داد

سازمان صداوسیما با گذشت حدود ۲۴ ساعت از انتشار رسمی لایحه پیشنهادی دولت برای بودجه سال ۱۴۰۲، ظهر روز پنج شنبه ۲۲ دی ماه در اطلاعیه‌ای رسمی به حواشی واکنش نشان داد و با لحنی کم وبیش تند و تیز، به انتقاد‌ها پاسخ داد. در این اطلاعیه که با عنوان «هیاهوی رسانه‌ای کذب درباره بودجه رسانه ملی» منتشر شد، در چند بخش به انتقاد‌ها پاسخ می‌داد.

در این بیانیه آمده است: «مطابق قانون برنامه ششم توسعه دولت مکلف است حداقل ۰.۷ درصد از بودجه عمومی کشور را به عنوان بودجه صداوسیما در نظر بگیرد، رقمی که اساساً در مقایسه با سایر بخش‌های کشور و سطح تاثیرگذاری آن‌ها و نیز شبکه‌های رقیب بسیار ناکافی است. با این حال همین مبلغ نیز عملا هیچ گاه محقق نشده است.

در سال ۱۴۰۲ بودجه عمومی دولت ۲۱۶۴ همت (هزار میلیارد تومان) است و با یک محاسبه ساده مشخص می‌شود باید حداقل ۱۵ همت به عنوان بودجه صداوسیما در بودجه امسال تخصیص داده شود. امسال با انتقال اعتبار مصوب صداوسیما در تبصره ۱۴ به ردیف اصلی، عملا این ردیف نسبت به سال ۱۴۰۱ تنها حدود ۱۵ درصد رشد داشته و این نسبت حتی کمتر از افزایش ۲۰ درصدی حقوق کارکنان دولت در لایحه پیشنهادی است؛ بنابراین و با توجه به فاصله تقریبا ۴ برابری نرخ‌های تولید در بخش خصوصی و نمایش خانگی با نرخ‌های صداوسیما و عدم رشد مناسب بودجه تولید سازمان در سال‌های متوالی و نیز در لایحه بودجه ۱۴۰۲، عملا آنتن صداوسیما با افت جدی کمیت و کیفیت مواجه خواهد شد و پاسخگوی نیاز بر حق مخاطبان و تولید و پخش آثار فاخر نمایشی و غیرنمایشی برای عموم مخاطبان نخواهد بود.

از سوی دیگر بودجه جداگانه‌ای نیز برای دو مجموعه تاریخی الف ویژه فاخر و در دست ساخت حضرت موسی (ع) و حضرت سلمان در نظر گرفته نشده است؛ لذا انتظار می‌رود روند تولید این دو مجموعه نیز متوقف یا به شدت کند شود.»

گاف بودجه‌ای صداوسیما

بیانیه صداوسیما نکات جالب توجهی دارد. از جمله این که در بیانیه، از اختصاص نیافتن بودجه‌ای جداگانه برای دو سریال تاریخی الف ویژه انتقاد شده است. این در حالی است که در ردیف ۶۴ جدول شماره ۹ اعتبارات متفرقه، مبلغ ۳ هزار و ۲۴۰ میلیارد تومان نیز برای اجرای ماده ۹۳ قانون برنامه ششم توسعه و توسعه کمی و کیفی برنامه‌های تولیدی پویانمایی، مستند، فیلم و سریال، افزایش بابت سریال حضرت موسی (ع)، حضرت سلمان و حضرت حمزه اختصاص داده شده است؛ بنابراین با احتساب این رقم، بودجه سازمان صداوسیما در سال ۱۴۰۲ طبق پیشنهاد دولت، حدود ۱۱ هزار و ۱۷۸ میلیارد تومان خواهد بود. جالب این که رقم ۳ هزار و ۲۴۰ میلیارد تومانی جدول ۹، در گزارش اغلب رسانه‌های مجازی درباره بودجه صداوسیما نادیده گرفته شده بود.

حذف نام ساترا

بودجه پیشنهادی دولت برای سال ۱۴۰۲، یک نکته جالب دیگر هم دارد. در حالی که در سال‌های اخیر، تبصره ۶ ماده واحده بودجه، محل قانون‌گذاری برای نظارت ساترا بر نمایش خانگی شده بود، این بند در بودجه ۱۴۰۲ به طور کامل حذف شده است. این بند که در لایحه پیشنهادی دولت برای بودجه ۱۴۰۰ وجود نداشت، برای نخستین بار توسط نمایندگان مجلس به قانون بودجه آن سال اضافه شد و اعتراض‌های زیادی را برانگیخت.

در این بند آمده بود: «مسئولیت صدور مجوز و تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر و نظارت بر آن، منحصرا بر عهده سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر (ساترا) سازمان صداوسیماست. سازمان صداوسیما موظف است در راستای حفظ ارزش‌های ایرانی- اسلامی و نظام خانواده بر تمام مراحل تولید آثار حرفه‌ای در فضای مجازی نظارت کند و ضمن ارتقای کیفی تولیدات از آثار سوء آن در جامعه جلوگیری به عمل آورد.» برای سال ۱۴۰۱، شورای نگهبان با کلمه «ساترا» و عبارت مهم نظارت «تمام مراحل تولید آثار حرفه‌ای در فضای مجازی» مخالفت کرد و آن را در تداخل با وظایف قانونی سایر دستگاه‌ها دانست که به نظر می‌رسید، منظور وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. در نتیجه مجلسی‌ها بدون نام ساترا، این عبارت را دوباره به قانون بودجه اضافه کردند. به نظر می‌رسد اختلاف میان صداوسیما و دولت بر سر نمایش خانگی سر باز کرده باشد.