به گزارش مجله خبری نگار به نقل از Foreign Policy، مرکز تولید انرژی و سوخت در سطح اوکراین درجریان جنگ ۱۰ ماه اخیر این کشور چنان تحلیل رفته که یک بحران بزرگ درزمینه تأمین انرژی برای مردم این کشور در طلیعه زمستان سال جدید (۲۰۲۳) بهوجود آورده است. درجریان حملات هوایی روسیه حدود ۵۰ درصد از تأسیسات تولید انرژی اوکراین لطمه دیده است و نیمه باقی مانده هم در معرض خطری مشابه قرار دارد. دامنه حملات به کی یف نیز کشیده شده و بحران مورد بحث به وضوح درپایتخت اوکراین هم احساس میشود. در سایر شهرهای این کشور نیز دولت چارهای جز قطعیهای ۴ ساعته برق و ۳ ساعته گاز در ۳ نوبت از روز ندارد. اما درساعاتی هم که این فرآوردههای حیاتی برقرار است، سرمای شدید زمستانی اجازه نمیدهد، زندگی مردم به اندازه کافی «جان» بگیرد.
چنین شرایطی، بدترین وضعیتی است که مردم و سیاستمداران اوکراین میتوانستند برای خود متصور باشند. از همان هفتههای نخست ورود ارتش روسیه به اوکراین (در اسفندماه ۱۴۰۰) این باور وجود داشت که اولین و مهمترین عاملی که میتواند مقاومت کی یف را در این جنگ بیشتر و طولانیتر کند، منابع تولید انرژی و پایگاههای انبار سوخت این کشور و فرآوردههای حاصل از آن است. روسیه کوشیده است، با قطع گاز ارسالی خود به کشورهای اروپایی، آنها را از ارائه کمکهای مختلف تسلیحاتی و مالی به اوکراین باز دارد و به این ترتیب جریان گردش انرژی برق در سطح این کشور تضعیف شود، اما دولت کی یف به طرق مختلف در این فرایند تأخیر انداخت. کار به جایی کشید که ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین کوشید با ارسال جریان برق به رومانی پاداشی به کمکهای مالی و نظامی این کشور در ستیز طولانی شدهاش با روسیه بدهد، اما اینک در واپسین روزهای سال ۲۰۲۲ اوضاع در کی یف روبه تیرگی بیشتری گذاشته و زلنسکی نه تنها توان کمک به سایر کشورها را ندارد بلکه برای تأمین حاملهای انرژی مورد نیاز کشورش به یاریرسانی اتحادیه اروپا امید بسته است.
نیاز و وظیفه اول اوکراین درزمینه تأمین انرژی، ترمیم پایگاههای آسیب دیده تولید انرژی درسطح این کشور است. آرتور لورکوفسکی مدیرکل اداره توزیع انرژی اوکراین میگوید: «بسیاری از دستگاههای تبدیل کننده انرژی ما و تأسیسات حاوی ترانسفورماتورها درجریان بمبارانهای اخیر بخشی از کارایی خود را ازدست دادهاند و نه قطعات یدکی آنها در دسترس است و نه پولی دربساط که بتوان آنها را از خارج خریداری کرد. تنها راه موجود تعمیر و رساندن مجدد آنها به سطح تولید توسط تعمیرکاران وطنی است، اما این یک پروسه زمانبر است و حداقل یک سال طول میکشد تا به همان سطح ازمیزان تولید انرژی برسند که پیش از جنگ از آن برخوردار بودند. این تصور هم که ترانسفورماتورها را بتوان به مسافتی دور حمل و عملیات احیا را در مکانی دیگر اجرایی کرد، رؤیایی بیهوده بیش نیست.» حرفهای پاول پاولیشین، رئیس سابق کارگاه تولید انرژیهای اتمی «روینه» نیز چندان امیدوارکنندهتر نیست. او میگوید: «مشکل بزرگتر آسیبهای شدیدتری است که در صورت ادامه یافتن این جنگ به بدنه باقی مانده از ساختار انرژی کشور وارد میشود».
نیروگاه «ریونه» از آن جهت برای اوکراینیها حیاتی است که هم نیازهای شرق اوکراین را به انواع مختلف انرژی وسوخت تأمین میکند وهم پاسخگوی بخشی از نیازهای انرژی درشهرهای غرب این کشور است. البته باور عمومی دراوکراین این است که روسیه هیچ تلاش هدفمند وسازماندهی شدهای برای ساقط کردن نیروگاههای اتمی اوکراین ندارد. زیرا در نهایت دود آن به چشم خودش هم خواهد رفت، اما شکی نیست درزمستانی که تقریباً ازراه رسیده و درجنگی که فرسایشی شده، آسیبهای بیشتری به این تأسیسات وارد شده و کار و زندگی مردم بیش از پیش سخت خواهد شد.
نورما کاستلو، ورا میروونووا دانش آموخته دانشگاه هاروارد