قرارداد سوآپ و خرید گاز روسیه نهایی می‌شود؛ موفقیتی دیگر در دیپلماسی اقتصادی کشورمان

به گزارش مجله خبری نگار/ایران: در یک دهه گذشته و با راهبرد غرب‌گرایانه دولت پیشین، ایران تنها شاهد ۱۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در صنعت نفت خود بود. اما دو ماه قبل تفاهمنامه‌ای بین ایران و روسیه به مبلغ ۴۰ میلیارد دلار نوشته شد. با این قرارداد حجم قرارداد‌های داخلی و خارجی طی چند ماه گذشته به ۷۰ میلیارد دلار رسید. این شرایط همه در سایه تغییر گفتمانی بود که در فضای گفتمانی کشور برای روابط سازنده با همه کشور‌های جهان رقم خورد. پس از خبر تفاهمنامه اخیر مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران خبر داده بود که از ۴۰ میلیارد دلار تفاهمنامه امضا شده با گازپروم روسیه ۲۵ میلیارد دلار برای توسعه میدان‌های گازی و تکمیل پروژه ال‌ان‌جی و ۱۵ میلیارد دلار برای توسعه شش میدان نفتی صرف خواهد شد.

اکنون روابط عمومی وزارت نفت در گزارشی با عنوان «گزارش عملکرد یکساله وزارت نفت در دولت سیزدهم» به موضوع تفاهمنامه ۴۰ میلیارد دلاری بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت گازپروم روسیه پرداخت. بر اساس گزارش فارس، طبق این گزارش، با پیگیری وزارت نفت تفاهم شده که بزودی معادل ۶ میلیون مترمکعب در روز گاز از روسیه سوآپ شود تا از جنوب خاک ایران در قالب گاز مایع شده ال‌ان‌جی صادر شود.

همچنین قرار است ایران به میزان ۹ میلیون مترمکعب گاز روسیه را از طریق جمهوری‌آذربایجان خریداری کند.

احداث خط لوله صادرات گاز ایران به پاکستان و عمان و تکمیل طرح‌های ال‌ان‌جی ایران نیز از دیگر تفاهمات انجام شده با شرکت گازپروم روسیه است. در حالی تکمیل طرح‌های ال‌ان‌جی مورد توجه قرار گرفته است که طرح‌های صنعت ال‌ان‌جی صنعتی کاربردی است و توسعه آن برای ایران به‌عنوان یکی از بزرگترین دارندگان ذخایر گازی جهان ضروری است. ال‌ان‌جی نیز اکنون نقشی ویژه در مناسبات حوزه انرژی را بازی می‌کند. به عنوان نمونه قطر با ظرفیت تولید سالانه ۷۷ میلیون تن ال‌ان‌جی از بزرگترین تولیدکنندگان جهان است که در نظر دارد این رقم را به ۱۱۰ میلیون تن ال‌ان‌جی در سال ۲۰۲۵ افزایش دهد.

به نظر می‌رسد ایران به عنوان یکی از اصلی‌ترین دارنده‌های منابع عظیم گاز جهان نیازمند نقشی فعالانه‌تر و اساسی‌تر در ارتباط با کشور‌های مختلف جهان است و دولت سیزدهم برای این مهم تلاش می‌کند.

سابقه توسعه همکاری‌های گازی

سابقه توافق سه‌جانبه سوآپ گازی ترکمنستان ایران و جمهوری آذربایجان که سال گذشته رقم خود نیز همین ادعا را ثابت می‌کند. بر طبق این توافق ایران بر اساس این قرارداد سالانه ۱.۵ تا ۲ میلیارد مترمکعب گاز ترکمنستان را به جمهوری‌آذربایجان تحویل می‌دهد. بسیاری از ناظران داخلی و خارجی اقتصادی و سیاسی معتقدند یکی از برگ‌های برنده ایران، استفاده از فرصت‌های ترانزیتی است که گویا راهبرد امریکا برای منزوی کردن ایران از این مسیر به بن‌بست رسیده است. سوآپ سبب نزدیک شدن کشور‌های حوزه مرز شمالی به کشور می‌شود که این موضوع تحکیم و تقویت روابط سیاسی و ثبات سیاسی در منطقه را نیز در پی خواهد داشت.

گفتنی است ۱۲ دی ماه سال ۹۵ شرکت ملی گاز ایران در خبری فوری اعلام کرد که واردات گاز از ترکمنستان قطع شده و طرف ترکمنستانی نیز اعلام کرد که شرکت ملی گاز ایران از سال ۲۰۱۳ میلادی، تمهیدات لازم را جهت پرداخت بدهی خود بابت گازی که پیش‌تر به جمهوری اسلامی ایران صادر شده، انجام نداده؛ این در حالی است که برخی رسانه‌ها علت قطع این ارتباط را بی‌تدبیری وزارت نفت وقت می‌خوانند و برقراری مجدد ارتباط را قدرت دولت سیزدهم در دیپلماسی انرژی می‌دانند. حال پس از گذشت چند سال صحبت از قرارداد‌های انتفاع بخش برای کشورمان هر روز بیشتر شده است که نشان می‌دهد دولتمردان کنونی بخوبی اهمیت روابط با همسایگان و همچنین عمق بخشی به روابط را بخوبی درک می‌کنند.