آمار عجیب از تبعیض در پرداخت وام‌های بانکی

به گزارش مجله خبری نگار/خراسان: شاید متوسط حقوق دریافتی کارکنان بانک نسبت به بسیاری از نهاد‌های دولتی و شرکت‌ها پایین‌تر باشد، اما مزایای این شغل، آن را به یکی از پرطرفدارترین‌ها تبدیل کرده است. یکی از این مزایا، وام کارمندان بانک با سررسید‌های بلندمدت و سود‌های کم است. اعطای وام به کارمندان بانک، اکثرا با نرخ سود‌هایی کمتر از نرخ‌های وام‌های معمول و در حدود یک تا ۱۰درصد است. از طرف دیگر در شرایط تورمی ایران، مدت تنفس و بازپرداخت طولانی این وام‌ها، آن‌ها را به فرصتی جذاب برای کارمندان بانک تبدیل کرده است.

با این حال هیچ قانونی درباره سقف وام پرداختی به کارکنان و مدیران بانک‌ها، چه به صورت کلی و چه به صورت فردی وجود ندارد. این موضوع علاوه بر این که می‌تواند سبب ایجاد فساد شود، باعث می‌شود که بخشی از منابع بانک‌ها، در جایی استفاده شوند که به آن تعلق ندارند. البته ناگفته نماند که بانک‌ها هم مانند مجموعه‌های بزرگ دیگر حق دارند به معیشت کارکنان خود توجه و احتیاجات آن‌ها را برطرف کنند، اما این مسئله وقتی تلخ می‌شود که مردم عادی مانند کسبه، بازنشستگان و بسیاری از اقشار دیگر برای وام‌های خرد و بسیار ناچیز باید مدت‌ها در صف انتظار بمانندو زمان زیادی را در بانک‌ها به دنبال تهیه مدارک و اسناد و... صرف کنند و به دنبال ضامن مربوط و مناسب با دستورالعمل‌های سخت برخی بانک‌ها بگردند. همه این‌ها باعث شده که در پرداخت تسهیلات بانکی میان مردم و کارمندان بانک‌ها احساس تبعیض عجیبی به وجود بیاید.

کدام بانک‌ها کارمند بیشتری دارند؟

آن طور که فرهیختگان در گزارشی نوشته مطابق با آخرین صورت‏های مالی منتشره بانک‌ها، بانک ملی با ۳۷ هزار و ۱۷۵ کارمند در رتبه اول بیشترین تعداد کارمندان قرار دارد. پس از بانک ملی، بانک صادرات با میانگین ۲۴ هزار و ۴۲۱ کارمند در سال ۱۴۰۰ در رتبه دوم، بانک ملت با ۲۳.۷ هزار، بانک کشاورزی با ۱۸.۷ هزار، بانک تجارت با ۱۵.۵ هزار، بانک مسکن با ۱۲.۲ هزار و بانک رفاه با ۹.۸ هزار کارمند در رتبه ‏های بعدی قرار دارند.

همان‌گونه که مشاهده می‏شود در فهرست هشت بانک اول، بانک‌های ملی، کشاورزی و مسکن به‏صورت دولتی اداره شده و بانک‌های صادرات، ملت، تجارت و رفاه نیز جزو بانک‌هایی هستند که به ‏دنبال اصل ۴۴ قانون اساسی و درجریان خصوصی‏ سازی و واگذاری بنگاه‏های مد‌نظر از بخش دولتی، از مدیریت مستقیم دولت خارج شده‏ اند، اما به نظر می‌رسد با این که از مدیریت کامل دولت بیرون آمده اند، اما همچنان مانند بانک‌های دولتی تعداد زیاد کارمندان خود را حفظ کرده اند. پس از این بانک‌ها نیز بانک آینده با ۴۴۳۹ نفر، پارسیان با ۴۱۶۵ نفر و پاسارگاد با ۳۸۷۴ نفر در ادامه رتبه‏ بندی بیشترین تعداد کارمند قرار دارند و می‏توان گفت بین بانک‌هایی که از ابتدا به شکل خصوصی در شبکه بانکی حضور یافته ‏اند بیشترین تعداد کارکنان را دارند.

هر کارمند بانک چقدر وام گرفته است؟

بعد از انتشار تعداد کارمندان بانک‌ها حالا سوالی پیش می‌آید که هرکدام از کارمندان بانک‌ها چقدر وام گرفته‌اند؟ سایت تجارت نیوز در گزارشی که حدود یک ماه پیش منتشر کرده آمار و ارقام عجیبی از میزان تسهیلات پرداختی با کارکنان بانک‌ها نوشته است. در این گزارش برای محاسبه میانگین وام‌های پرداختی هر بانک به کارکنان، مجموع وام‌ها به تعداد کارکنان بانک‌ها تقسیم شده است؛ بنابراین فرض گزارش بر این است که این وام‌ها به یک اندازه میان همه کارکنان بانک‌ها توزیع شده است.

طبق این محاسبات، در سال ۱۴۰۰ بانک رفاه کارگران به طور متوسط یک میلیارد و ۱۸۰میلیون تومان به هر یک از کارمندان خود وام پرداخت کرده و در رتبه نخست قرار دارد. بانک تجارت با اعطای یک میلیارد و ۹۳میلیون تومان وام در رده بعدی قرار دارد و بانک توسعه تعاون با ۶۲۰میلیون تومان رتبه سوم را به خود تخصیص داده است. در ادامه این رده‌بندی، متوسط وام پرداختی به کارکنان بانک ملت به ۶۱۹میلیون تومان، بانک سینا به ۴۸۶میلیون تومان و بانک پاسارگاد به ۴۲۵میلیون تومان می‌رسد.

درخور ذکر است که در انتهای این فهرست، بانک گردشگری قرار دارد که با پرداخت ۱۴۸میلیون تومان وام به هر یک از کارکنان خود، کمترین وام پرداختی را ثبت کرده است. متوسط وام پرداختی مجموع بانک‌ها نیز ۴۰۸ میلیون تومان است و نشان می‏دهد متوسط وام پرداختی شش بانک بیش از متوسط مجموع بانک‌ها بوده است.

وام‌های قرض الحسنه‌ای که به جای مردم، به دست کارمندان بانک‌ها می‌رسد

وام قرض الحسنه یکی از بهترین طرح‌های تسهیلات بانک‌ها ست که به دلیل درصد سود کمتر، زمان پرداخت طولانی‌تر و... همیشه مورد توجه بوده است. گهگاهی آمار و اعدادی از میزان تسهیلات قرض الحسنه بانک‌ها منتشر می‌شود، اما شاید جالب باشد بدانیم که از میزان این تسهیلات قرض الحسنه که قرار است برای ازدواج، اشتغال، خرید و اجاره مسکن و... به مردم کمک شود چقدر سهم کارمندان بانک‌ها شده است؟ نگاهی به آمار تسهیلات قرض‏ الحسنه اعطایی بانک‌ها نشان می‏دهد از لحاظ میزان تسهیلات قرض ‏الحسنه به کارکنان، بانک ملی با اعطای ۲۲۰۰ میلیارد تومان تسهیلات قرض‌الحسنه به کارکنان خود در صدر این فهرست قرار دارد. مقام دوم را بانک ملت با اختصاص ۱۱۷۰ میلیارد تومان از آن منابع به خود اختصاص داده است. از طرف دیگر براساس سهم منابع قرض‏ الحسنه اعطایی به کارکنان از کل تسهیلات اعطایی به آن ها، بانک پاسارگاد ۳۳ درصد از تسهیلات اعطایی به کارکنان خود را از منابع قرض‏الحسنه پرداخت کرده است. حال آن که اولویت اعطای تسهیلات قرض‏ الحسنه برای اهداف ضروری و مولد و اشتغال‌آفرین است.

این در حالی است که برخی گزارش‌ها از آن حکایت دارد که بانک‌ها در پرداخت وام ازدواج و تسهیلات قرض‌الحسنه دیگر انواع بهانه‌ها را دارند و حتی همین حالا هم با مراجعه به برخی بانک‌ها متوجه می‌شوید که پرداخت تسهیلات حتی از روی گردش حساب افراد هم متوقف شده است.

به عنوان مثال چندی پیش معاون وزیر ورزش و جوانان از روند کند و آهسته پرداخت وام ازدواج به جوانان انتقاد کرد و قول پیگیری داد.