عملا می‌خواهند صندوق توسعه ملی را قربانی کنند

به گزارش مجله خبری نگار، مهدی غضنفری با تشریح عملکرد صندوق توسعه ملی در دوران قبلی گفت که همکاران من در صندوق در سنوات گذشته کوشیده‌اند وفق مقررات و در چارچوب اساسنامه، ۴۰ میلیارد دلار تسهیلات از منابع صندوق را در اختیار بخش خصوصی و نهاد‌های عمومی غیر دولتی قرار دهند که موجب تأسیس صد‌ها واحد صنعتی و خدماتی جدید شده است. در عین حال با کمال تأسف، علیرغم همه تلاش ها، منابع صندوق در بسیاری از این پروژه‌ها رسوب کرده است.

با این روند بانک‌ها قرار بود چه اتفاقی بیفتد؟

وی با بیان اینکه تحلیل کارشناسان به ما می‌گوید یکی از علل شکست بانک‌های عامل در انجام درست تعهدات خود، پایین بودن توان و کفایت سرمایه آنهاست ادامه داد: بانک‌های عامل در اسناد و مدارک موجود متعهد شده‌اند که در صورت نکول و استنکاف تسهیلات گیرندگان، بلافاصله اقساط صندوق را به نیابت از مشتری پرداخت کنند؛ اما آن‌ها اعلام می‌کنند که علیرغم دریافت دو درصد سود برای پذیرش چنین ریسکی، توان بازپرداخت به صندوق را ندارند. حالا فرض کنید که اگر صندوق همه منابع خود را به این طریق تسهیلات داده بود، الان چه شرایط وخیم و شکست خورده‌ای داشت! به این دلیل کارشناسان به ما می‌گویند که این مسیر باید هر چه سریعتر اصلاح شود. هر چه منابع و دارایی‌های صندوق بیشتر می‌شوند، فاصله این دارایی‌ها با توان بانک‌های عامل بیشتر می‌شود و فرایند شکست صندوق در صورت ادامه تسهیلات دهی تسریع می‌شود.

رئیس هیأت عامل صندوق توسعه ملی با تأکید بر ضرورت تغییر رویه صندوق از روش صرفا تسهیلات‌دهی به تنوعی از روش‌های تسهیلات دهی، مشارکت و سرمایه گذاری افزود: صندوق توسعه ملی همانند سایر صندوق‌های ثروت ملی جهان باید در بخش سرمایه گذاری به ویژه در بخش‌های کم ریسک و پربازده فعالیت کند.

صندوق ما برعکس تمام صندوق هاست

وی با بیان اینکه هم اکنون در بیش از ۱۰۰ صندوق در کشور‌های مختلف جهان، نگاه به صندوق‌های ثروت ملی به عنوان یک نهاد خصوصی بوده و ساختار و فعالیت‌های آن‌ها همانند بخش‌های خصوصی است گفت: نکته جالب آن است که در همه کشور‌های جهان (از کشور‌های کاملا کاپیتالیست و لیبرالیسم گرفته تا کشور‌های سوسیالیزم و شبه کمونیست) صندوق ثروت ملی اجباری به تسهیلات دهی ندارد، بلکه وظیفه دارد با روش‌های مختلف سرمایه گذاری، مراقب دارایی‌های خود بوده و مرتب به آن بیفزاید. در واقع گرچه نقش صندوق‌ها توسعه‌ای هم هست، اما این کار را با مشارکت انجام می‌دهند نه با وام دهی. تنها کشوری که برعکس این جریان عمل می‌کند صندوق توسعه ملی ماست؛ لذا لازم است قبل از آن که خیلی دیر شود، و بر اساس موفقیت‌ها و شکست ها، رویه‌ی خود را اصلاح کنیم.

دولت‌ها صندوق را بودجه ثانوی خود می‌دانند

غضنفری مدعی شد ریشه این تفاوت رفتار، نگرشی است که برخی مقامات دولتی و فعالان خصوصی به صندوق دارند.

او ادامه داد: برخی، صندوق توسعه ملی را صرفا یک بانک می‌دانند و مرتبا برای تسهیلات ارزان قیمت به ما مراجعه می‌کنند. برخی دیگر آن را صندوق ضمانت صادرات می‌دانند و مطالبه وظایف مشابه این صندوق را دارند. برخی دیگر صندوق توسعه ملی را مسئول محرومیت زدایی می‌دانند یا مسئول رونق کشاورزی و صنعت. برخی هم صندوق را مسئول توسعه زیرساختها، جاده و پل و ریل آهن می‌دانند و برخی دیگر هم از صندوق، توسعه صادارت و خدمات فنی و مهندسی و رونق گردشگری می‌خواهند. مسئولین حوزه‌های نفت و پتروشیمی هم معتقدند همه منابع صندوق را باید به آن‌ها داد. البته همه گیرنده هستند و کسی آمادگی پس دادن تسهیلات را ندارد. در واقع می‌خواهند عملا صندوق را قربانی اهمال و امهال کنند. دولت‌ها هم که به وضوح آن را بودجه ثانوی خود می‌انگارند و با هر مشکلی دست توی صندوق می‌برند تا کسری بودجه‌ای رخ ندهد.

وی گفت: همه این‌ها این کار‌ها را مقدس شمرده و در مقابل، جایگاه و هویت مستقلی برای صندوق قائل نیستند. صندوق از نظر آنان طفیلی ماموریت‌های آنهاست؛ یعنی هر کسی صندوق را از ظن خود نگاه می‌کند و توجهی به جایگاه آن برای نسل آتی نداشته و گوش شنوایی هم ظاهرا تاکنون وجود نداشته است.

به گفته وی صندوق توسعه ملی ما شاید یک نهاد مشابه به صندوق توسعه ملی، مثل صندوق‌های بازنشستگی باشند؛ از این جهت که هر دو ذینفع خاص دارند. در اولی همه بازنشستگان، ذینفعشان هستند و در دومی، همه ملت ایران در عصر حاضر و نسل‌های آتی.

غضنفری ضمن تشکر از نگاه ویژه مقام معظم رهبری به صندوق، یادآور شد: هیأت امناء در جریان مشکلات صندوق قرار دارند و امیدواریم در راستای نگرش درست به صندوق، مصوبات خوبی از هیأت امناء بگیریم که مهمترین آن‌ها ایجاد نگرش و فرهنگ صحیح درباره صندوق است و به دنبال آن، باز شدن مسیر سرمایه گذاری برای احیای صندوق.