تکمیل پروژه‌های ریلی با "طلای سیاه "/ پیمانکاران توان فروش نفت را دارند؟

به گزارش مجله خبری نگار سخنگوی کمیسیون برنامه و بودجه مجلس اوایل ماه جاری از بررسی طرح انجام پروژه‌های ریلی با تهاتر نفت خبر داده و گفته بود: در این طرح به دولت اجازه داده شده تا از طریق شرکت‌های تابعه وزارت نفت روزانه تا یک میلیون بشکه نفت خام به پیمانکاران در حوزه‌های تعریف شده در قانون تحویل دهد. یعنی پیمانکاران در ازای اقدامات خود به جای منابع مالی، نفت خام دریافت می‌کنند و آن را در بازار می‌فروشند.

تهاتر نفت با پیمانکاران پروژه‌های ریلی

مفتح همچنین اعلام کرد: البته پیشنهاداتی هم در این طرح مطرح شد از جمله اینکه که ۱۴.۵ درصد سهم شرکت نفت یا سهم صندوق توسعه ملی از طریق دیگر فروش نفت تامین کند تا دولت بتواند نفت خام لازم را در اختیار پیمانکاران قرار دهد در نهایت مقرر شد این طرح اصلاح و بازنویسی شود. انتظار می‌رود با عملی شدن این طرح روش جدیدی برای اجرای طرح‌های عمرانی در کشور را شاهد باشیم تا علی رغم تحریم‌های ظالمانه پروژه‌های اجرایی و مهم از طریق تهاتر نفت خام اجرایی شود.

چندی پیش سید محمد رضا میرتاج الدینی، نائب رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی نیز اعلام کرده بود: لازم است در محتوای بودجه تحول اساسی ایجاد شود و یکی از شکل‌های تغییرات محتوایی، ایجاد تغییر در تأمین منابع بودجه است. طرح‌هایی مانند تهاتر نفت و فروش زمین‌های مازاد دولتی می‌تواند کمک زیادی به تأمین و کسری بودجه باشد.

این در حالی است که در لایحه بودجه سال ۱۳۹۹، ۵۴ طرح توسعه‌ای حمل و نقل ریلی لحاظ شده که میزان اعتبار لازم برای تکمیل آن‌ها بالغ بر ۸۱ هزار میلیارد تومان برآورد بود. مجموع بودجه عمرانی در نظر گرفته شده در لایحه بودجه ۱۳۹۹ تنها ۸۸ هزار میلیارد تومان بود که بخش قابل توجهی از آن مربوط به پروژه‌های غیر ریلی است. بنابراین، با رویکرد فعلی تامین اعتبار پروژه‌های ریلی از بودجه‌های محدود دولتی، تکمیل ۵۴ طرح ریلی مذکور، در خوشبینانه‌ترین حالت ۲۰ سال زمان خواهد برد.

پیمانکاران توان فروش ۳۶ میلیون بشکه نفت را دارند؟

با این وجود کارشناسان معتقدند راه برون رفت پروژه‌های ریلی از چالش تامین مالی، در گام اول استفاده از ظرفیت سرمایه گذاری مردمی است و ساخت پروژه‌های ریلی با تهاتر نفت اولویت دست چندم برای تکمیل این پروژه‌ها است.

محمدجواد شاهجویی، کارشناس اقتصادی می‌گوید: برای تامین ۸۰ هزار میلیارد تومان جهت تکمیل پروژه‌های ریلی راه‌های متنوعی وجود دارد که تهاتر با نفت یکی از آنهاست. پیش از تهاتر نفت، می‌توان با رجوع به مردم و سرمایه گذاران، نیاز پروژه‌های ریلی به نقدینگی برای تکمیل هر چه سریعتر را مرتفع نمود.

وی افزود: تامین ۸۰ هزار میلیارد تومان بودجه پروژه‌های ریلی با تهاتر نفت، با در نظر گرفتن سهم ۱۴.۵ درصدی وزارت نفت، به معنی تهاتر بیش از ۳۶ میلیون بشکه نفت است. نکته قابل تامل اینجاست که آیا پیمانکاران پروژه‌های ریلی توانایی فروش این مقدار نفت در شرایط حال حاضر را دارند؟

شاهجویی ادامه داد: در عوض استفاده از ظرفیت‌های مردمی می‌تواند به راحتی مسئله تامین مالی پروژه‌های ریلی را مرتفع کند و یکبار برای همیشه، شبکه ریلی کشور را تکمیل کند. تامین مالی ۸۰ هزار میلیارد تومانی پروژه‌های ریلی با توجه به نقدینگی ۴۰۰۰ هزار میلیارد تومانی موجود در جامعه به مراتب ساده تر، امکان پذیر‌تر و منطقی‌تر است.

این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: استفاده از روش‌های نوین تامین مالی مردمی همچون تاسیس شرکت‌های سهامی عام پروژه محور با توجه به کارکرد ضد تورمی، هم می‌تواند به بهبود شرایط اقتصادی کشور کمک کند و هم پروژه‌های ریلی را به سمت تکمیل هر چه سریع‌تر سوق دهد.

نفت پشتوانه نهاد ضامن شرکت پروژه‌های ریلی

وی افزود: البته باید توجه کرد که ایجاد شرکت‌های سهامی عام پروژه پیش شرط‌های مهمی دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به وجود نهاد تضمین گر، اعطای کف سود تضمینی به سرمایه گذاران و همچنین پرداخت سود عملیاتی ناشی از بهره برداری از پروژه به سرمایه گذاران است.

شاهجویی تصریح کرد: با ایجاد چنین شرکت هایی، تامین مالی گسترده برای تکمیل پروژه‌های ریلی و حتی دیگر پروژه‌های عمرانی تسهیل خواهد شد و بعلاوه مردم و سرمایه گذاران، به جای آنکه به فعالیت‌های سوداگرانه در بازار‌های موازی و غیرمولد سوق داده شوند، محلی امن برای سرمایه‌گذاری کم ریسک و سود ده پیدا خواهند کرد.

این کارشناس اقتصادی پیشنهاد کرد: در روش ایجاد شرکت‌های سهامی عام پروژه محور حتی این قابلیت وجود دارد که به جای تهاتر نفت مستقیم با پیمانکاران پروژه، به عنوان پشتوانه پروژه، نفت در اختیار نهاد ضامن قرار گیرد تا سرمایه‌گذاری در این شرکت‌ها کم‌ریسک شده و سودآوری سرمایه گذاران تضمین شود.