مجله خبری-سبک زندگی نگار: از آیات قرآن و روایات استفاده میشود که نماز شب از مستحباتی است که فضایل بیشماری داشته و آثار عمیق و گستردهای در روح و روان و هم چنین اعمال و دنیا و آخرت انسان دارد از جمله:
در قرآن به پیامبر (ص) خطاب شده است: «وَ مِنَ اللَّیْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نافِلَةً لَکَ عَسى أَنْ یَبْعَثَکَ رَبُّکَ مَقاماً مَحْمُوداً»؛ «و پاسى از شب را (از خواب برخیز، و) قرآن (و نماز) بخوان! این یک وظیفه اضافى براى توست؛ امید است پروردگارت تو را به مقام بلند محمود (مقام شفاعت شده) برساند.»
رسول خدا -صلّی الله علیه وآله – میفرماید: «أَیُّهَا النَّاسُ مَا مِنْ عَبْدٍ إِلَّا وَ هُوَ یُضْرَبُ عَلَیْهِ بِحَزَائِمَ مَعْقُودَةٍ فَإِذَا ذَهَبَ ثُلُثَا اللَّیْلِ وَ بَقِیَ ثُلُثُهُ أَتَاهُ مَلَکٌ فَقَالَ لَهُ قُمْ فَاذْکُرِ اللَّهَ فَقَدْ دَنَا الصُّبْحُ- قَالَ فَإِنْ هُوَ تَحَرَّکَ وَ ذَکَرَ اللَّهَ انْحَلَّتْ عَنْهُ عُقْدَةٌ وَ إِنْ هُوَ قَامَ فَتَوَضَّأَ وَ دَخَلَ فِی الصَّلَاةِ انْحَلَّتْ عَنْهُ الْعُقَدُ کُلُّهُنَّ فَیُصْبِحُ حِینَ یُصْبِحُ قَرِیرَ الْعَیْن»؛
«ای مردم! هیچ کس از شما نیست مگر این که مشکلات هم، چون کمربندی او را محاصره کرده است. پس زمانی که دو سوم از شب گذشت (و یک سوم آن باقی ماند) ملکی بر او وارد میشود و به او میگوید: برخیز و ذکر خداوند بگوی که صبح نزدیک است اگر او حرکت کرد و ذکر خداوند گفت، یک گره از گرفتاری هایش گشوده خواهد شد و اگر او برخاست و وضو گرفت و به نماز ایستاد، تمامی گرههای گرفتاری از او گشوده میشود و صبح گاهان شادمان و با روشنی چشم از خواب بر میخیزد.»
در حدیثی حضرت صادق (ع) در تفسیر آیه مبارکه «إِنَّ الْحَسَناتِ یُذْهِبْنَ السَّیِّئات»؛ «بی شک کارهای نیک، کارهای بد را پاک سازی میکند.» فرمود: «صَلَاةُ اللَّیْلِ تَذْهَبُ بِذُنُوبِ النَّهَارِ»؛ «نماز شب گناهان روز را پاک میکند.»
در حدیثی از امام زین العابدین (ع) پرسیدند: «مَا بَالُ الْمُتَهَجِّدِینَ بِاللَّیْلِ مِنْ أَحْسَنِ النَّاسِ وَجْهاً قَالَ لِأَنَّهُمْ خَلُّوا بِرَبِّهِمْ فَکَسَاهُمُ اللَّهُ مِنْ نُورِه»؛ «چرا چهره و صورت شب زندهترین این چنین زیبا است؟ فرمود:، چون آنان با پروردگار خویش خلوت کرده اند و خداوند به آنها جامهای از نور خویش پوشانده است.»
جابر بن عبدالله انصاری میگوید: شنیدم رسول خدا (ص) میفرمود: «مَا اتَّخَذَ اللَّهُ إِبْرَاهِیمَ خَلِیلًا إِلَّا لِإِطْعَامِهِ الطَّعَامَ- وَ صَلَاتِهِ بِاللَّیْلِ وَ النَّاسُ نِیَام»؛ «خداوند ابراهیم را دوست خود قرار نداد مگر به این خاطر که سفره اش باز بود و هنگامی که مردم در خواب بودند به نماز میایستاد.»
در روایتى آمده است: «نماز شب باعث شرف و آبروى مؤمن، سلامت بدن، کفاره گناهان، بر طرف کننده وحشت قبر، سفید شدن صورت و نورانى شدن آن و زیاد شدن رزق مى شود».
امام باقر - علیه السّلام – میفرماید: «صَلِّ رَکْعَتَیْنِ فِی سَوَادِ اللَّیْلِ لِوَحْشَةِ الْقُبُور»؛ «برای نجات از وحشت قبر، دو رکعت نماز در دل شب بخوان.»
امیرالمؤمنین علی - علیه السّلام – میفراید: «ان الله سبحانه وضع خمسة فی خمسة: العز فی الطاعة، والذل فی المعصیة و الحکمة فی جوف البطن و الهیبة فی صلاة اللیل و الغنا فی القناعة»؛ «خداوند متعال پنج چیز را در پنج چیز دیگر قرار داده است: عزت را در بندگی، ذلت را در معصیت، حکمت را در کم خوردن و خالی بودن شکم، هیبت و ابهت را در روی آوردن به نماز شب و ثروتمندی و بی نیازی را در قناعت.
ثامن الحجج علیّ ابن موسی الرّضا - علیه السّلام – فرموده اند: «عَلَیْکُمْ بِصَلَاةِ اللَّیْلِ فَمَا مِنْ عَبْدٍ مُؤْمِنٍ یَقُومُ آخِرَ اللَّیْلِ فَیُصَلِّی ثَمَانِیَ رَکَعَاتٍ وَ رَکْعَتَیِ الشَّفْعِ وَ رَکْعَةَ الْوَتْرِ وَ اسْتَغْفَرَ اللَّهَ فِی قُنُوتِهِ سَبْعِینَ مَرَّةً إِلَّا أُجِیرَ مِنْ عَذَابِ الْقَبْرِ وَ مِنْ عَذَابِ النَّارِ وَ مُدَّ لَهُ فِی عُمُرِهِ وَ وُسِّعَ عَلَیْهِ فِی مَعِیشَتِهِ»؛ «بر شما باد به نماز شب، زیرا هر بندهای که در آخر شب بیدار شود و هشت رکعت نماز شب، و دو رکعت نماز شفع، و یک رکعت نماز وتر بخواند و در قنوت آن، هفتاد بار استغفار کند خداوند او را از عذاب قبر و آتش در امان دارد و عمر او را طولانی کرده و به زندگی او گشایش خواهد داد.»
عن الصادق - علیه السّلام -: «َ صَلَاةُ اللَّیْلِ تُحَسِّنُ الْوَجْهَ وَ تُحَسِّنُ الْخُلُقَ وَ تُطَیِّبُ الرِّیحَ وَ تُدِرُّ الرِّزْقَ وَ تَقْضِی الدَّیْنَ وَ تَذْهَبُ بِالْهَمِّ وَ تَجْلُو الْبَصَر»؛ «نمازشب باعث زیبایی سیما ونیکویی اخلاق و خوشبویی بدن و فراوانی رزق و مایه ادای قرضها و از بین رفتن اندوه و تقویت نور چشم است.»
پیامبر اعظم -صلّی الله علیه وآله – فرمود: «إِنَّ فِی الْجَنَّةِ غُرَفاً یُرَى ظَاهِرُهَا مِنْ بَاطِنِهَا وَ بَاطِنُهَا مِنْ ظَاهِرِهَا یَسْکُنُهَا مِنْ أُمَّتِی مَنْ أَطَابَ الْکَلَامَ وَ أَطْعَمَ الطَّعَامَ وَ أَفْشَى السَّلَامَ وَ صَلَّى بِاللَّیْلِ وَ النَّاسُ نِیَام»؛ «در بهشت غرفههایی است که داخل آن از بیرون و بیرون آن از درون نمایان است و در آن افرادی از امّت من اسکان مییابند که سخن شایسته بر زبان میآورند و به اطعام طعام میپردازند و سلام را در میان مردم گسترش میدهند و همیشه روزه دارند و شب هنگام که همگان در خوابند، به نماز بر میخیزند.» (نورالثقلین، ج ۳ ص ۲۶۳).
امام صادق - علیه السّلام – میفرماید: «کُلُّ عَیْنٍ بَاکِیَةٌ یَوْمَ الْقِیَامَةِ إِلَّا ثَلَاثَةً عَیْنٌ غُضَّتْ عَنْ مَحَارِمِ اللَّهِ وَ عَیْنٌ سَهِرَتْ فِی طَاعَةِ اللَّهِ وَ عَیْنٌ بَکَتْ فِی جَوْفِ اللَّیْلِ مِنْ خَشْیَةِ اللَّه»؛ «در قیامت همه چشمها گریان است مگر سه چشم: