دلایل و نشانه‌های پاره شدن تسمه تایم و روش تعمیر آن

به گزارش مجله خبری نگار،تسمه تایم یا تسمه تایمینگ برای عملکرد مناسب موتور خودرو ضروری است. این تسمه میل لنگ خودرو را به میل سوپاپ متصل کرده و جریان هوای مناسبی را در زمانی مناسب درون موتور فراهم می‌کند.

با توجه به اهمیت آن در موتور خودرو به راننده توصیه می‌شود درصورت پارگی یا خراب شدگی سریعا آن را تعویض کنند. رعایت یکسری دستورالعمل‌های ساده و تعیین شده خودرو در برنامه سرویس دوره‌ای موتور را از هرگونه آسیب دائمی محفوظ نگه خواهد داشت.

تسمه تایم چیست؟

تسمه تایم یا زنجیر تایمینگ یکی از اجزای سازنده‌ی خودرو است که در قسمت پیشرانه‌ی احتراق داخلی تعبیه شده است. تسمه تایم وجه ارتباطی میان میل لنگ و میل سوپاپ به شمار می‌رود.

عمده وظیفه‌ی تسمه تایم به تنظیم زمان در خصوص حرکات میل بادامک به منظور زمان مناسب باز و بسته کردن سوپاپ‌ها باز می‌گردد.

به عبارتی دیگر تسمه تایم با اتصال میل سوپاپ به میل لنگ خودرو سبب تنظیم زمان باز و بسته شدن سوپاپ‌های سر سیلندر در هنگام گردش میل لنگ و حرکت پیستون‌ها به سمت بالا می‌شود.

تسمه تایم پس از هر ۹۶۵۶۰ کیلومتر طی کردن مسافت به بررسی نیاز دارد. به طور معمول میزان بازدهی و کارکرد یک تسمه تایم معمولی، حداکثر تا ۶۰ الی ۱۰۰ هزار کیلومتر می‌باشد.

کاربران می‌توانند در خصوص آگاهی از میزان بازدهی و کارکرد مناسب تسمه تایم دفترچه‌ی راهنمای مخصوص خودرو را مطالعه کنند.

دلایل پاره شدن تسمه تایم خودرو چیست؟

میزان شتاب خودرو با میزان بازدهی و کارکرد قطعات سازنده‌ی اتومبیل در ارتباط است. در واقع حرکت خودرو در دور‌های بالاتر از ۴ هزار دور در دقیقه به طور مستقیم در روند کارایی قطعات پیشرانه اختلال وارد می‌کند و سبب استهلاک قطعات می‌گردد.

علاوه بر دور موتور خودرو، بهره گیری از دنده‌ی نامناسب در سراشیبی‌ها و استفاده‌ی ناگهانی از دنده معکوس، زمینه‌ی تحمیل فشار به موتور خودرو را فراهم می‌کند.

یکی از قطعات سازنده‌ی خودرو که همواره در معرض فرسایش قرار دارد، تسمه تایم است.
عوامل متعددی نظیر آسیب دیدن دندانه‌های تسمه تایم ناشی از ترک خوردگی، ساییدگی و پوسیدگی، شل بستن و سفت بستن تسمه تایم زمینه‌ی پارگی تسمه تایمینگ را به وجود می‌آورند.

مسلما با پاره شدن تسمه تایم راه ارتباطی میان میل لنگ و میل سوپاپ قطع می‌شود. بدین جهت زمان باز و بسته شدن سر سیلندر نیز مختل می‌گردد و احتمال باز ماندن سوپاپ‌ها نیز وجود دارد.

به عبارتی در طی حرکت پیستون به سمت بالا، نوعی برخورد فاجعه بار میان پیستون و سوپاپ باز مانده صورت می‌گیرد که در نهایت با تداخل آسیب به پیستون، به قطعات دیگر نیز اعم از میل بادامک و سوپاپ تداخل وارد می‌شود.

نشت روغن از محفظه‌ی موتور

یکی از دلایل اصلی پارگی تسمه تایم، شل شدن تسمه تایم ناشی از نشت روغن است. به عبارتی با فرسوده شدن دندانه‌های تسمه تایم، روغن موتور از کاور تسمه تایم نشت می‌کند.
کاور تسمه تایم به وسیله پیچ و مهره‌هایی تعبیه شده است؛ لذا با گذر زمان و تداوم نشت روغن، تسمه تایم از حالت اصلی خارج شده و شل می‌گردد.

نشتی روغن علاوه بر شل سازی تسمه تایم، سبب القای گرمای مزمن به موتور می‌گردد که در نهایت باعث جوش آوردن موتور می‌شود.

نصب نامناسب تسمه تایم خودرو

همان طور که بیان کردیم سفت بستن یا حتی شل بستن تسمه تایم جزو عوامل اصلی پارگی در تسمه تایم به شمار می‌روند.

نصب اولیه‌ی تسمه تایمینگ از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است؛ لذا به منظور جلوگیری از کاهش خسارات، در خصوص تعویض تسمه تایم به یک مکانیک با تجربه و مجرب مراجعه نمایید.

نشانه‌های پاره شدن تسمه تایم

به طور کلی تسمه تایم به وسیله‌ی قرقره‌هایی مخصوص با میل بادامک و میل لنگ در ارتباط است. میل بادامک با باز و بسته کردن سوپاپ‌های سرسیلندر، سیالات را به داخل محفظه‌ی احتراق هدایت می‌کند. سپس گاز‌های ناشی از احتراق پیشرانه توسط اگزوز از خودرو خارج می‌شوند.

میل لنگ نیز با قدرت بخشی به میل گرد‌های متصل به موتور روند کارایی تسمه تایم را سرعت می‌بخشد. در واقع میل گرد‌ها از طرفی با موتور خودرو و از طرفی دیگر به پیستون‌های داخل محفظه‌ی احتراق متصل هستند.

بدین جهت احتمال دارد عدم کارکرد مناسب تسمه تایم سبب افزایش دود اگزوز شود.
علاوه بر این، فشار کم روغن درون موتور ارتباط مستقیمی با کارکرد تسمه تایم دارد. در واقع در شرایطی که فشار روغن داخل موتور در میزان مشخصی تعبیه نشده باشد، صدایی غیر معمولی شبیه به صدای تیک تیک از قسمت پیشرانه‌ی خودرو به گوش می‌رسد که حاکی از معیوب شدن تسمه تایم دارد.

اختلال در کارکرد دور موتور

در تسمه تایم خودرو دندانه‌هایی وجود دارد که بر روی آن فولی‌های دندانه دار طراحی شده است. این دندانه‌ها مانع حرکت لغزشی خودرو در طول احتراق و حرکت می‌شوند.
زمانی که تسمه تایم شل باشد یا دندانه‌ها پوسیده شده باشند، خودرو دچار نوسانات لغزشی می‌شود. این امر منجر به بالا رفتن دور موتور در حین شتاب، در محدوده‌ای بالاتر از حد معمول می‌گردد.

در واقع علت اصلی تنظیم نبودن دور موتور خودرو به تسمه تایم باز می‌گردد؛ لذا در شرایطی که در طول رانندگی متوجه شدید دور موتور معادل ۲ الی ۴ هزار است، اما نمایشگر شتاب موتور تنظیم نمی‌باشد، ملزم هستید تا تسمه تایم را مورد بررسی قرار دهید.

اختلال در حرکت و روند استارت زدن خودرو

یکی از نشانه‌های مهم پاره شدن تسمه تایم، نارسایی موتور خودرو است. موتور خودرو به وسیله‌ی تنظیم چرخش میل بادامک و میل لنگ توسط تسمه تایم، فرایند احتراق را تکمیل می‌سازد.

زمانی که زمان بندی چرخش میل بادامک و میل لنگ مختل گردد، احتمال دارد با چرخش سوئیچ صدای استارتر خودرو به گوش برسد، اما به موجب عدم چرخش قطعات مذکور و عدم کارایی تسمه تایم فرایند احتراق صورت نگیرد.

فعال شدن چراغ موتور در صفحه نمایش خودرو

در صفحه نمایش کابین خودرو یک چراغک مخصوص موتور اتومبیل تعبیه شده است. زمانی که این چراغ فعال می‌گردد، به سرنشین هشدار اختلال در کارکرد موتور را القا می‌کند.

در اکثر موارد هنگام معیوب شدن تسمه تایم، چراغ موتور روشن می‌شود که کد سی‌ای ام میل لنگ و همبستگی سافت را به نمایش می‌گذارد.

لازم به ذکر است که کد نمایشی مذکور تنها به وسیله‌ی مکانیک‌های حرفه‌ای و تکنسین‌های مجرب قابل تشخیص است.

نکات حائز اهمیت در خصوص پاره شدن تسمه تایم خودرو

در اکثر موارد پاره شدن تسمه تایم زمانی صورت می‌گیرد که خودرو در حال حرکت است. بدین ترتیب در صورتی که در جاده در حال حرکت هستید و به طور ناگهانی خودرو خاموش شد، از استارت زدن مجدد پرهیز کنید.

شما می‌توانید برای کسب اطمینان در راستای پاره شدن تسمه تایم ابتدا خودرو را در حالت دنده‌ی یک قرار دهید. سپس از اتومبیل خارج شوید و آن را به سمت جلو هل دهید.

در صورتی که خودرو حرکت نکرد، نشان از سالم بودن تسمه تایم دارد. اما در صورتی که ماشین در دنده‌ی یک قرار داشت و پس از اندکی فشار به حرکت افتاد، بیانگر معیوب بودن تسمه تایم است که نیاز به یدک کشی دارد.

توجه داشته باشید که عدم تعویض تسمه تایم و استارت زدن مجدد خودرو، موجب تداخل فشار به موتور می‌گردد. بی شک اختلال در کارکرد موتور خسارات فراوانی را به مالک اتومبیل تحمیل می‌سازد.

اگر وسیله نقلیه با مشکلات تسمه تایم مواجه شد چه باید کرد؟

معمولا تسمه تایم خودرو پس از طی مسافتی حدود ۹۶۵۶۰-۱۲۸۷۴۷ کیلومتر باید تعویض گردد. لازم است کتابچه راهنمای خاص خودرو را برای فواصل سرویس بررسی کنید.

اگر هیچ گزارشی از تعویض تسمه تایم ندارید توصیه می‌شود که تسمه تایم خودرو را در فاصله ۹۶۵۶۰ کیلومتری بازرسی کنید.

عدم حفظ یا تعویض تسمه تایم منجر به خرابی فاجعه بار موتور خودرو خواهد شد که هزینه‌های زیادی را برای راننده به همراه خواهد داشت.