دولت می‌تواند با قانون‌گذاری فضای فعالیت حوزه هوش مصنوعی را تسهیل کند

به گزارش مجله خبری نگار،ایمان مختاری‌فرد در گفت‌و‌گو با اشاره به اینکه هوش مصنوعی به‌طور عملی در حال تغییر مدل‌های کسب‌وکار است، اظهار کرد: دیگر فقط موضوع خودکارسازی یا افزایش سرعت فعالیت‌ها مطرح نبوده، موضوع اصلی این است که فرآیند‌هایی مانند تصمیم‌گیری، تخصیص منابع، تحلیل بازار و حتی ارتباط با مشتری اکنون بر مبنای داده‌های تحلیلی مبتنی بر هوش مصنوعی انجام می‌شوند، ما نیز توانسته‌ایم با بهره‌گیری از مدل‌های هوش مصنوعی، روند تحلیل تقاضای مشتری را به کمک سیستم‌های نرم‌افزاری به سطح جدیدی ارتقا دهیم، از طرفی هوش مصنوعی این امکان را می‌دهد که به‌جای واکنش، پیش‌بینی کنیم و آماده باشیم.

رئیس نظام صنفی رایانه با اشاره به اینکه همکاری بین دانشگاه و صنعت زمانی موفق است که مسیری روشن و ساختارمند وجود داشته باشد، تصریح کرد: باید بستری مشخص برای تعریف پروژه‌های مشترک بین این دو نهاد ایجاد شود، پروژه‌هایی که مسائل واقعی صنعت را هدف قرار دهند، زمان‌بندی و خروجی مشخصی داشته باشند و از نظر فنی قابل اجرا باشند، به‌عنوان یک شرکت دانش‌بنیان، بار‌ها برای حل چالش‌های خاص به سراغ دانشگاه‌ها رفته‌ایم، اما نبود چارچوبی مشخص مانع پیشرفت کار شده است، راه‌اندازی یک سامانه رسمی که شرکت‌ها نیاز‌های خود را در آن ثبت و اساتید و دانشجویان برای همکاری اعلام آمادگی کنند، می‌تواند پیوند بین صنعت و دانشگاه را تقویت کند.

وی افزود: مشکل اصلی این است که به دلیل شرایط موجود و تحریم‌ها، صنایع با ظرفیت کامل فعالیت نمی‌کنند، همچنین یکی از چالش‌های اساسی، ضعف در بخش بازاریابی است، شرکت‌های مستقر در استان‌های بزرگ توانسته‌اند با بازاریابی قوی‌تر، سهم بیشتری از بازار را به خود اختصاص دهند که این امر به کاهش فروش شرکت‌های چهارمحال و بختیاری و آسیب به آنها منجر شده که لازم است در این زمینه راهکار‌های مؤثری ارائه شود.

مختاری‌فرد با بیان اینکه صنایع چهارمحال و بختیاری از لحاظ فنی و صنعتی توانمند هستند، اما هزینه‌های بالای انرژی و نیروی انسانی، باعث افزایش هزینه‌های تولید شده است، گفت: بهره‌گیری از راهکار‌های هوش مصنوعی می‌تواند با کاهش نیاز به نیروی انسانی و بهینه‌سازی مصرف انرژی، هزینه‌های تولید را کاهش دهد و در نتیجه قیمت تمام‌شده محصولات پایین آمده و صنایع استان توانایی رقابت بیشتری را با شرکت‌های سایر استان‌ها خواهند داشت.

این استاد دانشگاه توضیح داد: نقش اصلی دولت باید تمرکز بر فراهم‌سازی زیرساخت‌ها و شفاف‌سازی محیط فعالیت باشد، به عنوان مثال، دسترسی به داده‌های عمومی در حوزه‌هایی مانند سلامت، کشاورزی، حمل‌ونقل و محیط زیست از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا هوش مصنوعی اساساً بر پایه داده‌ها عمل می‌کند، یعنی اگر میلیون‌ها داده در حوزه حمل‌ونقل در دسترس باشد، می‌توان فرآیند‌های مبتنی بر هوش مصنوعی را در این بخش توسعه داد، در حوزه کشاورزی نیز، دسترسی به داده‌های گسترده امکان ارائه طرح‌های هوشمندسازی را فراهم می‌کند، شرکت‌های دانش‌بنیان به تنهایی قادر به گردآوری این حجم از داده‌ها نیستند و منابع لازم را در اختیار ندارند، لذا اگر دولت دسترسی به این داده‌ها را فراهم و آنها را در قالب ساختار‌های مشخص در اختیار شرکت‌های فعال در حوزه هوش مصنوعی قرار دهد، می‌تواند جهشی بزرگ در توسعه محصولات مبتنی بر هوش مصنوعی ایجاد کند، به عنوان مثال، راه‌اندازی سامانه‌ای برای دسترسی به داده‌ها، که شرکت‌های دانش‌بنیان بتوانند تحت پروتکل‌های مشخص درخواست داده کنند، می‌تواند به توسعه نرم‌افزار‌های هوش مصنوعی کمک کند.

مدیرعامل شرکت فناور در پارک علم و فناوری چهارمحال و بختیاری بیان کرد: نبود چارچوب‌های قانونی مشخص، تصمیم‌گیری‌ها را با تأخیر مواجه کرده است، برای نمونه، ما به‌عنوان یک شرکت دانش‌بنیان، درخواست‌هایی به نهاد‌های دولتی ارائه کردیم، اما به دلیل عدم وجود تعریف واضح در این زمینه، همکاری لازم از سوی این نهاد‌ها انجام نگرفت.

وی با اشاره به اینکه مهم‌ترین موضوع در توسعه هوش مصنوعی، به‌ویژه در بخش سخت‌افزار، پردازش است که عمدتاً به‌وسیله GPU انجام می‌شود، تاکید کرد: GPU (پردازنده) نقش کلیدی در توسعه و ساخت سیستم‌های هوشمند دارد، اما هزینه بالای آنها برای استارتاپ‌های تازه تأسیس با سرمایه محدود، تأمین این سخت‌افزار را بسیار دشوار می‌کند، اگر دولت مراکزی برای توسعه و تامین زیرساخت‌های GPU ایجاد کند و تحت شرایطی در اختیار آنها قرار دهد، می‌تواند به شرکت‌های کوچک و استارتاپ‌ها کمک کند تا به این حوزه وارد شوند، در حالی که کشور‌های دیگر نیز در این زمینه اقداماتی انجام داده‌اند، علاوه بر این، دسترسی به اینترنت آزاد نیز یکی از عوامل بسیار مهم در توسعه هوش مصنوعی است.

رئیس نظام صنفی رایانه چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه در زمینه آموزش، تمرکز اصلی نباید صرفاً بر آموزش تکنولوژی باشد، بلکه پرورش تفکر مسئله‌محور و افزایش آگاهی مدیران صنایع درباره اهمیت هوش مصنوعی از اولویت بالاتری برخوردار است، تصریح کرد: دانشجویان نخبه و توانمندی در رشته‌های مرتبط با هوش مصنوعی در چهارمحال و بختیاری وجود دارد، اما به دلیل کمبود پروژه‌های هوش مصنوعی و ناآشنایی مدیران و صنایع با این حوزه، این دانشجویان پس از فارغ‌التحصیلی اغلب در مشاغلی غیرمرتبط با تخصص خود مشغول به کار می‌شوند.

وی افزود: متأسفانه با فراگیر شدن هوش مصنوعی، بسیاری از مدیران هنوز آن را در حد یک چت‌بات (مانند چت جی پی تی) می‌بینند، این ناآگاهی و نبود شناخت کافی چه در میان مدیران دولتی و چه در صنایع باعث شده که نتوانند درک کنند هوش مصنوعی چگونه می‌تواند به صنعت کمک کند، در نتیجه به تبع این موضوع طبیعتاً پروژه‌ای هم تعریف نمی‌شود و در پی آن، شرکت‌هایی که در حوزه هوش مصنوعی فعالیت دارند، بدون پروژه می‌مانند، وقتی پروژه‌ای وجود نداشته باشد، نیروی انسانی هم جذب نمی‌شود و به دنبال آن، انگیزه آموزش و ورود افراد توانمند به این حوزه کاهش پیدا می‌کند.

مختاری‌فرد در ادامه گفت: هم‌زمان با بحث آموزش، بازار کار نیز اهمیت زیادی دارد، اگر بازار کاری وجود نداشته باشد، هیچ انگیزه‌ای برای دانشجویی که می‌خواهد مهارتی را یاد بگیرد باقی نمی‌ماند.

این استاد دانشگاه گفت: در کنار آموزش نیرو‌های متخصص و توسعه زیرساخت‌ها، لازم است در حوزه صنایع به‌صورت جداگانه برای مدیران، جلساتی آموزشی و آگاهی‌بخش از سوی نهاد‌های حاکمیتی برگزار شود، این جلسات باید با هدف افزایش شناخت نسبت به هوش مصنوعی و کاربرد‌های آن شکل بگیرد، از جمله اینکه هوش مصنوعی چگونه می‌تواند در سازمان‌های دولتی به بهبود رضایتمندی ارباب‌رجوع و افزایش سرعت فرآیند‌های اداری کمک کند و یا در صنایع باعث ارتقای بهره‌وری شود.

وی ادامه داد: اگر چنین جلساتی برگزار شود و دیدگاه مدیران نسبت به هوش مصنوعی مساوی با چت بات فراتر برود، امکان تعریف پروژه‌های واقعی فراهم می‌شود، این موضوع به فعال شدن شرکت‌های هوش مصنوعی منجر خواهد شد و در ادامه، فرصت جذب نیرو‌های متخصص و دانشجویان فراهم می‌شود که در نهایت به رونق این حوزه کمک خواهد کرد.

مختاری‌فرد خاطرنشان کرد: در حال حاضر، این روند عمدتاً در استان‌های بزرگ اتفاق افتاده است، مکانی که جذب متخصصان هوش مصنوعی به‌طور جدی‌تری دنبال می‌شود، در مقابل، در استان به دلیل نبود پروژه‌های مرتبط، برخی از متخصصان ناچارند برای اشتغال به استان‌های همجوار مهاجرت کنند، آن دسته از افرادی هم که امکان جابه‌جایی ندارند، اغلب مجبور می‌شوند به شغل‌های غیرمرتبط روی بیاورند.

انتهای پیام