به گزارش مجله خبری نگار، بر اساس یک مطالعه جدید که توسط محققان دانشگاه لندن انجام شده است، عوامل اجتماعی-اقتصادی مانند تحصیلات، شغل و ثروت بر احتمال ابتلا به اختلال شناختی یا زوال عقل در دوران پیری و همچنین احتمال بهبودی فرد تأثیر میگذارند.
این مطالعه که در Scientific Reports منتشر شده است، ۸۴۴۲ بزرگسال ۵۰ سال به بالا را در انگلستان به مدت ۱۰ سال از ۲۰۰۸/۰۹ تا ۲۰۱۸/۱۹ دنبال کرد. هدف، بررسی چگونگی ارتباط عوامل اجتماعی-اقتصادی در ابتدا با تغییرات در وضعیت شناختی بود.
محققان نحوهی تغییر وضعیت این افراد بین حالتهای مختلف: سالم، مبتلا به اختلال شناختی خفیف و مبتلا به زوال عقل را پیگیری کردند. آنها همچنین احتمال بازگشت وضعیت، یعنی بهبود افراد از اختلال شناختی خفیف به حالت سالم را بررسی کردند.
اطلاعات مربوط به عوامل اجتماعی-اقتصادی با استفاده از یک پرسشنامه خوداظهاری جمعآوری شد. اختلال شناختی با استفاده از ترکیبی از منابع، از جمله گزارشهای شرکتکنندگان از تشخیص پزشک، نتایج آزمایشهای شناختی و گزارشهای خودشان از علائم و شکایات، تعیین شد و تصویری جامع از سلامت شناختی هر شرکتکننده ارائه داد. علاوه بر این جنبهها، این مطالعه عوامل جمعیتشناختی مانند سن، جنسیت و وضعیت تأهل را نیز کنترل کرد.
با ارزیابی زمان صرف شده در هر حالت شناختی و احتمال گذار به اختلالات عصبی-شناختی مانند اختلال شناختی و زوال عقل، محققان توانستند درک جامعی از چگونگی تأثیر عوامل اجتماعی-اقتصادی بر پیشرفت اختلال فرد و همچنین مدت زمان صرف شده در هر حالت شناختی در طول زمان به دست آورند.
این تیم تحقیقاتی دریافت افرادی که از پیشینههای اجتماعی-اقتصادی مرفهتری برخوردارند، بهویژه افرادی که تحصیلات عالی (مانند دانشگاه یا کالج)، مشاغل مدیریتی یا حرفهای دارند و افرادی که در یکسوم ثروتمندترین جمعیت قرار دارند، در مقایسه با افرادی که تحصیلات ابتدایی (تا دبیرستان) دارند، در مشاغل یدی یا روزمره کار میکنند و افرادی که در یکسوم فقیرترین جمعیت قرار دارند، کمتر احتمال دارد که از یک وضعیت شناختی سالم به اختلال شناختی خفیف یا از اختلال شناختی خفیف به زوال عقل پیشرفت کنند.
برای مثال، داشتن تحصیلات عالی با کاهش ۴۳ درصدی احتمال گذار از وضعیت شناختی سالم به اختلال شناختی خفیف مرتبط بود.
در همین حال، قرار گرفتن در یک سوم ثروتمندترین جمعیت با ۲۶ درصد کاهش احتمال پیشرفت از اختلال شناختی خفیف به زوال عقل همراه بود.
نکته قابل توجه این است که این افراد مرفه همچنین بیشتر احتمال داشت که از اختلال شناختی خفیف بهبود یابند و به وضعیت شناختی سالم بازگردند، به طوری که افراد مرفه ۵۶٪ بیشتر احتمال بهبود داشتند و افراد دارای تحصیلات عالی یا شاغل در کارهای یدی ۸۱٪ بیشتر از افراد با پیشینه اجتماعی-اقتصادی پایینتر احتمال بهبود داشتند.
دورینا کادار، یکی از نویسندگان این مطالعه، گفت: «مطالعه ما نقش مهم ثروت، تحصیلات و اشتغال را نه تنها در کاهش خطر انتقال از اختلال شناختی خفیف به زوال عقل، بلکه در افزایش احتمال معکوس شدن اختلال شناختی به یک وضعیت شناختی سالم نیز برجسته میکند که نویدبخش آیندهای روشن است.» «این بهبودی بالقوه برای بهبود کیفیت زندگی در سالهای بعدی و کاهش بار بلندمدت اختلال شناختی بر سیستمهای بهداشتی، خانوادهها و جامعه به طور کلی بسیار مهم است. یافتههای ما قدرت محافظتی بالقوه ثبات مالی و دسترسی به منابع را در ارتقای سلامت مغز و تابآوری شناختی برجسته میکند و بر اهمیت سیاستهای اجتماعی که از رفاه ذهنی و شناختی در تمام سطوح درآمدی حمایت میکنند، تأکید دارد.»
این مطالعه نمیتواند توضیحات قطعی در مورد اینکه چرا برخی عوامل اجتماعی-اقتصادی بر سلامت شناختی تأثیر میگذارند، ارائه دهد. با این حال، نویسندگان معتقدند که ممکن است دلایل متعددی در پس یافتههای آنها وجود داشته باشد.
آسواتیکاتی گیریش، یکی از نویسندگان این مطالعه، گفت: «ممکن است تحصیلات و مشاغل چالشبرانگیز فکری، تحریک ذهنی بیشتری ایجاد کنند و به تقویت ذخایر مغزی کمک کنند و به محافظت از افراد در برابر زوال شناختی و زوال عقل کمک کنند.» «علاوه بر این، افرادی که تحصیلات عالی، مشاغل چالشبرانگیز فکری و ثروت دارند، به مراقبتهای بهداشتی و منابع ارتقا دهنده سلامت، مانند رژیم غذایی مغذی، ورزش و مراقبتهای پیشگیرانه دسترسی بهتری دارند - که همه اینها ممکن است از سلامت شناختی پشتیبانی کنند. این منابع همچنین ممکن است فرصتهایی را برای تثبیت یا بهبود عملکرد شناختی فراهم کنند، به خصوص هنگامی که زوال شناختی زود تشخیص داده شود.»
محققان امیدوارند یافتههای آنها راههای جدیدی را برای مطالعه بیشتر در مورد چگونگی محافظت عوامل اجتماعی-اقتصادی، به ویژه ثروت، در برابر پیشرفت زودهنگام اختلال شناختی باز کند.
* اطلاعات ارائه شده صرفاً جهت اطلاع رسانی است و به عنوان توصیهای برای درمان بیماریها عمل نمیکند.