بررسی نقش آب در بدن کودکان

به گزارش مجله خبری نگار/شفاانلاین،اکثر کودکان به نوشیدن آب تمایل دارند. این تمایلات تا حدی طبیعی است و در شرایط‌های گوناگون متغیر می‌شود. اما در مواردی عطش زیاد کودکان حاکی از وجود نوعی بیماری دارد.

نقش آب در بدن کودکان

بخش گسترده‌ای از بدن را آب تشکیل می‌دهد. به طور کلی حدود ۶۵ درصد از بدن کودکان تا سنین بلوغ متشکل از آب می‌باشد

مصرف آب برای دفع مواد زائد و حفظ عملکرد سلول‌های بدن امری ضروری است. با تعریق، تنفس، ادرار و مدفوع میزان بسیار زیادی آب از بدن خارج می‌شود؛ لذا تنها راه جبران آب‌های دفع شده، نوشیدن آب است.

در حقیقت آب بهترین مایع در راستای کنترل درست وزن گیری می‌باشد و درجه حرارت بدن را تنظیم می‌سازد. همچنین از بروز مشکلات دهان و دندان، یبوست و عفونت پیشگیری می‌کند.

در میان گروه‌های سنی مختلف دو گروه خردسالان و سالمندان در رابطه با نوشیدن آب نیاز به توجه دارند. با افزایش سن حس تشنگی رو به زوال می‌رود و افراد خودشان باید برای تأمین آب مورد نیاز بدن اقدام کنند. کودکان نیز احتمال دارد به دنبال فعالیت‌های مکرر و بازیگوشانه توجهی به احساس تشنگی نداشته باشند.

میزان نیاز بدن کودکان به آب در شرایط‌های گوناگون متغیر است و به عواملی از قبیل نوع فعالیت، نوع غذا‌های مصرفی و شرایط آب و هوایی بستگی دارد.

حدود ۸۰ درصد از شیر مادر را آب تشکیل می‌دهد؛ لذا نوزادان تا ۶ ماهگی به موجب تغذیه از شیر مادر نیازی به مصرف آب ندارند. این نیاز به مصرف آب زمانی ضرورت می‌یابد که کودک علاوه بر شیر مادر از غذا‌های کمکی بهره بگیرد.

لازم به ذکر است با وجود متغیر بودن نیاز انسان‌ها به آب، کودکان به طور متوسط روزانه به ۶ الی ۸ لیوان آب نیاز دارند.

کمبود آب در بدن

اختلال کم آبی در بدن با عنوان دهیدراسیون شناخته می‌شود. این واژه به معنی ناهماهنگی در میزان ورودی و خروجی آب از بدن می‌باشد. عارضه‌ی کم آبی معمولا در کودکان و بزرگسالان (۶۵ به بالا) رخ می‌دهد.

به عبارتی دیگر دهیدراسیون عارضه‌ای است که به موجب آن مایعات بسیار زیادی از بدن دفع می‌شوند لذا کودک خواستار نوشیدن آب می‌شود.

علت اصلی شکل گیری کم آبی در خردسالان وجود عفونت‌های ویروسی، باکتریایی و انگلی است.

لازم به ذکر است اختلال دهیدراسیون با بروز تب، استفرغ و اسهال بروز می‌یابد.

نارسایی احتقانی قلب

نارسایی احتقانی قلب نوعی اختلال در پمپاژ سازی خون توسط قلب است که با نشانه‌ی عطش‌های مکرر بروز پیدا می‌کند. این عارضه با کاهش توانایی‌های قلب در بازه‌ی زمانی طولانی شکل می‌گیرد و در خصوص کودکان به شدت نادر است.

با این حال در مواردی برخی کودکان دچار نارسایی قلب می‌شوند. انجام هر نوع فعالیتی براین قبیل کودکان ممنوع است، زیرا با کوچک‌ترین حرکت به دلیل کارکرد ضعیف قلب، اکسیژن و خون مورد نیاز برای اعضای مختلف بدن تامین نمی‌گردد.

در فرایند درمان نارسایی‌های قلب دارو‌های تجویزی ادرار آور هستند. این دارو‌ها با هدف دفع مایع و مواد زائد از بدن طراحی می‌شوند؛ لذا بابت احساس تشنگی کودک پس از مصرف این قبیل دارو‌ها نگران نباشید و به او اجازه‌ی نوشیدن آب بدهید.

بیماری‌های کلیوی

کلیه‌ها به طور طبیعی نوعی سیستم فیلتر هستند که در موارد بیماری ادرار‌های رقیقی را تولید می‌کنند.

در شرایطی که میزان آب ورودی به بدن و حجم دفع آب یکسان نباشد، احتمال وجود بیماری‌های کلیوی وجود دارد. درواقع فرد مبتلا به اختلال کلیه، عطش و تشنگی بسیار زیادی دارد و در هنگام بول کردن احساس سوزش می‌کند.

به عبارتی دیگر کلیه‌های آسیب دیده قادر به جذب و نگهداری از مایعات نیستند و با تکرر ادرار برای پیشگیری از کم آبی سیگنال‌هایی را به مغز می‌فرستند که کودک را به نوشیدن آب ترغیب می‌کند.

اختلالات تیروئیدی

یکی دیگر از عارضه‌هایی که موجب بروز احساس تشنگی بسیار زیاد در کودکان و حتی بزرگسالان می‌شود، اختلالات تیروئیدی است.

غده‌ی تیروئید موظف به ترشح هورمون تیروئید است. تیروئید به دو صورت تیروئید کم کار و پر کار صورت می‌گیرد. این نام‌ها بر اساس کارکرد و فعالیت غده‌ی تیروئید انتخاب می‌شوند.

بیماری تیروئید اختلالاتی را در جذب ید به بدن، ترشح هورمون تیروگلوبین و ترشح هورمون تیروئید ایجاد می‌کند.

پیروی از اصول غذایی نامناسب

کربوهیدرات ماده‌ای غذایی است که در جذب و نگهداری آب در بدن نقش دارند. پیروی از برنامه غذایی نامناسب و عدم مصرف غذا‌های حاوی کربوهیدرات موجب احساس تشنگی به خصوص در کودکان می‌شود.

علاوه براین، زیاده روی در مصرف نمک مانع هیدراته شدن آب در بدن می‌شود. این ممانعت به دلیل فعالیت طبیعی کلیه‌ها است. درواقع کلیه نمک و آب اضافی را همزمان با هم دفع می‌کند لذا زمانی که نمک موجود در بدن زیاد باشد، کلیه برای انجام روند دفع سیگنال تأمین آب را به مغز ارسال می‌کند.

کم خونی

با کاهش میزان گلبول‌های قرمز سالم در بدن، کم خونی شکل می‌گیرد. در مواردی فرد ابتلا به کم خونی احساس تشنگی می‌کند. البته لازم به ذکر است این احساس به ندرت اتفاق می‌افتد و علائمی از قبیل رنگ پریدگی، تعریق، افزایش ضربان قلب، ضعف و سر گیجه مولفه‌های اصلی کم خونی هستند.

جایگزینی برای آب در کودکان

عده‌ای بر این باور هستند که آبمیوه بهترین جایگزین برای آب است. در حالی که آب میوه شیرین است و توانایی رفع تشنگی را ندارد. به علاوه به موجب مصرف متعدد آبمیوه وزن کودک به صورت نامتعادل افزایش می‌یابد و در آینده اختلالاتی در بدن او ایجاد می‌کند.

تاکنون هیچ جایگزین مناسبی برای آب یافت نشده است و برای برطرف سازی تشنگی همانا نوشیدن آب توصیه می‌شود.

علت تشنگی زیاد کودک یک ساله، علت تشنگی زیاد کودکان در خواب، میزان نیاز کودکان به آب

شیرینی موجود در آبمیوه توانایی رفع تشنگی را ندارد لذا جایگزین خوبی برای آب نیست

اختلالات مصرف آب سرد

دمای هر ماده‌ی ورودی به بدن می‌بایست با دمای محیط سازگاری داشته باشد. نوشیدن آب خیلی سرد یا خیلی داغ مستقیما به بدن آسیب وارد می‌کند.

بدن انسان با نوشیدن آب سرد، اقداماتی را در راستای افزایش دمای آب به وسیله‌ی انرژی انجام می‌دهد. مسلما در طی این فرایند انرژی بدن فرد کاهش می‌یابد و احساس خستگی می‌کند.

از دیگر اختلالاتی که نوشیدن آب سرد در بدن ایجاد می‌کند، می‌توان به افزایش عطش، جامد شدن چربی، انقباض عروق معده، اختلال در روند هضم غذا، ایجاد حالت تهوع، درد در گلو و کاهش ضربان قلب اشاره کرد.

در طب سنتی نیز نوشیدن آب سرد منع شده است و باور بر این است که این قبیل نوشیدنی‌ها خطر کبد چرب را چندین برابر می‌کند. همچنین توصیه می‌شود از مصرف آب سرد پس از حمام و ورزش خودداری کنید، زیرا صدمات غیرقابل جبرانی به کبد وارد می‌کند.