دیابت پنجمین علل مرگ و میر در کشور

به گزارش مجله خبری نگار، دیابت بیماری مربوط به قند خون است. قند خون انسان از نوع "گلوکز" است. گلوکز منبع اصلی تأمین انرژی برای سلول‌های بدن است به همین دلیل می‌توان از گلوکز یا قند خون به عنوان موتور حرکت و منشأ انرژی بافت‌ها و اعضای بدن نام برد.

اگر قند خون پایین باشد، به دلیل از بین رفتن سوخت و ساز، بدن قدرت انجام کار‌های عادی را نخواهد داشت و ضعف و بیحالی مفرط به فرد دست خواهد داد. از سوی دیگر بالا رفتن قند خون هم برای بدن مضرّ است. قند خون بیشتر از حد استاندارد می‌تواند به پروتئین‌ها و سایر اجزای خون متصل شده و بیماری‌های مختلفی را در بدن ایجاد کند.

بدن انسان دارای مکانیسم بسیار دقیق و موثری برای کنترل سطح قند خون است. عملکرد این مکانیسم‌ها باعث می‌شود تا در اغلب ساعات شبانه روز میزان قند خون افراد در یک حد مشخص و ثابتی حفظ شود.

علیرضا رئیسی در سمینار دو روزه تازه‌های دیابت در ایران با بیان اینکه در دوران همه گیری کرونا بیشترین مرگ و میر و گرفتاری‌ها برای کشور‌هایی بود که بیماری‌های غیرواگیر و جمعیت سالمندان آنها زیاد بود، افزود: اگر بیماری‌های غیرواگیر جدی گرفته و کنترل شود، در برابر بیماری‌های واگیر نیز آسیب پذیری کمتری خواهیم داشت.

وی با اشاره به مطالعه‌ای در مورد دیابت در سال ۲۰۲۱، گفت: بر اساس این مطالعه در دنیا از هر ۱۰ نفر یک نفر به دیابت مبتلا هستند. از هر ۹ نفر یک نفر دچار اختلال در تحمل گلوکز یا بالاتر از حد طبیعی بودن قند خون بعد از غذا (IGT) و از هر ۱۸ نفر یک نفر دچار اختلال در گلوکز ناشتا یا بالاتر از حد طبیعی بودن قند خون در زمان صبح و قبل از غذا خوردن (IFG) است.

معاون وزیر بهداشت یادآور شد: همچنین از هر دو فردی که مبتلا به دیابت یا در معرض دیابت هستند، یک نفر شناسایی و تشخیص داده نشده که عدد بالایی است، بنابراین اطلاع رسانی و آگاهی بخشی به جامعه نقش بسیار مهمی در پیشگیری از دیابت یا عوارض آن باشد.

به گفته رئیسی، سه چهارم از بیماران دیابتی در منطقه مدیترانه شرقی سازمان جهانی بهداشت سکونت دارند و بر خلاف تمام شاخص‌ها از جمله بیماری‌های قلبی و عروقی، فشارخون بالا و مصرف دخانیات که سازمان جهانی بهداشت بر کاهش آنها در کشور‌ها هدفگذاری کرده، اما در مورد دیابت تاکید دارد که اگر شیوع این بیماری ثابت نگه داشته شود، کشور‌ها کار بزرگی انجام داده اند.

وی، به ادغام برنامه کشوری پیشگیری و کنترل دیابت در نظام شبکه بهداشت و درمان کشور از سال ۸۳، اشاره و عنوان کرد: از آن زمان غربالگری و بیماریابی برای افراد بالای ۳۰ سال آغاز شد.

به گفته معاون بهداشت همچنین سال ۹۴ سند کنترل و پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر در کشور تدوین و در دوره قبل مسئولیت بنده در وزارت بهداشت، برنامه‌های خوبی در این زمینه انجام شد و در این زمینه جزو کشور‌های سرآمد منطقه و حتی در دنیا بودیم و موفقیت‌های کشورمان مورد توجه سازمان جهانی بهداشت قرار گرفت.

رئیسی ادامه داد: همچنین برنامه ایراپن در کشور اجرا شد، اما سند ملی کنترل و پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر در طول سه سال گذشته مورد بی توجهی قرار گرفت که امیدواریم در این دوره احیا شود.

وی افزود: این سند بر ۴ رفتار کم تحرکی، تغذیه ناسالم، مصرف دخانیات و الکل تمرکز داشت؛ چراکه مهمترین شیوع بالای ۴ بیماری از جمله بیماری‌های مزمن تنفسی، دیابت، بیماری‌های قلبی و عروقی و سرطان بود و سازمان جهانی بهداشت نیز اخیرا بر اختلالات روانی در بیماری‌های غیرواگیر به ویژه دیابت، تاکید دارد.

معاون بهداشت وزارت بهداشت از تهیه چارچوب ملی ارائه خدمت در بیماری دیابت خبر داد و گفت: ثابت نگه داشتن میزان شیوع دیابت، افزایش پوشش درمان بیماران دیابتی به ۹۰ درصد تا سال ۲۰۲۵، بهبود کیفیت درمان در ۸۵ درصد از بیماران، تحت پوشش قرار گرفتن دارو‌های جدید و تشکیل پرونده الکترونیک و ثبت ۱۰۰ درصدی بیماران دیابتی تا سال آینده، از مهمترین اهداف این چارچوب است.

وی تاکید کرد: در دولت چهاردهم تشکیل پرونده الکترونیک و ثبت ۱۰۰ درصدی بیماران دیابتی در مراکز دولتی و غیردولتی در بخش سرپایی و بستری را در دستور کار داریم و قول می‌دهیم که رجیستری دیابت در این دوره، تکمیل شود و این از اولویت‌های اصلی دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت است.

رئیسی از دیابت به عنوان چهارمین علل مرگ و میر در کشور تا قبل از ظهور کووید ۱۹ یاد کرد و گفت: با ظهور کووید ۱۹، دیابت پنجمین علت مرگ و میر در افراد ۳۰ تا ۷۰ سال در کشورمان شد. از سوی دیگر، باید به حوادث ترافیکی که سومین عامل مرگ و میر مردم ایران است، توجه ویژه‌ای شود.

معاون بهداشت وزارت بهداشت اضافه کرد:‌چراکه مرگ و میر این حوادث در سال گذشته بیش از ۲۰ هزار نفر تخمین زده شده و اکثر این افراد، مبتلا به بیماری‌های غیرواگیر نبودند؛ در تصادفات جاده ای، جوان‌ها را از دست می‌دهیم که با اهدافمان در حوزه جوانی جمعیت در تضاد است. باید تلاش کنیم که جمعیت جوان را سالم، شاداب و تندرست حفظ کنیم.