حال خوب را خودتان بسازید

به گزارش مجله خبری نگار، هفته سلامت روان در کشور آغاز شد. دهم اکتبر از طرف فدراسیون جهانی بهداشت روان (WFMH) به عنوان «روز جهــــــانی بهـــــــداشت روان» نامگذاری شده است. در ایران نیز ۱۸ تا ۲۴ مهرماه به نام هفته بهداشت روان شناخته شده است تا به این بهانه گام‌های مؤثری برای ارتقا و افزایش آگاهی و تغییر و اصلاح نگرش مردم نسبت به مسائل بهداشت روان برداشته شود.

دکترعلی فتحی‌آشتیانی، رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور با اشاره به نواخته شدن زنگ سلامت روان در مدارس کشور گفت: به مناسبت هفته سلامت روان در کشور برنامه‌های متنوعی در حال اجراست.

او با بیان اینکه ۱۸ تا ۲۴ مهرماه به سلامت روان اختصاص دارد، افزود: مقام معظم رهبری در سال ۱۳۹۱ در یک سخنرانی به مسائل سلامت روان از جمله طلاق، اعتیاد، احترام به قانون، وجدان کاری، مصرف‌گرایی، حق همسر و فرزندان، حفظ کرامت زن در جامعه و حقوق معنوی و اجتماعی او و حق زاد و ولد اشاره کردند و رسانه‌ها، دانشگاهیان و مسئولان را موظف دانستند به این موارد ورود کامل داشته باشند.

فتحی‌آشتیانی در ادامه گفت: اسناد بالادستی در حوزه روان وجود دارد. موضوعات روانشناختی، افزایش سالمندان، وقوع سوانح و حوادث و ایجاد معلولیت، سلامت روانی و آسیب‌های اجتماعی از جمله مواردی هستند که در این اسناد به آنها پرداخته شده است. ۷۵ درصد سلامت ما مدیون سلامت روانی، اجتماعی و معنوی است و نقش سلامت جسمانی تنها ۲۵ درصد است. متأسفانه در این حوزه بسیار کم کار شده است. در نشستی که با رئیس‌جمهور داشتم، اشاره کردم که در سال‌های گذشته غفلت جدی به موضوع سلامت روان شده است و از ایشان خواستم در این دوره به حوزه روان بیشتر پرداخته شود.

او با اشاره به افزایش آمار طلاق توضیح داد: این موضوع تنها مربوط به کشور ما نیست، اما افزایش آن در کشور جای تأمل دارد. آمار‌ها نشان می‌دهد در سال ۱۳۷۹ به ازای هر ۱۲ ازدواج، یک طلاق، در سال ۱۳۸۹ به ازای هر شش‌و‌نیم ازدواج، یک طلاق و در سال ۱۳۹۹ به ازای هر ۳ ازدواج، یک طلاق داشتیم؛ پس باید توجه جدی به این حوزه شود. پیشینه‌های پژوهشی و تحقیقات ۱۰ ساله نشان می‌دهد بیشترین عوامل طلاق؛ بیکاری، سوء‌تفاهم اخلاقی، ناباروری، اعتیاد، مشکلات مالی و نمونه‌های دیگری از این دست است.

رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور با بیان این نکته که باید بپذیریم در مرحله گذار فرهنگی از سنت به مدرنیته و از مدرنیته به پست‌مدرن هستیم، اضافه کرد:در جایی خداوند متعال می‌فرماید اگر خطایی از همسر سر زد، بلافاصله سراغ طلاق نروید و از روش تغافل استفاده کنید تا در‌های رحمت به سوی شما باز شود.

به اعتقاد فتحی‌آشتیانی، اصلاح برخی قوانین در این رابطه، از جمله ملزومات در این حوزه است. تأکید بر آمادگی و مشاوره‌های پیش از ازدواج باید قانونی و پروتکلی تعیین شود که حتماً قبل از ازدواج این مشاوره‌ها صورت بگیرد. فرهنگ‌سازی دینی و ترویج قبح طلاق نیز لازم است. نقش نهاد‌های آموزشی و رسانه‌ها، حمایت‌های بیمه‌ای در خصوص بیکاری و آموزش‌های ویژه به متخصصان برای مداخله صحیح نیز از جمله مواردی هستند که می‌توانند در کاهش آمار طلاق نقش مثبتی داشته باشند.

الزام شناخت مواردی که روان را زایل می‌کند

حمید صاحب، مدیرکل سلامت شهرداری تهران نیز با اشاره به اینکه اصل انسان، روان انسان است که باید قوام و توسعه پیدا کند، گفت: باید بدانیم جنس روان ما از چیست و ماهیت آن کدام است. ماهیت روان، فیزیکی نیست و در پارادایم علوم تجربی تعریف نمی‌شود. اصل وجود، ماده نیست و جنس آن از منطق است. تعقل و قدرت آن چیزی است که ما را از حیوان جدا کرده است. باید بشناسیم چه چیز‌هایی روان انسان را زایل می‌کند. هر امری که عقل را زایل کند، روان ما را هم مختل می‌کند. دانش مراقبت از خود فقط نباید به این محدود باشد که چه بخوریم یا ورزش کنیم. حیات انسانی ما به این وابسته است که چقدر عاقل و منطقی هستیم. اولین علامت اختلال روانی، میل به بزه و خروج از تعادل است. اگر میل به اعتیاد ایجاد می‌شود، مادرزادی نیست و از امیال منحرف نشأت می‌گیرد. اگر میل کسی منحرف شود، حوزه شناخت او هم مختل می‌شود. ترویج زندگی، ملازم با عقلانیت و زندگی کردن منطقی، موضوعی است که باید به صورت جدی پیگیری شود. جمله «حال خوب ساختنی است»، از سخنان علامه حسن‌زاده برآمده و تذکری است که در خصوص توجه به سلامت روان دارد.

 او در ادامه افزود: انسان سالم، متعادل و متوازن است و حتی میل به بزه ندارد. در همین راستا اینکه چقدر منطقی زندگی کنیم یا نه، حال ما را رقم خواهد زد. به گفته صاحب، در ۳۵۳ محله تهران اداره سلامت حضور دارد و خانه سلامت در سرای محله‌ها به شهروندان خدمات‌رسانی در حوزه سلامت روان انجام می‌دهد. در آموزش و پرورش نیز خوشبختانه زنگ سلامت روان خورده شده و این اتفاق یک گام رو به جلو در این حوزه محسوب می‌شود.

منبع: ایران-مهسا قوی‌قلب