از آیین سنتی «پنجاه‌بدر» مردم کهن شهر قزوین چه می‌دانید؟

به گزارش مجله خبری نگار، محمدحسن سلیمانی با اشاره به فلسفه برگزاری آیین «پنجاه‌بدر» در قزوین اظهار کرد: در اقلیم سرزمین ایران و موقعیت خاص طبیعی آن که همواره با کم آبی روبرو بوده، آب عنصری اساسی در تامین معیشت و رزق و روزی ایرانیان مبتنی بر نظام کشاورزی بوده است.

وی افزود: در گذر سالیان و براساس باور مردمان، آیین‌ها و مناسک متعدد و گاه متفاوتی در باران‌خواهی از درگاه ایزدی برای گریز از خشکسالی و قحطی ناشی از آن، در این سرزمین شکل گرفته است؛ همچنانکه «کاریز» و «آب انبار» به عنوان دو سازه‌ی مهندسی به منظور تامین و ذخیره آب مورد نیاز حوزه کشاورزی و شُرب عمومی به کار گرفته شده‌اند.

این قزوین پژوه با بیان اینکه «پنجاه‌بدر» یکی از آیین‌ها و بی‌گمان مهم‌ترین آن‌ها برای باران خواهی در دیرینه شهر قزوین است؛ تصریح کرد: قزوینیان در سالیان کهن به‌ویژه در دوره اسلامی، هنگامی که با خشکسالی روبرو می‌شدند در پنجاهمین روز سال به هنگام عصر از دروازه‌های شهر گذشته و در مصلا‌های قزوین به نماز می‌ایستادند و از خداوند متعال درخواست می‌کردند تا باران رحمت الهی بر زمین تشنه ببارد.

وی خاطرنشان کرد: زمان دقیق برپایی این آیین از سوی قزوینیان مشخص نیست، اما گمان می‌رود این آیین ابتدا در تمنای باران شکل گرفته و از آیین‌های باران‌خواهی مردم این دیار است که در ادامه با جای گرفتن در تقویم آیینی مردم قزوین، به فرصتی برای تفریح و دروهمی عمومی مردم تبدیل شده است.

سلیمانی عنوان کرد: «پنجاه‌بدر» در گذشته در دو مصلای شهر، بیرون از دروازه‌های «راه‌کوشک» و «راه‌ری» برگزار می‌شد، اما از دوره پهلوی اول و توسعه شهر از ناحیه شمال که منجر به تخریب مصلای شمالی شد، این آیین با حضور پرشور مردم در مصلای جنوبی قزوین برپا می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: آیین «پنجاه‌بدر» هر ساله در تاریخ نوزدهم اردیبهشت ماه در مصلای جنوبی شهر قزوین برگزار می‌شود و براساس این آیین مردمان دیار مینودری بعدازظهر این روز، پنجاهمین روز سال را در خارج از منازل خود در کنار تفریح و گردش و سرگرمی، به دعا و نیایش برای باران‌خواهی سپری می‌کنند.

مدیر انجمن فرهنگی تاریخی عالی‌قاپو در ادامه تشریح کرد: خانواده‌های قزوینی در ۱۹ اردیبهشت هر سال با حضور در باغستان پیرامون مصلا، بساط تفریح و خوشی را پهن کرده و بعد از خوردن غذا‌های محلی همچون آش رشته، دیماج و هندوانه، به ادای نذورات خود و اقامه نماز باران می‌ایستند.

وی در پایان گفت: در گذر زمان برخی مناسک به آیین باران خواهی قزوینی‌ها اضافه شده که هیچ ارتباطی با این آیین ندارد و از جمله آن چسباندن سنگ و مهر به دیوار آب انبار مصلا است به طوریکه برخی از افراد به ویژه بانوان، پس از اقامه دو رکعت نماز و دعا برای بارش باران، نیت کرده و چند قطعه سنگ کوچک یا مُهر را به سر در و دیوار آجری آب انبار فشار می‎دهند و بر این باورند اگر حاجات آنان پذیرفته شود، سنگ یا مهر به دیوار می‌چسبد و به زودی به مراد خود می‌رسند.