فیلم «پیشتازان فضا» آینده هوش مصنوعی را به نمایش میگذارد!

به گزارش مجله خبری نگار،چند دانشمند پیشروی حوزه کامپیوتر از سرتاسر جهان و از دانشگاه‌هایی، چون لافبوروی انگلستان، MIT و ییل آمریکا پیش‌بینی کرده‌اند که در آینده شاهد ظهور «هوش مصنوعی جمعی» خواهیم بود؛ به این شکل که واحد‌های هوش مصنوعی متعددی که هر کدام قادر به کسب مداوم دانش و مهارت‌های جدید هستند، شبکه‌ای را برای به اشتراک گذاشتن اطلاعات با هر یک تشکیل می‌دهند. آن‌ها آینده هوش مصنوعی را به سریال مشهور «پیشتازان فضا» نسبت دادند که یک مجموعه علمی-تخیلی آمریکایی است که نخستین فصل آن بین سال‌های ۱۹۶۶ تا ۱۹۶۹ ساخته شد.

در این سریال بورگ (Borg) جامعه‌ای تخیلی از انسان‌نما‌های سایبرنتیک است که خاستگاه آن‌ها ربع دلتا، یکی از چهار بخش کهکشان راه شیری است، ولی در مسیر گسترش خود تعداد بی‌شماری از دیگر نژاد‌ها را در جامعه خود استحاله کرده‌اند. بورگ‌ها در برخورد با دیگر نژادها، با تزریق ابزار‌های میکروسکوپی به نام «ریزکاونده» به بدن آن‌ها باعث اتصال مغز افراد این نژاد‌ها با جامعه خود می‌شوند. جامعه بورگ‌ها انوبه و اصطلاحا کندو ندارم دارد و افراد هم‌گون‌سازی شده به «ذهن کندو» متصل می‌شوند. هدف نهایی بورگ‌ها دستیابی به بی‌عیبی و «کمال» است.

بورگ‌ها به صورت یک مجموعه به‌هم‌پیوسته عمل می‌کنند و هر یک از آن‌ها اراده شخصی از خود ندارد. هر یک از بورگ‌ها با بقیه بورگ‌ها متصل است و فکری مشابه بقیه دارد. هر بورگ تجربیات خود را در اختیار تمامی بورگ‌های دیگر می‌گذارد و بنابراین بورگ‌ها موفق می‌شوند خود را به سرعت با هر شرایط جدیدی سازگار کنند. یکی از تکیه‌کلام‌های اصلی بورگ‌ها هم در رویارویی با مشکلات این است که «سازگار می‌شوم».

دانشمندان بزرگ کامپیوتر جهان چشم‌انداز خود را از هوش مصنوعی در قالب یک مقاله در «نیچر ماشین اینتلیجنس» منتشر کردند و در آن شباهت‌های چشمگیری بین هوش مصنوعی جمعی و بسیاری از مفاهیم علمی- تخیلی را تشخیص دادند. یکی از نمونه‌هایی که آن‌ها ذکر می‌کنند همان بورگ است و اشاره می‌کنند که این موجودات سایبرنتیکی که در جهان پیشتازان فضا حضور دارند از طریق یک ذهن کهویی مرتبط عمل می‌کنند و دانش را به اشتراک می‌گذارند. با این حال، برخلاف بسیاری از روایت‌های علمی تخیلی، دانشمندان کامپیوتر تصور می‌کنند که هوش مصنوعی جمعی منجر به پیشرفت‌های مثبت بزرگی در زمینه‌های مختلف خواهد شد.

دکتر «آندریا سلتاجیو» از دانشگاه لافبورو می‌گوید: اشتراک‌گذاری فوری دانش در شبکه‌ای از واحد‌های هوش مصنوعی که قادر به یادگیری مداوم و تطبیق با داده‌های جدید هستند، پاسخ‌های سریع به موقعیت‌ها، چالش‌ها یا تهدیدات جدید را ممکن می‌سازد.

به عنوان مثال، در یک محیط امنیت سایبری، اگر یک واحد هوش مصنوعی تهدیدی را شناسایی کند، می‌تواند به سرعت دانش را به اشتراک بگذارد و واکنش جمعی را تحریک کند؛ دقیقاً مانند سیستم ایمنی انسان که از بدن در برابر مهاجمان خارجی محافظت می‌کند. همچنین می‌تواند منجر به توسعه روبات‌هایی شود که در فجایع و بلایا کاربرد دارند و با سرعت به مکان‌های صعب‌العبور اعزام می‌شوند و خود را سازگار می‌کنند یا عوامل پزشکی شخصی‌سازی شده که با ادغام دانش پزشکی پیشرفته با اطلاعات خاص بیماران، نتایج سلامتی را بهبود می‌بخشند.

به گفته دانشمندان، برنامه‌های کاربردی بالقوه هوش مصنوعی جمعی بسیار گسترده و هیجان‌انگیز هستند.

آن‌ها اذعان دارند که خطرات مرتبط با هوش مصنوعی جمعی وجود دارد - مانند گسترش سریع دانش بالقوه غیراخلاقی یا غیرقانونی -، اما جنبه ایمنی حیاتی چشم‌انداز خود را برجسته می‌کنند؛ واحد‌های هوش مصنوعی اهداف و استقلال خود را از جمع حفظ می‌کنند.

دکتر سلتاجیو می‌گوید که آینده به دموکراسی عوامل هوش مصنوعی منجر می‌شود و خطرات ناشی از تسلط بر هوش مصنوعی توسط چند سیستم بزرگ را به طور قابل توجهی کاهش می‌دهد.

دانشمندان کامپیوتر پس از تجزیه و تحلیل پیشرفت‌های اخیر در یادگیری ماشینی متفق‌القول شده‌اند که آینده هوش مصنوعی در هوش جمعی نهفته است.

تحقیقات آن‌ها نشان می‌دهد که تلاش‌های جهانی بر فعال کردن یادگیری مادام‌العمر متمرکز شده است (جایی که یک عامل هوش مصنوعی می‌تواند دانش خود را در طول عمر عملیاتی خود گسترش دهد) و توسعه پروتکل‌ها و زبان‌های جهانی که به سیستم‌های هوش مصنوعی اجازه می‌دهد دانش را با یکدیگر به اشتراک بگذارند. این امر با مدل‌های بزرگ هوش مصنوعی فعلی، مانند ChatGPT که توانایی یادگیری مادام‌العمر و اشتراک دانش محدودی دارند، متفاوت است. چنین مدل‌هایی بیشتر دانش خود را در طول جلسات آموزشی پرانرژی به دست می‌آورند و قادر به ادامه یادگیری نیستند.

سلتاجیو می‌گوید: روند‌های تحقیقاتی اخیر مدل‌های هوش مصنوعی را با قابلیت تطبیق مداوم پس از استقرار و قابل استفاده مجدد دانش آن‌ها توسط مدل‌های دیگر، به طور مؤثر بازیافت دانش برای بهینه‌سازی سرعت یادگیری و نیاز‌های انرژی، گسترش می‌دهند.

او می‌افزاید: ما بر این باوریم که مدل‌های هوش مصنوعی بزرگ، گران قیمت، غیرقابل اشتراک و مادام‌العمر در آینده‌ای که احتمال ظهور مجموعه‌ای از واحد‌های هوش مصنوعی پایدار، در حال تکامل و اشتراک‌گذاری وجود دارد، باقی نخواهند ماند.

به گفته او، دانش بشری در طول هزاران سال به لطف ارتباطات و به اشتراک‌گذاری به طور فزاینده‌ای رشد کرده است.

سلتاجیو می‌گوید: ما بر این باوریم که پویایی‌های مشابهی احتمالاً در جوامع آینده واحد‌های هوش مصنوعی که گروه‌های دموکراتیک و همکار را اجرا خواهند کرد، رخ خواهد داد.

پروفسور «نیک جنینگز»، معاون و رئیس دانشگاه لافبورو، یک مرجع شناخته شده بین‌المللی در زمینه‌های هوش مصنوعی، سیستم‌های مستقل، امنیت سایبری و محاسبات مبتنی بر عامل، می‌گوید: این مقاله به تعیین دستور کار برای موج بعدی پیشرفت‌های هوش مصنوعی، بر اساس چندین عامل تعاملی کمک می‌کند. من مشتاقانه منتظرم که این چشم‌انداز در سال‌های آینده به واقعیت تبدیل شود.