مشارکت برای اعتلای ایران

به گزارش مجله خبری نگار/جام‌جم: ز انتخابات به عنوان یکی از مهم‌ترین ساز و کار‌های تحقق مردم‌سالاری و جمهوریت می‌توان نام برد که با مشارکت سیاسی مردم هویت می‌یابد و انعکاسی از گفتمان هژمونیک در عرصه سیاسی و ضامن اجرای مطالبات مردم در بخش‌های مختلف نظام است. تجمیع دموکراسی با ارزش‌های دینی، یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد جمهوری اسلامی ایران است که طی آن شکل و محتوای نظام سیاسی کشور براساس خواست اکثریت مردم شکل می‌گیرد و این نظام بر اساس رای اکثریت مردم برای ایجاد حکومت اسلامی اداره می‌شود و اراده آحاد جامعه در تداوم جمهوری اسلامی صراحتا به رسمیت شناخته شده است.

تحقق مردم‌سالاری در گرو این است که آثار و لوازم جمهوریت و مردم‌سالاری مورد پذیرش افکار عمومی قرار گرفته و مردم با حضور گسترده در انتخابات به تداوم این امر کمک کنند؛ مسأله‌ای که در قانون اساسی کشور نیز به آن اشاره شده است. البته صرف به رسمیت شناختن این لوازم برای تحقق جمهوریت کافی نیست و حاکمیت باید سازوکار‌های مرتبط با آن را مهیا و شرایط حضور گسترده مردم برای تعیین سرنوشت سیاسی و اجتماعی‌شان را فراهم کند؛ مسأله‌ای که در ۴۵ سال گذشته مورد توجه قرار گرفته و انتخاب سیاستگذاران و نقش‌آفرینان کشوربه مردم محول شده است.

مشارکت مردم در سپهر سیاسی کشور از دیرپاترین موضوعات مورد توجه اندیشمندان سیاسی و اجتماعی بوده است، زیراحضورمردم ازسویی حکایت ازوجودجامعه‌ای آگاه وسرزنده دارد و‌از‌سوی دیگربه دموکراتیک‌تر شدن جامعه و نظام سیاسی کمک کرده و اصل رواداری و همزیستی را درجامعه نهادینه می‌کند. انتخابات مجلس شورای اسلامی به‌عنوان نمادی عینی از مشارکت، یکی از ارکان اصلی حفظ حق شهروندی و مطمئن‌ترین روش برای حضور مردم در تصمیم‌گیری‌های کلان و خرد و نیز مهم‌ترین روش به منظور استقرار نظام‌های سیاسی مردم‌سالار است.

مجلس؛ محفلی برای اجماع سلیقه متکثر سیاسی

رسیدن به مجلسی قوی مستلزم نمایندگانی با پشتوانه بالای مردمی است که علاوه بر واقف بودن به شأن بالای مجلس با اعتماد به نفس حداکثری در استیفای حقوق مردم بکوشند. نمایندگان ملت با انتخاب از حوزه‌های انتخابیه خود افزون بر مشارکت در امور گوناگون کشوری، زبان گویای مردم به حاکمیت و دولت هستند و به این وسیله یاریگر دولت در ارائه نقاط قوت، ضعف، تهدید‌ها و فرصت‌های مناطق جغرافیایی گوناگون کشور برای برنامه‌ریزی و سیاستگذاری در عرصه ملی، منطقه‌ای و محلی بوده و می‌توانند با توجه به استعدادها و ظرفیت‌های بومی در منطقه به حل و فصل مشکلات مردم کمک کرده و با انتقال مسائل لاینحل به حاکمیت، پشتیبان آن‌ها باشند.

در واقع مجلس، محفلی برای حضور نمایندگان ملت از فرهنگ‌های گوناگون و جایگاه اجتماعی متفاوت و نیز سلیقه‌های سیاسی متکثر یک کشور است. در این میان، جمهوری اسلامی ایران بر بنیادی اسلامی با درآمیختن مفهوم ولایت فقیه در رأس، چهره تازه‌ای از مفهوم جمهوریت را در سرزمین ایران به نمایش درآورده است که رکن رکین آن در مشارکت مردم در سرنوشت سیاسی، عینیت و تشخص می‌یابد. مشارکت، نماد عینی جمهوریت نظام است که در انتخابات و حضور مردم در انتخابات رقم می‌خورد. میزان مشارکت مردم در تعیین سرنوشت خود اثرات مثبت زیادی در عرصه محلی، ملی و فراملی دارد؛ به این معنا که هر چقدر میزان مشارکت مردم پای صندوق‌های رأی بیشتر باشد، بازنمایی آن در بالارفتن ضریب امنیت و تعمیق عمق راهبردی کشور در منطقه و محیط بین‌الملل بیشتر می‌شود.

ویژگی‌های نظام سیاسی کارآمد

از آنجا که جمهوری اسلامی متکی بر آرای مردمی و الگوی مردم‌سالاری دینی در کشور‌های منطقه و جهان اسلام است، لذا مشروعیت الهی خود را در مقبولیت مردمی و حضور بدون واسطه مردم در همه سطوح حکمرانی می‌داند و کارآمدی هر چه بیشتر نظام سیاسی را در فرآیند‌ها و ساختار‌های حافظ نقش مردم در حاکمیت تعریف کرده است. مجلس شورای اسلامی به عنوان ساختار مهم و بی‌بدیل حافظ نقش مردم در حاکمیت و حکومتداری و ریل‌گذار کارآمدی نظام به وسیله تعریف فرآیند‌ها و رویه‌های حکمرانی در عرصه‌های ملی، محلی و با نظارت و ارزیابی‌اش تحقق‌بخش نقش حداکثری مردم در کشورداری است.

از این رو، مجلس با جایگاهش می‌تواند تضمین‌کننده پیشرفت کشور و سعادت مردم باشد. رسیدن به مجلسی قوی مستلزم نمایندگانی با پشتوانه بالای مردمی است که علاوه بر واقف بودن به شأن بالای مجلس، در استیفای حقوق مردم با اعتماد به نفسی بالا بکوشند. اگر نمایندگانی هر چند شایسته با مشارکت پایین به مجلس راه‌یابند، نه فقط مجلس قوی شکل نمی‌گیرد، بلکه خودشان را، چون به بخش اندکی از مردم پاسخگو می‌دانند، ممکن است به بخشی از ناکارآمدی و فساد در نظام اداری تبدیل شوند که علاوه بر از دست رفتن فرصت پیشرفت کشور، حقوق حوزه انتخابیه را هم تضییع می‌کند. قدرت و اقتدار حکمرانی مجلس به پشتوانه بالای مردمی است و مردم باید بدانند و به این باور برسند که سعادت و بهروزی آنان از مسیر انتخابات و مجلسی قوی می‌گذرد و بی‌اعتنایی به صندوق‌های رأی، بیش از آن‌که به زیان نظام باشد، خسرانش برای مردم به مراتب بیشتر و جبران آن سخت‌تر است؛ زیرا هر‌مجلسی می‌تواند با افق‌گشایی مؤثر در قانونگذاری و پایش و سنجش مسئولانه در اجرا، فرصت و دریچه جدیدی برای پیشرفت مردم در عرصه محلی و ملی رقم بزند. با این وصف می‌توان گفت، مشارکت بالا در نحوه و کیفیت حکمرانی و اداره کشور مؤثر است. هر چقدر نمایندگان مردم پشتوانه رأی بالایی داشته باشند، اعتماد به نفس در قانونگذاری و نظارت‌شان بالاتر می‌رود و می‌توانند در اداره کشور نقش‌آفرینی مؤثرتری در راستای کارآمدی بیشتر نظام در همه ابعاد داشته باشند.

تحقق حضور مردم در هندسه حکمرانی با‌انتخابات

به‌عبارتی دیگر، مشارکت بالا زمینه تشکیل مجلس قوی است که باعث کارآمدی قوه مجریه، پاسخگویی مسئولان و شفافیت رویه‌ها و اقداماتی می‌شود که خروجی نهایی آن افزایش رضایت و اعتماد عمومی به جمهوری اسلامی می‌شود. در همین راستاست که همواره مقام معظم رهبری بر مشارکت حداکثری در انتخابات تأکید فرموده و از آن به عنوان نقطه قوت نظام یاد می‌کنند. علت تأکید معظم له بر مشارکت حداکثری ناشی از اعتقاد عمیق ایشان به مردم در هندسه حکمرانی کشور و تقویت جمهوریت نظام به عنوان دستاورد بزرگ انقلاب اسلامی است.

رهبر انقلاب اسلامی معتقدند نقش مردم در همه فرآیند‌ها و مراحل مدیریت، پررنگ باشد و مقدرات کشور باید به وسیله مردم رقم بخورد. مشارکت بالا در نحوه و کیفیت حکمرانی و اداره کشور مؤثر است. هر چقدر نمایندگان مردم پشتوانه رأی بالایی داشته باشند، اعتماد به نفس در قانونگذاری و نظارت‌شان بالاتر می‌رود تأکید ایشان بر مشارکت حداکثری به دلیل حفظ و بالندگی موقعیت سیاسی و امنیتی جمهوری اسلامی ایران در منطقه و محیط بین‌الملل است و مشارکت پایین ممکن است موجب خلاء ژئوپلیتیک شود و دشمنان نظام از این موضوع بهره‌برداری سیاسی و اقتصادی علیه منافع ملی کنند و مستمسکی برای فشار دشمنان و معاندان بر نظام باشد؛ زیرا رابطه در‌هم‌تنیده‌ای میان مشارکت در زمینه سیاسی انتخابات با امنیت ملی وجود دارد و مشارکت عامه مردم در فرآیند‌های سیاسی، ضرورتی انکارناپذیر در تقویت و دوام امنیت ملی و توان امنیت‌سازی کشور در عرصه بین‌المللی است.

باوجود مشکلاتی ازجمله ناکارآمدی وضعف برخی ساختار‌های انتخابی وغیرانتخابی، شایسته‌سالار نبودن برخی رده‌ها و مناصب، ضعف‌های قانونی و فرسوده بودن بعضی رویه‌ها و فرآیند‌ها و مهم‌تر از همه فشار‌های اقتصادی ناشی از تحریم‌ها و جنگ چندوجهی، ترکیبی وشناختی دشمنان علیه ایران، باید دریافت هر کسی‌که دل در گرو انقلاب اسلامی دارد، در انتخابات شرکت کند.

تقویت جمهوریت، راهکار اصلاح امور‌کشور

مردم باید بدانند برای بقای مفهوم هویت‌بخش مشترک ایران اسلامی، راه‌حل نهایی، حضور در انتخابات است و اصلاح و ترمیم امور کشور از بستر تقویت جمهوریت نظام می‌گذرد؛ از این رو، بایسته است نامزدهای انتخاباتی و جریان‌ها و گروه‌های سیاسی برای بالارفتن مشارکت مردم علاوه بر ارائه برنامه‌ها و نظرات درباره امور سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، در فضایی امید‌آفرین به دور از سیاه‌نمایی به رقابت بپردازند. شایسته است که نامزد‌های انتخاباتی مجلس شورای اسلامی از گذشته عبرت بگیرند و از شعار‌های پرطمطراق که هیچ زیست‌شناختی و تجربی درباره آن ندارند، پرهیز کنند و توقع بیجا و انتظار کاذب برای مردم ایجاد نکنند؛ بلکه با شناخت کامل به جایگاه مجلس شورای اسلامی، به‌دنبال ارائه برنامه‌های واقع‌بینانه از شرایط سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و طبیعی کشور برای مردم باشند که بتوانند با بسیج امکانات و ظرفیت‌های کشور، موجبات آبادانی و پیشرفت را فراهم و اعتماد مردم به خود را در حوزه‌های انتخابیه جلب کنند.