چند تلنگر اجتماعی به بهانه «حسینیه معلی»

به گزارش مجله خبری نگار/قدس: درباره برنامه «حسینیه معلی» که با موضوع ترویج شعائر الهی و توجه به ظرفیت‌های هیئت ساخته شده من چند نکته را لازم می‌دانم بیان کنم.

یک: به اعتقاد من حسینیه معلی برنامه‌ای پیشرو در راستای نشان دادن ظرفیت‌های شادی و فرح معنوی و دینی در جامعه ماست؛ جامعه‌ای که به دروغ به غمگینی و افسردگی متهم شده است پس از این جهت حسینیه معلی برنامه‌ای مثبت و رو به جلو و یک مدیا و قالب جدید برای بیان و نشان دادن ظرفیت‌های شادی مسلمانان است که پیش‌تر در رسانه ما مطرح نشده بود.

دو: حوزه‌ای که حسینیه معلی به آن ورود کرده جزو میدان‌هایی است که ما کمتر سراغش رفته‌ایم و یا اصلاً چنین تجربه‌ای نداشته‌ایم. پس واقعیت این است که ما در حال آزمون و خطا هستیم و با اینکه آدم‌هایی که در اتاق فکر این برنامه هستند همگی خبره و اهل تجربه و نظرند و جنبه‌های گوناگون موضوعات را سنجیده‌اند، ولی بالاخره همه ما انسانیم و مصون از پاره‌ای از اشتباه‌ها و خطا‌ها نیستیم پس حسینیه معلی را در این ساحت باید ببینیم و بفهمیم و با این نگاه آن را تحلیل کنیم.

سه: برنامه حسینیه معلی هم قطعاً ضعف‌ها و خلأ‌هایی دارد، اما نباید با پررنگ کردن آن‌ها و پرداختن بیش از اندازه و ضرورت به این آسیب‌ها، اصل برنامه را زیر سؤال ببریم و مردمی که با دیدن این برنامه به یک تجربه شادی حلال و مستحب که قطعاً جنبه‌های معنوی هم در آن نهفته است و مدام در کنار خنده‌ها و شادی‌ها؛ ذکر و یاد خدا می‌شود را دچار تردید کنیم.

نقد‌ها باید منصفانه و خیرخواهانه باشد نه اینکه هم مردم دچار شک و تردید شوند و هم برنامه‌سازان را به این جمع‌بندی برسانیم که نباید وارد این وادی‌ها بشوند، چون ورود به این ساحت‌ها هزینه‌ها و تاوان فراوانی دارد که بهتر است عطای آن را به لقایش ببخشند و نقد‌های ما بشود مصداق آیه قرآن: «الَّذِین‌َ یَصُدُّون‌َ عَن سَبِیل‌ِ الله‌ِ».

چهار: در حالت کلی اعتقادم این است که برنامه حسینیه معلی را باید به فال نیک گرفت و فرخندگی و فاخری این برنامه را با وجود بعضی از ضعف‌ها و اتفاق‌هایی که می‌توانست نباشد، باید تحسین کرد و نه تنها تحسین که می‌بایست قدردان زحمات و تلاش‌های سازندگان بود. من مطمئن هستم انگیزه سازندگان و داوران و همه عوامل این برنامه انگیزه بسیار درستی است. چند قسمت از این برنامه را با دقت نگاه کردم و متوجه شدم فرم‌ها، قالب‌ها و گرافیک برنامه هم بسیار نزدیک به همین انگیزه و نیت درست سازندگان برنامه است پس کمک کنیم عیب‌ها و ضعف‌های مختصری که در حسینیه معلی است در برنامه سازی‌های بعدی برطرف شود تا آن‌ها رو به جلو گام بردارند نه اینکه گروه برنامه ساز را به این جمع‌بندی برسانیم که نباید وارد این وادی‌ها شد.

پنج: نگاهی که من به منتقدان برنامه حسینیه معلی دارم، این است که اغلب آن‌ها دلسوزند و از سر نگرانی و دغدغه‌هایی که دارند این مسائل را مطرح می‌کنند و جمع‌بندی کلی آن‌ها ممکن است این باشد که جا‌هایی به ساحت معنوی هیئت و یا به جایگاه مداحی ممکن است خدشه‌ای وارد شود، انگیزه منتقدان هم درست و نیتشان صحیح است بنابراین اگر دعوایی وجود دارد این دعوا درون خانواده است، ولی به نظرم تا حدود زیادی می‌توان این نقد‌ها را تعدیل کرد و با نگاه همدلانه نسبت به اتفاقی که روی آنتن افتاده وارد این میدان شد.

نکته پایانی: نکته‌ای وجود دارد که متأسفانه باید سوگمندانه آن را بیان کرد؛ جامعه ما به دلایل فراوان که بخشی از آن متأثر از فضای فردیتی است که در اثر سبک زندگی غیراسلامی دارد شکل می‌گیرد و البته دلایل اقتصادی، حکومتی و... دارد از مروت، انصاف، نرمش و مهربانی فاصله گرفته است به طوری که حتی در جامعه ایمانی، انقلابی و مذهبی هم گاهی احساس می‌شود در بیان نقد‌ها نوعی بی‌رحمی و نابردباری وجود دارد که این خلاف منش قرآن است. قرآن بیان می‌کند: «إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَهٌ فَأَصْلِحُوا بَیْنَ أَخَوَیْکُمْ».

به تعبیر قرآن ما با هم برادریم و اگر گرفتاری و مشکلی پیش آمد قرآن می‌فرماید: فَأَصْلِحُوا بَیْنَ أَخَوَیْکُمْ اصلاح کنید، مسیر را هموار کنید.

ولی متأسفانه باید به تلخی و با نگرانی بگویم ما خیلی سختگیرانه و بدون رعایت انصاف و دلسوزی عیب‌ها را مطرح می‌کنیم حتی در فضا‌های خانوادگی و فامیلی هم همین طور است. در محیط انقلابی، هیئتی و ایمانی هم نسبت به تفاوت سلیقه‌ها و عقاید خیلی سختگیرانه با هم رفتار و گمان می‌کنیم بقیه هم حتماً باید مثل ما فکر کنند و همه باید مثل ما حرف بزنند.

این تفکر و این رفتار خیلی خطرناک است و به تلخی از سقوط و انحطاط اخلاقی جامعه ما خبر می‌دهد که ما از عیوب دیگران نمی‌توانیم بگذریم و اتفاقاً بر آتش عیب دیگران بنزین نفرت‌پراکنی می‌ریزیم، سلایق متفاوت را نمی‌توانیم تحمل کنیم. در حالی که ما در این کشور یک خانواده‌ایم چرا این قدر سخت و خشن رفتار می‌کنیم.
مگر در جمهوری اسلامی چند محمود کریمی، چند میثم مطیعی، چند احمد واعظی، چند مهدی رسولی و سیدمجید بنی‌فاطمه و دیگر شخصیت‌های ناب و نخبه وجود دارد که ما این طور رفتار می‌کنیم؟

باید بدانیم و بپذیریم؛ همان طور که این عزیزان در فضای مداحی و ستایشگری اهل بیت (ع) سبک‌ها و روش‌های مختلف دارند و صدا‌ها و بیان‌هایشان ممکن است با هم فرق کند، اما در مجموع این آدم‌ها و این سبک‌ها قطعات یک پازل‌اند که با هم یکدیگر را کامل می‌کنند. این‌ها کنار هم هستند، اهداف مشترک دارند و با وجود تفاوت‌ها، در کلیت مشترک‌اند پس ما بدون اینکه توجیه کنیم باید نسبت به اشتباه‌های همدیگر با شفقت، مهربانی، بزرگ‌منشی و اخوت دینی رفتار کنیم و گرنه از آن سو دشمنان بی‌شرف، حیله‌گر و کینه‌توز به ریش همه ما خواهند خندید و همه مجموعه ما را تضعیف خواهند کرد.

حجت الاسلام علی سرلک