/گزارش/ محاسبات ذهنی خوب یا بد!؟

محاسبات ذهنی یا mental arithmetic به مسائل ریاضی شامل چهار عمل اصلی گفته شده که به‌صورت ذهنی و توسط مغز و بدون استفاده از کاغذ، قلم و ماشین حساب انجام می‌شود.

به گزارش مجله خبری نگار؛ به دنبال ترویج مباحث UCMAS در کشورمان از حدود یک دهه پیش برخی موسسات محاسبات ذهنی و چرتکه در پایتخت راه‌اندازی شد و نمایندگی‌هایی نیز در استان‌های مختلف ایجاد کردند.
متولیان محاسبات ذهنی اعتقاد دارند که این محاسبات تنها به عنوان ابزاری برای کمک به بهبود نمرات ریاضی کودکان نیست، بلکه به صورت جدی به آنان کمک می‌کند تا خوب گوش کنند و درک بهتری از مطالب داشته باشند، تصور و تصویرسازی کنند، جزئیات را بتوانند حفظ، کار را با سرعت و دقت انجام دهند و از همه مهم‌تر با مشکلات مقابله کنند.

آنان می‌گویند تحقیقات انجام شده توسط دانشکده پزشکی نیپون ژاپن مشخص کرده که قسمت راست مغز در ارتباط با فعالیت‌های بصری و شنیداری از قبیل تشخیص تصاویر و گوش دادن به موسیقی و سمت چپ مغز به افکار و منطق محاسبات ریاضی مرتبط است.

تبلیغات این موسسات همچنان ادامه داشت و می‌گفتند ارزیابی‌های انجام شده بر روی کاربران چرتکه به اتفاق آرا سطوح بالایی از فعالیت مغز در نیمکره راست را نشان داد که در انجام محاسبات ذهنی ریاضی مؤثر است. افراد به‌طور متوسط برای انجام محاسبات علمی و ریاضی از نیمکره چپ استفاده می‌کنند اما این مطالعه ثابت کرده است که با تجسم تصویری از چرتکه در سر خود، کاربران چرتکه قادرند که با استفاده از نیمکره راست مغز خود به تعادلی از دو نیمکره و در نتیجه عملکردی بهتر در انجام محاسبات ریاضی دست یابند.

از این دست مباحث خیلی مطرح شد و کار به جایی رسیده که در استان‌های مختلف، والدین بچه‌ها را به اجبار یا دلخواه به کلاس محاسبات ذهنی می‌فرستند و به قول خودشان با این کار فرزندان در آینده موفق خواهند بود.

بعضاً دیده می‌شود که در جمع‌های خانوادگی از بچه‌ها به عنوان ماشین‌حساب استفاده می‌کنند و برخی والدین از این طریق می‌گویند که بچه‌های ما باهوش هستند.

قهرمان جلوه دادن فرزندان

حسین مرادی که روانشناس است در این خصوص می‌گوید: بعضی خانواده‌ها دوست دارند در بین اقوام، فامیل، همکاران و آشنایان؛ فرزندان‌شان را قهرمان جلوه بدهند اما شاید این کار درستی نباشد.

وی ادامه داد: بچه‌ها روحیه حساسی دارند، باید کودکی و بازی کنند و مهارت‌ها را یاد بگیرند.

در این راستا با دو دانش‌آموز ۹ و ۱۰ ساله لرستانی صحبت کردیم، یکی از آنان گفت: من به ریاضی خیلی علاقه دارم و به کلاس چرتکه می‌روم و می‌خواهم آن را ادامه بدهم. دانش‌آموز دیگر تاکید کرد: به پدر و مادرم بگویید من نمی‌خواهم به کلاس چرتکه بروم. یک سال دارم به این کلاس‌ها می‌روم و خسته شدم از بس تمرین حل کردم.

برخی صحبت‌های این موسسات غلو است

سهراب مرادزاده روانشناس دیگری که کارشناس مسئول آموزش و پرورش لرستان نیز هست گفت: هیچ آموزشی بدون تاثیر نیست اما چیزهایی که برخی از موسسات محاسبات ذهنی می‌گویند "غلو" است.

وی تصریح کرد: به‌عنوان مثال این محاسبات هیچ تاثیری در کنکور ندارد و در واقع یک بازار برای درآمدزایی است، اگرچه برای بچه‌های ابتدایی می‌تواند تاثیرگذار باشد چون می‌تواند یک تمرین باشد.

مرادزاده با بیان اینکه بچه‌ها باید بازی کنند و تفریح خاص خودشان را داشته باشند، تاکید کرد: هنوز تایید نشده که این محاسبات برای حافظه بچه‌ها تاثیرگذار است یا نه!

این روانشانس بیان کرد: حتی ما می‌گوییم که بچه‌ها جدول ضرب را با شکل یاد بگیرند که تاثیرگذاری بهتری داشته باشد.

وی تاکید کرد: خیلی از این موسسات مجوز ندارند و باید جلوی فعالیت آنها گرفته شود تا هر کسی به خودش اجازه ندهد در این راستا فعالیت یا به‌نوعی درآمدزایی کند.

این صحبت‌ها در حالی مطرح شده که علی‌اشرف حیدری رئیس مدارس و مراکز غیردولتی لرستان گفت: حدود هفت تا هشت مورد از نمایندگی‌های این موسسات در استان فعال هستند و مجوز رسمی دارند.

وی در مورد مجوز فعالیت به موسسات جدید اظهار کرد: چنانچه شهرستانی اشباع نشده باشد و مجوز وزارت آموزش و پرورش را داشته باشد ما به آن مجوز فعالیت خواهیم داد.

حیدری یکی از موافقان محاسبات ذهنی است و می‌گوید: این محاسبات بیشتر درجهت تقویت ذهنی بوده و برای بچه‌ها مفید هستند.

در این بین بعضاً اخباری از موفقیت دانش‌آموزان استان‌های مختلف در جشنواره‌های بین‌المللی  UCMAS شنیده می‌شود و با یکی از مسئولان این موسسات برای حضور در چنین جشنواره‌هایی صحبت کردیم که گفت: همه موضوعات ازجمله هزینه به خودتان بستگی دارد و می‌توانید به مسافروت بروید و فرزندتان در جشنواره شرکت کند.

چرا ذهن کودکان را با محاسبات ذهنی درگیر کنیم؟

رضوان حکیم‌زاده، معاون آموزش ابتدایی وزیر آموزش و پرورش در این خصوص گفت: امروزه که ماشین‌های پیشرفته می‌توانند پیچیده‌ترین محاسبات ریاضی را در کسری از زمان انجام بدهند چه خاصیتی دارد که ذهن یک دانش‌آموز و کودک معصوم را درگیر کنیم.

وی ادامه داد: حل عملیات پیچیده ریاضی به صورت ذهنی آن هم در سنین کم به هیچ وجه توصیه نمی‌شود.

حکیم‌زاده تاکید کرد: این برنامه‌ها جزو آموزش و پرورش رسمی هیچ کشوری نیست به‌ویژه نظام‌های آموزشی پیش‌رو در دنیا چراکه آنها اصلًا بحث رقابت ندارند.

معاون آموزش ابتدایی وزیر آموزش و پرورش اضافه کرد: بر این اساس آزمون‌های محاسبات ذهنی، مسابقات ریاضی، چرتکه و کانگورو که فقط روی تقویت قوای ذهنی تمرکز کرده و تربیت در آن مغفول بوده را غیرقانونی و ممنوع اعلام کردیم.

وی به خانواده‌های ایرانی برای ارتقای تیزهوشی و رشد آموزشی فرزندانشان پیشنهاد کرد که از طریق جشنواره‌های جابر این امکان وجود دارد، جشنواره مهارت و خلاقیت هم برگزار می‌شود که یک فضای بسیار مناسب برای بروز چنین استعدهایی در بین بچه‌ها است و جشنواره خوارزمی نیز برای دوره‌های متوسطه برگزار می‌شود.

به گزارش مجله خبری نگار؛ کاری با بد یا خوب محاسبات ذهنی نداریم اما بهتر است بچه‌هایی که در این دوره‌ها شرکت می‌کنند خودشان علاقه داشته باشند و والدین به دنبال نتیجه‌ای نباشند که خودشان  می‌خواهند.

منبع: ایسنا