هوشمند‌سازی برای آجر کردن نان قاچاقچیان آرد

به گزارش مجله خبری نگار/همشهری: اجرای طرح هوشمند‌سازی یارانه آرد و نان کشور، ضمن حذف صرفه اقتصادی قاچاق، ۱.۵ میلیون تن در مصرف آرد صرفه‌جویی شده و ۲۷ هزار میلیارد تومان از اعتباری که می‌توانست خرج هدررفت این کالای اساسی شود، در خزانه دولت باقی مانده است.

در ایران، تأمین نان موردنیاز جامعه برعهده دولت است و شهروندان فقط هزینه تولید نان و بخش کمی از هزینه واقعی نان را می‌پردازند. به همین واسطه، خروج آرد یارانه‌ای از زنجیره تولید نان می‌تواند به‌واسطه اختلاف قیمت نجومی با قیمت واقعی، سود بادآورده و کلانی برای افراد به همراه داشته باشد. تا پیش از اجرای طرح هوشمند‌سازی یارانه آرد و نان کشور، بخشی از نیاز صنایع غذایی به آرد از محل آرد خارج شده از زنجیره تأمین می‌شد و حتی قاچاق آرد نیز به اشکال مختلف رواج داشت؛ اما با اجرای این طرح، هم جلوی خروج آرد از زنجیره تولید نان گرفته شد و هم صرفه قاچاق آرد از بین رفت.

سرانه صرفه‌جویی آرد

احسان خاندوزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی در مراسم ارائه دستاورد‌های طرح ملی هوشمند‌سازی یارانه آرد و نان، اعلام کرد: با اجرای این طرح، ۱.۵ میلیون تن در مصرف آرد صرفه‌جویی شده و به‌طورکلی بار مالی این حوزه، ۲۷ هزار میلیارد تومان کمتر شده است. براساس اعداد اظهار شده از سوی وزیر اقتصاد و با توجه به جمعیت ۸۵ میلیونی کشور، با اجرای طرح هوشمند‌سازی یارانه آرد و نان، به ازای هر ایرانی حدود ۱۸ کیلوگرم آرد و بیش از ۳۱۷ هزار تومان در هزینه دولت صرفه‌جویی شده است.

خروجی طرح هوشمندسازی یارانه آرد و نان

بررسی روند مصرف آرد در ایران نشان می‌دهد که در سال ۹۸، حدود ۸.۱ میلیون تن آرد یارانه‌ای برای تأمین نان موردنیاز جامعه در کشور توزیع شده که این مقدار در سال ۱۳۹۹ با حدود ۲۰۰ هزار تن افزایش به ۸.۳ میلیون تن رسیده است. همچنین بررسی اطلاعات حوزه آرد یارانه‌ای در سال ۱۴۰۰ حاکی از این است که در این سال بیش از ۸.۵ میلیون تن آرد در کشور توزیع و مصرف شده و با تداوم این روند، باید میزان آرد مصرفی کشور در سال ۱۴۰۱ به ۸.۸ میلیون تن و در سال ۱۴۰۲ به بیش از ۹ میلیون تن می‌رسید. این در حالی است که آمار‌های ارائه شده از سوی وزیر امور اقتصادی و دارایی نشان می‌دهد که با اجرای طرح ملی هوشمند‌سازی یارانه آرد و نان، میزان مصرف آرد کشور در سال ۱۴۰۱ نه‌تن‌ها به ۸.۸ میلیون تن نرسیده بلکه از سال ۱۳۹۹ نیز کمتر بوده است. براساس این آمارها، در سال گذشته، کلاً ۸.۲ میلیون تن آرد در کشور توزیع و مصرف شده و برآورد می‌شود در پایان سال‌جاری با کاهش مضاعف این مقدار، کل مصرف آرد کشور به ۸.۱ میلیون تن برسد؛ که حدود ۹۰۰ هزار تن کمتر از مقداری است که درصورت تداوم روند قبلی باید در کشو توزیع می‌شد.

تأثیر یارانه هوشمند بر بازار آزاد

در شرایط فعلی، قیمت آرد در بازار آزاد حدود ۲۰ برابر بالاتر از قیمت آرد یارانه‌ای در شبکه تولید نان کشور است و همین مسئله، متولیان امر را بر آن داشته تا به‌دنبال دریافت مصوبات جدید از ستاد تنظیم بازار و دولت برای اصلاح مسیر پیش رو باشند. فعلاً، آنگونه که وزیر امور اقتصادی و دارایی می‌گوید: با اجرای طرح ملی هوشمند‌سازی یارانه آرد و نان، ضمن اینکه مصرف آرد کشور با ۵ سال پیش یعنی سال ۱۳۹۸ برابر شده است، اثرات مثبت این طرح در بازار آزاد نیز قابل مشاهده است؛ به‌گونه‌ای که با جلوگیری از خروج آرد یارانه‌ای از زنجیره تولید نان، آرد بیرون شبکه نیز تحت کنترل درآمده است و قیمت آن در مقایسه با قبل از اجرای طرح به ۲ برابر افزایش پیدا کرد. نکته جالب‌تر اینکه بنا به اظهارات خاندوزی، با اجرای این طرح ملی، جواز واحد‌های صنفی حوزه نان هم ۵۰ درصد کاهش پیدا کرده که نشان از توفیق سیاست هوشمندسازی در جلوگیری از هدررفت آرد یارانه‌ای است.