جذاب و کوتاه کردن سربازی

به گزارش مجله خبری نگار/خراسان: اصلاح دوره خدمت سربازی، سال هاست که موضوع بحث و بررسی اغلب نمایندگان و بخشی از بدنه تصمیم ساز است. اما با وجود این که در برخی ادوار مجلس به حد تهیه طرح و بحث و بررسی در کمیسیون‌ها رسیده، اما هیچ گاه، یک نتیجه مشخص را در بر نداشته است. این بار، اما ظاهرا موضوع جدی‌تر مطرح شده و شاید بتوان گفت، اصلاح آن نیمی از راه را هم پیموده است.

دستور رهبر انقلاب

البته که اصلاح دوره خدمت سربازی، مورد تاکید و دستور رهبر انقلاب بوده است. رئیس مجلس، اسفند ۱۴۰۱ این طور گفته بود:

با توجه به صحبت‌هایی که با نیرو‌های مسلح در محضر مقام معظم رهبری داشتیم به این جمع‌بندی رسیدیم که برای بهینه‌سازی خدمت وظیفه سربازی نیاز به بازنگری مجدد در این حوزه است. با دستوری که مقام معظم رهبری دادند با همکاری ستاد کل نیرو‌های مسلح ان‌شاء‌ا... بتوانیم در شیوه سربازی تجدید نظر داشته باشیم.

سربازی یک ساله می‌شود

همین ابتدا باید دید آن چه کمیسیون تلفیق لایحه برنامه هفتم توسعه برای برنامه ۵ ساله کشور طی سال‌های ۱۴۰۲ تا پایان ۱۴۰۶ طراحی کرده و به آن رای داده، چیست. آن طور که نایب رئیس این کمیسیون خبر داده، اهم ماجرا در صورت تایید صحن علنی، نیرو‌های مسلح و شورای نگهبان از این قرار می‌شود:

۱-کاهش مدت دوره سربازی به میانگین ۱۲ ماه

۲-تعیین معافیت مشمولان ۳۰ سال دارای دو فرزند و بیشتر

۳-تکلیف دولت به تعیین وضعیت مشمولان غایب

۴- مجاز شدن ادامه تحصیل دانش آموزان مقطع دیپلم و بالاتر در خارج از کشور

تازه حقوق سربازان را هم ۱۰ برابر کردیم

پیرهادی، نایب رئیس کمیسیون تلفیق که از موافقان ایجاد تحول در سربازی است، به نکاتی اشاره کرده است:

*همان‎طور که با پیگیری مدام و بی وقفه نمایندگان حقوق سربازی بیش از ۱۰ برابر رشد کرد، اصلاح قانون نظام وظیفه براساس مطالبه جامعه و نیاز نیرو‌های مسلح از جمله موضوعاتی است که به جد پیگیر آن هستیم و به‎زودی به ثمر خواهد نشست.

*ایستادگی و پیگیری نمایندگان بر سر اصلاح قانون نظام وظیفه در تصمیم اخیر نیرو‌های مسلح برای کاهش ۳ماهه زمان خدمت سربازی اثر گذار بود؛ چرا که استمرار در طرح مطالبات واقعی جامعه حتما منجر به کمرنگ شدن و رفع برخی موانع می‌شود.

*به سرانجام رساندن مطالبه اصلاح قانون نظام وظیفه از جمله موضوعاتی است که اگربه دلیل موانع موجود صد‌ها بار هم با مانع مواجه شود، پیگیری آن بر دوش نمایندگان است و بن بست و سکوت درقبال این مطالبه معطل مانده و بحق جامعه معنایی ندارد.

*مانع تراشی و رویکرد تخریبی برخی در قبال این تلاش نمایندگان جای سوال و ابهام دارد.

قصه سربازی در کشور‌ها

سربازی اجباری؛ بررسی‌ها نشان می‌دهد، ۱۱ درصد کشور‌ها سربازی اجباری بالای ۱۸ ماه دارند که کشور ما هم یکی از آن هاست. با این حال تعداد این کشور‌ها ۲۴ کشور است. در این باره مرور برخی از آن‌ها خالی از لطف نیست.

کره شمالی در میان تمامی کشور‌های جهان، طولانی‌ترین مدت خدمت سربازی را دارد. در این کشور، مردان ۱۱ سال و زنان ۷ سال به خدمت اجباری می‌روند. در مصر مدت خدمت هر مرد مصری بنابر میزان تحصیلاتش از ۱۴ تا ۳۶ ماه است. اخراجی‌های دبیرستان‌ها باید ۳۶ ماه (۳سال) خدمت کنند. دانش‌آموختگان دانشگاه‌ها بنابر میزان تحصیلات خود کمتر خدمت می‌کنند. کره جنوبی به دلیل مناسبات خاصش با کره شمالی، سیستم سختگیرانه خدمت ملی سربازی دارد. همه مردانی که از نظر فیزیکی مشکلی نداشته باشند، باید ۲۱‌ماه در نیروی زمینی، ۲۳‌ماه در نیروی دریایی یا ۲۴‌ماه در نیروی هوایی خدمت کنند. در سوریه نیز خدمت سربازی برای تمام مردان سوری اجباری است. در سال ۲۰۱۱ میلادی بشار اسد، رئیس‌جمهور این کشور فرمانی صادر کرد که براساس آن، مدت خدمت سربازی از ۲۱ ماه به ۱۸‌ماه کاهش یافت.

سربازی اجباری یک‎ساله و کمتر؛ در ۱۱ درصد از کشور‌های دیگر هم سربازی اجباری وجود دارد، اما زمان آن یک سال یا کمتر است. سوئیس: سوئیسی‌ها در سال ۲۰۱۳ برای سومین بار در همه‌پرسی با لغو خدمت اجباری سربازی مخالفت کردند. خدمت اولیه ۲۱ هفته طول می‌کشد و در ادامه آن، سربازان باید آموزش‌های نظامی سالانه ببینند. در برزیل برای مردان ۱۸ ساله خدمت سربازی اجباری است و بین ۱۰ تا ۱۲‌ماه طول می‌کشد. فنلاند، آذربایجان، روسیه، تایوان، ترکیه و ... کشور‌هایی هستند که در آن‌ها خدمت اجباری زیر ۱۲ ماه اجرا می‌شود.

سربازی حرفه‌ای و غیر اجباری؛ اما در این میان بیشتر کشور‌ها که ۱۲۳ کشور می‌شود، سربازی اجباری ندارند و فقط از نیرو‌های داوطلب استفاده می‌کنند؛ کشور‌هایی مثل آرژانتین، کانادا، امارات متحده عربی، ایالات متحده آمریکا، مقدونیه، کویت، آلمان و.

پیش به سوی سربازی جذاب

اگرچه بخشی از اصالت مقوله سربازی به موضوع امنیت و ضرورت‌های ملی بازمی گردد، اما این را هم باید پذیرفت که اقناع جوانان امروزی برای حضور در دوره خدمت اجباری مستلزم ایجاد کارآمدی‌ها و جذابیت‌هایی است که کوتاه شدن از مدت آن بخشی از این الزامات است. البته که ستاد کل نیرو‌های مسلح اقداماتی را در زمینه مهارت آموزی، جذابیت و کارآمد شدن سربازی انجام داده است، اما به نظر می‌رسد، دوران خدمت وظیفه همچنان نیازمند تحول و نگاه جدید است.