خشم ناتمام زمین در هرات

به گزارش مجله خبری نگار/خراسان: ساعت ۳:۳۸ بامداد (به وقت محلی) دیروز چهارشنبه، هرات افغانستان با زمین لرزه‌ای به قدرت ۶.۳ ریشتر برای چندمین نوبت در چند روز گذشته لرزید. مشهد و شهرستان‌های شرقی خراسان رضوی هم این زمین لرزه را احساس کردند و همین باعث شد بعضی، این شب دلهره‌آور را تا صبح در خیابان‌ها و پارک‌ها سپری کنند. اما آن سوتر یعنی ۱۲۰ کیلیومتر از مرز دوغارون تایباد از سرحدات شرقی ایران، غوغای زمین در چند روز گذشته همچنان در هرات و حوالی آن، ادامه دارد و در زمین لرزه‌های کم سابقه که قبل از ظهر شنبه گذشته به قدرت ۶.۳ ریشتر آمد، جان هزاران نفر را گرفت. سازمان زمین‌شناسی ایالات متحده گزارش داد که پس از اولین زمین‌لرزه، چندین زمین لرزه دیگر به بزرگی ۵.۶، ۴.۱ و ۶.۵ در مقیاس امواج درونی زمین (ریشتر) رخ داده که مردم را مجبور به ترک خانه‌های خود کرده است.

۲۵۰۰ یا ۴ هزار جان‌باخته؟

زمین لرزه روز شنبه گذشته هرات که بنا بر گزارش‌ها مرگبارترین زمین لرزه ۲۵ سال اخیر افغانستان پس از سال ۱۹۹۸ به شمار می‌آید؛ زمانی که آن زلزله دست‌کم چهار هزار و ۵۰۰ کشته بر جای گذاشت. در عین حال درباره جان‌باختگان این زمین لرزه روایت‌های متفاوتی از داخل افغانستان مخابره می‌شود. بر اساس آمار سازمان پزشکان بدون مرز این کشور شمار جان‌باختگان زمین‌لرزه این هفته هرات به دوهزار و ۴۴۵ نفر و شمار زخمی‌های آن به دوهزار و ۴۴۰ نفر رسیده است. در همین حال خبرگزاری افغانستانی «آوا» از کابل سه شنبه نوشت: «جانان سایق، سخنگوی وزارت دولت در امور رسیدگی به حوادث امارت اسلامی افغانستان می‌گوید که شمار جان‌باختگان و زخمیان این زمین‌لرزه تا اکنون به حدود چهارهزار نفر رسیده است.

در گزارش در گزارش این سازمان آمده است که: «روز یک‌شنبه ۳۴۰ نفر از زخمی‌های این زمین‌لرزه از شفاخانه ولایتی هرات رخصت شدند، اما نمی‌خواستند این شفاخانه را ترک کنند، زیرا خانه‌ای برای بازگشت نداشتند.» خبرگزاری ترکیه‌ای آناتولی این طور گزارش کرد: «روستای نایب رفیع، در شمال شهرستان زنده‌جان که قبلاً حدود ۲۵۰۰ نفر سکنه داشت، مردم گفتند که به جز مردانی که هنگام وقوع زلزله در بیرون کار می‌کردند، تقریباً هیچ کس زنده نمانده است.»

کودکان و زنان بیشترین جان‌باخته‌ها

دکتر علا ابوزید، نماینده سازمان جهانی بهداشت که از کابل به هرات سفر کرده، به خبرگزاری رویترز گفته است که زمین‌لرزه زمانی (ساعت ۱۱ صبح) رخ داد که مردان بیرون از خانه بودند از این رو، بیشتر جان‌باختگان و زخمیان را زنان و کودکانی تشکیل می‌دهند که در آن زمان در خانه بودند. او گفته است: «دو سوم از کسانی که جراحت‌های شدیدی دارند و در شفاخانه‌ای که دیروز دیدم بستری شده‌اند، کودکان و زنان هستند.» او به رویترز گفته است که دیدن تعداد کودکان بستری در شفاخانه در شرایط بحرانی «ویرانگر» است.

ضعف شدید در خدمات رسانی داخلی

با این حال، اما مرور اخبار و گزارش‌های تصویری از وضعیت خدمات‌رسانی به مردم، نشان می‌دهد، ضعف زیرساخت‌های این کشور در بحران، شرایط مردم و زلزله‌زدگان را به ویژه در آغاز فصل سرد دشوار کرده است. در عین حال، شرایط زلزله افغانستان در همزمانی با تحولات منطقه تا حدودی این غصه را به حاشیه رانده است.

این جا هرات؛ اتراق مردم در خیابان‌ها

گفتگو با فاطمه نایاب خبرنگار محلی مستقر درهرات

ما برای آگاهی از شرایط شهر هرات، با فاطمه نایاب، خبرنگار و مسئول دفتر خبرگزاری افغانستانی «آوا» در هرات هم‌کلام شدیم. او که در پی زلزله سحرگاه دیروز به همراه خانواده در کنار سایر مردم هرات، زندگی را از داخل خانه به خیابان آورده است، می‌گوید: به دلیل زلزله‌های هر از گاه و پس‌لرزه‌ها تقریبا تمام مردم هرات این چند روز را در خیابان‌ها و در چادر‌ها و خیمه‌ها سپری کرده‌اند. روز‌ها هوا گرم و شب‌ها نیز سرد است و آن طور که هواشناسی اعلام کرده، امشب (دیشب چهارشنبه شب) هوا تا حدود ۱۰ درجه سردتر هم می‌شود.
از نایاب درباره آمار جان‌باختگان زمین لرزه‌ها می‌پرسم که می‌گوید: قطعا شمار جان‌باختگان حدود چهار هزار نفر خواهد بود و با زلزله سحرگاه دیروز، این تعداد بیشتر هم شده است.

نایاب، می‌گوید: کمک‌های ایران، ترکیه و سایر کشور‌ها رسیده است و مسئولان محلی تلاش می‌کنند، کمک‌ها در جای خود استفاده شود. به دلیل فرارسیدن فصل سرما، بیشترین نیاز زلزله زدگان، سرپناه‌های موقت، وسایل گرمایشی و لباس گرم است. این خبرنگار مستقر در شهر هرات می‌گوید: مردم افغانستان نیز در حد توان خود، تلاش کردند به زلزله زدگان یاری برسانند، اما به دلیل شدت زمین لرزه، نیاز مردم منطقه و روستا‌های زلزله زده که در حوالی حدود ۴۰ کیلومتری هرات است، بسیار بیشتر از این کمک‌هاست. بخشی از خیران محلی نیز اعلام کردند، حاضرند شهرک‌هایی ۱۰۰ خانواری برای زلزله زدگان احداث کنند. نایاب تاکید می‌کند که بی‌شک مهم‌ترین نیاز زلزله‌زدگان سرپناه امن و بازسازی خانه‌هایشان است که در بخش‌هایی از مناطق این خانه‌ها صددرصد تخریب شده است.

از نایاب درباره میزان آسیب‌ها در هرات هم می‌پرسم که این طور می‌گوید: شهر هرات به دلیل این که اغلب خانه‌ها با مصالح ساختمانی و بتن ساخته شده، حجم آسیب زیاد نبوده و فقط بخش‌هایی از بافت‌های قدیمی‌تر که خانه‌های فرسوده داشته، آسیب‌هایی دیده، ضمن این که بخشی از آثار تاریخی نیز دچار آسیب شده است.