به گزارش مجله خبری نگار،۳ نوع امگا۳ وجود دارد که از انواع دیگر مهمتر هستند. آلفالینولئیک اسید (ALA)، دکوزاهگزانوئیک اسید (DHA) و ایکوزاپنتانوئیک اسید (EPA).
ALA عمدتا از منابع گیاهی و دو نوع دیگر از منابع حیوانی و جلبکها بدست میآیند.
در وقع بدن به کمک آنزیمهای دستچیوراز و الانگاز، ALA را به EPA و DHA تبدیل میکند. اما تنها ۱۰-۵ ٪ ALA در بدن به EPA و کمتر از ۳% آن به DHA تبدیل میشود.
آنچه شما درخصوص مزایای مصرف امگا۳ شنیده اید به DHA و EPA یعنی انواع حیوانی امگا۳ برمی گردد.
از آنجایی که توانایی بدن در تولید DHA و EPA محدود است، دریافت منابع غذایی امگا۳ بسیار حائز اهمیت هستند. به ویژه منابع حیوانی آن.
منابع غذایی امگا۳ شامل ماهیهای چرب (سالمون و ساردین)، روغن ماهی، بذر کتان، دانه چیا و روغن گردو میباشند.
از آنجا که فرهنگ غذایی اکثر جوامع، فقیر از اسیدهای چرب امگا۳ میباشند و عمدتا افراد میزان کافی از منابع امگا۳ را دریافت نمیکنند، دریافت مکملهای امگا۳ ضرری محسوب میشوند.
لازم بذکر است که امگا۳ متفاوت از روغن ماهی است.
در واقع امگا۳ از تلخیص روغن ماهی بدست میآید و هرچه خلوص روغن ماهی بالاتر باشد، محتوای امگا۳ آن بیشتر است.
پرکاربردترین انواع مکملهای امگا۳، شامل امگا۳ (ترکیب EPA و (DHA، EPA و DHA میباشند که در این مقاله تفاوت آنها و موارد مصرف اختصاصی هرکدام را توضیح میدهیم.
اصلیترین عملکرد اسیدهای چرب امگا۳ کاهش التهاب بدن است.
از آنجایی که التهاب سرمنشاء بسیاری از بیماریها است، در بسیاری از مطالعات رابطه کاهش ریسک بیماریها با مصرف مکمل امگا۳ دیده شده است.
مکمل امگا۳ عمدتا با اهداف زیر مصرف میشود:
• بهبود عملکرد مغزی
• ارتقاء سیستم ایمنی
• موثر در پیشگیری و درمان بیماریهای التهابی مزمن مانند بیماری قلبی عروقی، چاقی و سندرم متابولیک، آلزایمر، آر : تریت روماتوئید، دیابت، افسردگی، بیماریهای خود ایمنی
اگر بصورت هفتگی ۲ تا ۳ سهم از غذاهای دریای را مصرف نمیکنید، روزانه دریافت حداقل ۵۰۰ میلی گرم از مکمل امگا۳ (EPA+DHA) توصیه میشود.
• مکمل امگا۳ اگر گیاهی باشد حاوی ALA و اگر از منابع حیوانی تهیه شده باشد حاوی EPA و DHA میباشد. همان طور که پیشتر گفته بودیم، فواید مشاده شده از دریافت امگا۳ به منابع حیوانی برمی گردد و بدن انسان توانایی محدودی در تبدیل ALA به دو نوع دیگر امگا۳ دارد، بنابراین انتخاب مکملی که از منابع گیاهی تهیه شده و فاقد جیوه باشد در اولویت قرار دارد.
• برخی از مکملهای امگا۳ در ترکیب با سایر اسیدهای چرب، چون امگا۶و۹ میباشند. مصرف این مکملهای ترکیبی مگر در موارد خاص توصیه نمیشوند. چرا که مهمتر از دریافت امگا۳، نسبت دریافت امگا۶ به امگا۳ است. هرچه این نسبت بزرگتر باشد (بالاتر از ۴ به یک یا ۳ به یک) برای بدن خطرناکتر بوده و بدن را وارد فاز التهابی میکند.
از آنجایی که منابع دریافت امگا۶ متعدداند و این نسبت خود به خود در بدن بالا است، دریافت مکملی که حاوی امگا۶ باشد وضعیت را وخیمتر میکند. پس دریافت مکملهایی که تنها حاوی امگا۳ باشند، نیاز شما را براورده میکنند.
نتایج حاصل از مطالعات نشان داد که برخی از خواص امگا۳ به EPA مربوط میشود. از این جهت مکمل EPA بصورت جداگانه تولید شد. مکمل EPA بصورت اختصاصی در موارد زیر تجویز میشود:
موارد مصرف مکمل EPA:
• کاهش سطح تریگلیسیرید خون
EPA میتواند طح تریگلیسیرید را در افراد دارای چربی خون تا ۳۳% کاهش دهد.
• بهبود اختلالات روانی و خلق و خو ناپایدار
مصرف EPA میتواند سبب کاهش پرخاشگری شود
• موثر در بهبود افسردگی
براساس نتایج حاصل از مطالعات اثر مصرف EPA در افراد دارای افسردگی، چون داروی فلوکستین میباشد. همچنین میتواند اثربخشی داروهای ضدافسردگی را افزایش دهد. به همین دلیل این مکمل بصورت گسترده در افراد دارای افسردگیهای مقاوم به درمان تجویز میشود.
• افرادی که از شادابی و نشاط کافی برخوردار نیستند یا دچار استرسهای حاد و مزمن میباشند.
• کاهش تعداد گرگرفتگی در افراد یائسه
مصرف مکمل EPA در زنان یائسه میتواند تعداد گرگرقتگی را کاهش دهد. لازم بذکر است که مطالعات از کاهش شدت گرگرفتگی در اثر مصرف EPA حمایت نمیکنند.
• کاهش ریسک مرگ میر در بیماران قلبی
مطالعات نشان داده اند که مصرف EPA در بیماران قلبی، ریسک مرگ و میر را کاهش میدهد.
همچنین در افرادی که دچار حمله قلبی شده اند و آنژیو از جمله مداخلات در نظر گرفته شده برای آنها میباشد، مصرف ایکوزاپنتانوئیک اسید همراه با داروهای کاهنده کلسترول (استاتین ها) میتواند خطر آریتمی یا حتی مرگ را کاهش دهد. همچنین مصرف EPA قبل از آنژیو میتواند ریسک حملههای قلبی بعدی را کاهش دهد.
زنجیره کربنی DHA دارای ۲۲ کربن میباشد. این اسیدچرب برای حفظ یکپارچگی ساختاری و عملکردی سیستم عصبی مرکزی و شبکیه چشم استفاده میشود. همچنین برای رشد و تکامل مغز ضروری است.
موارد مصرف مکمل DHA به صورت زیر میباشد:
• مادرانی که احتمال تولد نوزادان زودرس در آنها بالاتر است.
• بیماران دچار آلزایمر یا افرادی که احتمال بروز آلزایمر در آنها بالا است.
• مادران باردار و شیرده با هدف افزایش هوش جنین و کودک
• مادران باردار و شیردهی که احتمال بروز آسم، آلرژی و اگزما در فرزندان آنها بالا است.
نکات کلی که باید در خرید انواع مکملهای امگا۳ در خاطر داشت:
۱) حیوانی بودن منبع امگا۳،
۲) عاری بودن مکمل از جیوه
۳) عدم استفاده از پارابن در مکمل به عنوان نگهدارنده
منبع:اینفو