رسانه‌هایی که سرکوب در فرانسه را نمی‌بینند!

به گزارش مجله خبری نگار/ایران: رسانه‌های خارجی فارسی‌زبان در حالی بخش معناداری از گزارش‌های خود را روی ناآرامی‌های پایان‌یافته در ایران متمرکز می‌کنند که اعتراضات فرانسه در صدر اخبار رسانه‌های جهان است. در ۴۸ ساعت مورد بررسی، به طور متوسط حدود ۲۰،۷ درصد محتوای تولیدی رسانه‌های بیگانه به موضوع نخست و تنها ۵،۳ درصد به وقایع کف خیابان‌های فرانسه اختصاص داشت.

اعتراضات فرانسه هفتمین روز پیاپی خود را سپری می‌کند؛ اعتراضاتی که از روز سه‌شنبه ۶ تیر با قتل «ناهل مرزوق» جوان ۱۷ ساله الجزایری و مغربی‌تبار به دست پلیس در شهر «ناتر» در حومه پاریس کلید خورد و به سایر شهر‌ها و مناطق فرانسه و برخی دیگر از کشور‌های اروپایی کشیده شد.

ناهل، راننده خودرویی بود که به فرمان توقف پلیس بی‌توجهی کرد و در مقابل، پلیس بی‌محابا به وی شلیک کرد و او را کشت. این اتفاق و حوادث پس از آن، مسأله مجوز پلیس در استفاده از خشونت علیه مردم عادی را به موضوعی برای شدت‌گرفتن اعتراضات و به خشونت کشیده شدن آن در فرانسه بدل کرد.

«امانوئل مکرون» رئیس‌جمهور فرانسه در تازه‌ترین موضع‌گیری درباره اعتراضات گسترده در این کشور از وزرای کابینه‌اش خواسته از تمام قدرت‌شان استفاده کرده و هر کاری می‌توانند انجام دهند تا نظم و آرامش را به کشور بازگردانند.

مکرون همچنین اعتراضات نوجوانان را تحت تأثیر شبکه‌های اجتماعی و بازی‌های ویدیویی دانسته و از والدین فرانسوی خواسته بود از حضور نوجوانان در خیابان‌ها جلوگیری کنند.

پس از اعتراضات گسترده، دولت مکرون وضعیت جنگی اعلام کرد و در بیش از ۲۰ شهر حومه پایتخت این کشور منع رفت و آمد (بخوانید حکومت نظامی) وضع شد و اتحادیه اتحاد پلیس ملی فرانسه با اراذل و اوباش خطاب کردن معترضان و توصیف کردن مردم به حیوانات وحشی، خواستار تحمیل نظم به جای درخواست آرامش در شهر‌ها شد.

وقوع بیش از ۲۵۰۰ حادثه آتش‌سوزی وسیله نقلیه و ساختمان، بازداشت بیش از ۱۳۰۰ نفر، زخمی و مجروح شدن ده‌ها نفر، آماده‌باش گسترده پلیس برای سرکوب اعتراضات، ثبت صحنه‌هایی از خشونت پلیس در برابر معترضان و... از التهاب گسترده در فرانسه خبر می‌دهد؛ التهابی که چندان به چشم رسانه‌های خارجی فارسی‌زبان نیامده است. به جای آن، این رسانه‌ها ترجیح دادند در بحبوحه اعتراضات فرانسوی‌ها، آتش خاکستر شده ناآرامی‌ها در ایران را روشن نگه دارند. این در حالی است که وقایع امروز فرانسه از جهاتی به رخداد‌های سال گذشته ایران شباهت دارد. درگذشت مهسا امینی که جرقه ناآرامی‌ها را در ایران روشن کرد، نشانه رفتن انگشت اتهام تشدید آشوب به سوی شبکه‌های اجتماعی، کشیده شدن اعتراض به آشوب، خشونت و...

عملکرد ۵ رسانه بی‌بی‌سی فارسی وابسته به دولت انگلیس، ایران اینترنشنال مستقر در واشنگتن، صدای امریکا و رادیو فردا وابسته به دولت امریکا، منوتو وابسته به جریان بهائیت و صفحات مجازی آنها، نشان می‌دهد این رسانه‌ها در ۲۵ روز اول شروع اغتشاشات در ایران (۲۳ شهریور تا ۱۶ مهر) مجموعاً ۱۷۳۱۲ دروغ را درباره حوادث ایران منتشر کرده‌اند، اما در مورد اعتراضات در فرانسه به سکوتی مرگبار فرو رفته‌اند.

اولویت‌های معنادار رسانه‌های خارجی فارسی‌زبان

اینکه رسانه‌های خارجی فارسی‌زبان، حجم عمده‌ای از محتوای خود را به اخبار و مسائل مرتبط با ایران اختصاص بدهند، مسأله‌ای منطقی و مقبول است، با این حال مقایسه میزان محتوای تولید شده در این رسانه‌ها درمورد اعتراضات کنونی فرانسه و اعتراضات پایان یافته ایران، معنادار است.

بررسی و تطبیق آمار محتوای تولید شده در مورد این دو موضوع در رسانه‌های خارجی فارسی‌زبان، آمار جالب توجهی به دست می‌دهد. برای این مهم، پژوهشگر ایرنا به بررسی کانال تلگرامی رسانه‌هایی، چون «بی‌بی‌سی فارسی»، «رادیوفردا»، «صدای امریکا»، «ایران اینترنشنال»، «دویچه‌وله فارسی» و «ایندیپندنت فارسی» در بازه زمانی ۴۸ ساعته از ساعات ابتدایی ۹ تیر تا پایان روز ۱۰ تیر (ابتدای ۳۰ ژوئن تا پایان اول جولای) پرداخته است.

بر اساس این بررسی، رادیو فردا در بازه زمانی یادشده، حدود ۳۰ درصد از کل محتوای خود را به آنچه «اعتراضات ایران» یا «مقاومت مدنی ایرانیان» خوانده می‌شود اختصاص داد، در حالی‌که در همین بازه، تنها ۲،۳۲ درصد از محتوای این رسانه به اعتراضات فرانسه پرداخت.

ایران اینترنشنال هم ۲۷ درصد از محتوای خود را به مسائل مرتبط با تداوم اعتراضات در ایران (از مسأله حجاب تا کشته‌شدگان و...) اختصاص داد و تنها در ۴،۱۶ درصد از گزارش‌های خود به اعتراضات فرانسه پرداخت.

دویچه‌وله فارسی در حالی در ۲۱،۱۵ درصد از گزارش‌های خود تلاش کرد شعله اعتراضات را در ایران روشن نگه دارد که همزمان تنها ۷،۶۹ درصد از محتوای خود را به اعتراضات پرالتهاب در فرانسه اختصاص داد.

صدای امریکا در ۱۷ درصد از محتوای کانال تلگرامی خود به مسائل مرتبط با اعتراضات ایران پرداخت در حالی که مسائل مرتبط با اعتراضات فرانسه تنها ۴،۷ درصد از محتوای این کانال را تشکیل داد.

بی‌بی‌سی فارسی در ۱۵،۱۷ درصد از محتوای خود به طورمستقیم یا تلویحی نارضایتی‌ها در ایران را پوشش داد یا در مورد آن خبرسازی کرد در حالی که فضای بشدت متشنج فرانسه تنها توانست سهمی ۶،۸ درصدی را از محتوای کانال تلگرامی این رسانه تصاحب کند.

ایندیپندنت فارسی هم در حالی در ۱۴،۰۷ درصد از اخبار خود به مسائل ایران در حوزه نارضایتی‌ها پرداخت که ۶،۶۶ درصد اخبارش تنش و ناآرامی در فرانسه را مورد توجه قرار داد.

در جدول زیر تعداد اخبار تفکیکی این رسانه‌ها آمده است. همان طور که گفته شد، بازه زمانی مورد بررسی از ساعات ابتدایی روز جمعه ۹ تیر تا پایان شنبه ۱۰ تیر است.

یک بام و دو هوا برای چیست؟

تلاش برای زنده نشان دادن شعله ناآرامی‌ها و تشدید نارضایتی‌های عمومی در جامعه ایران، بازخوانی و تکرار حوادث رخ داده در کشور در سال گذشته، تکرار نام و یاد کشته‌شدگان منتسب به اعتراضات ۱۴۰۱، برجسته‌سازی عبارات معناداری، چون «حجاب اجباری» و «سرکوب»، دامن زدن به حس بی‌اعتمادی عمومی، تلاش برای تعمیق فاصله میان مردم و حاکمیت، تلاش برای ترغیب مردم به «مقاومت خاموش» و... به رسانه‌های خارجی فارسی زبان مجالی نمی‌دهد تا مهم‌ترین مسائل مورد توجه مردم ایران و جهان را به طور دقیق و درخور پوشش دهند.

رخداد‌های فرانسه این روزها، بخش مهمی از سرخط رسانه‌های جهان را تشکیل می‌دهد، با این حال رسانه‌های خارجی فارسی‌زبان بسیار کم به این موضوع می‌پردازند. گویا ناآرامی‌های پایان‌یافته ایران در مقایسه با اعتراضات کنونی فرانسوی‌ها برایشان مهم است. شاید هم پرداختن به اعتراضات فرانسه و مسائل مرتبط با آن، چون خشونت پلیس، بسیج نیرو‌های سرکوبگر، حمله دولت به رسانه‌های اجتماعی و... کوس رسوایی این رسانه‌ها را زمین بزند که در جریان ناآرامی‌های ایران، نظام سیاسی تهران را به همین عناوین متهم می‌کردند و بر آتش تنش‌ها دامن می‌زدند.