چرا خوابگردی می‌کنم؟ علل و درمان اختلال خوابگردی

به گزارش مجله خبری نگار، آیا شما اختلال خوابگردی دارید؟ خوابگردی چیست؟  علت خوابگردی چیست؟  شاید برای شما نیز اتفاق افتاده باشد که کودکتان دچار خوابگردی کودکان شده باشد و در خواب عمیق راه برود و یا فعالیت‌های پیچیده‌ای داشته باشد.  راه رفتن در خواب می‌تواند در هر سنی اتفاق بیفتد. البته خوابگردی در بزرگسالان به مراتب کمتر از خوابگردی در کودکان گزارش شده است. برخی از کودکان در سنین پایین راه رفتن در خواب را تجربه می‌کنند و هنگامیکه بزرگتر شدند به مرور این رفتار و عادت را فراموش می‌کنند. بیماری خوابگردی می‌تواند به فرد خوابگرد و اطرافیانش آسیب برساند. زیرا راه رفتن در حالت غیر هوشیار و خواب آلوده می‌تواند صدمات زیادی را با خود به همراه داشته باشد. پس سوالی که ممکن است برای شما بوجود بیاید این است که علت خوابگردی چیست و چگونه باید بیماری خوابگردی را درمان کرد؟ 

مشاوران به دلیل سوالات مکرر شما در رابطه با خوابگردی در نوجوانان، نشانه‌های خوابگردی و … به بررسی و مطالعه در مورد علائم خوابگردی و علت خوابگردی پرداخته اند. اگر شما نیز دچار این نوع اختلال هستید و یا در اطرافیان خود فرد خوابگرد دارید پس مطالعه این مقاله را از دست ندهید.

خوابگردی چیست؟

خوابگردی در خواب یا راه رفتن در خواب شامل رفتاری است که فرد در طول شب و هنگامیکه در خواب عمیق است، بلند می‌شود و راه می‌رود یا هر نوع فعالیت دیگری مانند صحبت کردن، رفتن سر یخچال و یا حتی رانندگی کردن را انجام می‌دهد. فرد خوابگرد در اکثر شرایط أصلا رفتار‌های خود را به یاد نمی‌آورد. او حتی نمی‌داند که در خواب بیدار شده و شروع به راه رفتن و … کرده است. طبق تحقیقات انجام شده خوابگردی معمولا در نیمه اول شب اتفاق می‌افتد. هنگامیکه فرد در خواب عمیق است خوابگردی شروع می‌شود. خواب عمیق برای فرد معمولا همان دو یا سه ساعت بعد از به خواب رفتن است.

خوابگردی در نوجوانان نیز می‌تواند اتفاق بیفتد. به طور کلی خوابگردی در هر سنی می‌تواند شروع شود. اما در کودکان این پدیده رایج‌تر است. بررسی‌ها نشان داده است که از هر ۵ کودک یک نفر در خواب راه می‌رود. در اکثر شرایط نیازی نیست نگران باشید. زیرا خوابگردی کودکان با بزرگ‌تر شدن آن‌ها از بین می‌رود و محو می‌شود. اما برخی از کودکان نیز این عادت را در بزرگسالی هم خواهند داشت. همچنین خوابگردی می‌تواند یکی از دلایل اصلی خواب آلودگی زنان و یا مردان در طول روز باشد. 

چرا برخی از افراد در خواب راه می‌روند؟ علت خوابگردی چیست؟ 

علت دقیق خوابگردی هنوز ناشناخته است. محققان توانسته اند نظرات احتمالی در رابطه با علت خوابگردی کودکان و یا بزرگسالان بدست آورند. به نظر می‌رسد که یکی از علت‌های اصلی خوابگردی ژنتیک و ارثی بوده و این اختلال از خانواده به فرد ارث می‌رسد. یعنی اینکه اگر شما در خانواده خود فرد خوابگرد داشته باشید، احتمال اینکه شما نیز دچار خوابگردی شوید بالا است. برخی از مهم‌ترین علت خوابگردی در بزرگسالان و یا کودکان که روانشناسان بیان کرده اند عبارتند از:

* نداشتن خواب کافی، کمبود خواب و یا خستگی مفرط

* ژنتیک و ارث

* مصرف مواد مخدر و یا نوشیدن الکل در بزرگسالان

* استرس و اضطراب‌های زیاد

* تب و بیماری خاص

* مصرف برخی از دارو‌ها مانند دارو‌های خواب آور و آرامش بخش

* خوابیدن با مثانه پر

* ترسیدن از صدای ناگهانی که باعث می‌شود فرد از خواب عمیق بیدار شود.

* سندروم پا‌های بی قرار

* داشتن خواب غیر مولد که ناشی از اختلالاتی مانند آپنه خواب (مکث کوتاه در الگوی تنفسی کودک در خواب) است.

* میگرن

* تغییر محیط خواب مانند تغییر در اتاق خواب، اسباب کشی و یا رفتن به مسافرت.

علائم خوابگردی چیست؟ 

نشانه‌های خوابگردی صرفا راه رفتن در خواب نیست. علاوه بر راه رفتن در خواب علائم دیگری نیز در خوابگرد‌ها مشاهده می‌شود. برخی از مهم‌ترین نشانه‌های خوابگردی عبارتند از:

* نشستن در رختخواب و انجام حرکاتی مانند مالیدن چشم ها، ماساژ صورت و مو‌ها و …

* نشستن و نگاه کردن به اطراف با چشمانی باز. اما در صورتیکه خود فرد هنوز خواب است.

* مات و مبهوت بودن

* انجام رفتار‌ها و فعالیت‌های ناشیانه و نادرست. مانند رفتن به حمام برای دستششویی کردن. این رفتار معمولا در بین کودکان رایج است.

* پاسخ ندادن به سوالات شما هنگامیکه از آن‌ها سوالی می‌کنید و یا پاسخ‌های مسخره و نامربوط دادن.

* سخت بیدار شدن

* صحبت کردن زیاد در خواب

* رانندگی کردن

* وارد فعالیت جنسی شدن بدون آگاهی

وقتی شخصی در خواب راه می‌رود چه اتفاقی می‌افتد؟ 

خوابگردی ممکن است فقط شامل نشستن روی تخت باشد و فرد به اطراف نگاه کند و برای مدت کوتاهی گیج و مبهوت باشد. سپس مجدد به خواب خود ادامه بدهد. اما در موارد شدیدتر، فرد خوابگرد از رختخواب بلند می‌شود و راه می‌رود. او ممکن است کمد‌ها را باز کند و لباس بپوشد و یا حتی غذا بخورد. در موارد خیلی شدید فرد از خانه خارج می‌شود و فعالیت‌هایی مانند رانندگی کردن را انجام می‌دهد. فرد خوابگرد معمولا با چشمانی باز راه می‌رود در صورتیکه غرق خواب است. شما اگر با فرد خوابگرد صحبت کنید. او ممکن است یا جواب شما را به کلی ندهد و یا پاسخ‌هایی غیر منطقی و دست و پا افتاده که أصلا مرتبط با سوال شما نیست بدهد. راه رفتن در خواب حدودا کمتر از ده دقیقه طول می‌کشد.

افراد خوابگرد معمولا فراموش می‌کنند که در خواب راه رفته اند. اگر صبح زود بعد از بیدار شدن از آن‌ها در مورد رفتار‌های شب گذشته اشان سوال کنید، هیچ چیزی را به خاطر نمی‌آورند. یا شاید هم برخی از قسمت‌ها را به صورت تکه تکه‌ای در یاد داشته باشند.

آیا باید نگران کودک خوابگرد بود؟

همانطور که در بالا اشاره شد، اکثر کودکان خوابگرد بعد از مدتی این ویژگی را فراموش می‌کنند. خوابگردی در کودکان باعث ایجاد مشکلات عاطفی و یا روانی نمی‌شود. راه رفتن در خواب کودک معمولا با بلوغ رسیدن او ناپدید می‌شود. حدود ۱۸ درصد از مردم در مقطعی از زندگی خود دچار خوابگردی می‌شوند. پس جای نگرانی ندارد. اگر إحساس می‌کنید که کودک شما آسیب خاصی نمی‌بیند، نگران نباشید. کافی است از او در هنگام خواب مراقبت کنید تا خوابگردی باعث آسیب دیدن جسمی او نشود. یکی از علت‌های خوابگردی کودکان می‌تواند دیدن خواب‌های زیاد در شب باشد.

درمان بیماری خوابگردی

چگونه خوابگردی در نوجوانان و یا کودکان را درمان کنیم؟ باید گفت تاکنون هیچ درمان خاص و منحصر به فردی برای خوابگردی پیدا نشده است. اما به طور کلی برخی از تلاش ها، باید‌ها و نباید‌ها و همچنین داشتن برنامه منظم و هماهنگ می‌تواند خوابگردی را کنترل کند. مهم‌ترین راهکار‌ها برای کنترل خوابگردی و درمان خوابگردی عبارتند از:

* هر شب زمان مشخصی را برای خوابیدن اختصاص بدهید. سعی کنید همان ساعت در رختخواب حاضر شوید. اینکار همچنین به شما کمک می‌کند تا با بی خوابی و یا کم خوابی نیز مبارزه کنید. 

* مصرف نوشیدنی را از چند ساعت قبل از خواب محدود کنید. مخصوصا نوشیدنی‌هایی که کافئین دارند. این کار سبب می‌شود که اولا شما نیاز به دستشویی رفتن پیدا نکنید و ثانیا کافئین موجود در نوشیدنی باعث بی خوابی شما نشود.

* یک اتاق کاملا تاریک و ساکت را برای خوابیدن انتخاب کنید.

* قبل از خوابیدن حتما به توالت بروید. این مورد برای کودکانی که خوابگردی دارند، بسیار ضروری است.

* قبل از رفتن به رختخواب کار‌هایی را انجام بدهید که می‌دانید باعث می‌شود خواب بهتری داشته باشید. مانند دوش آب گرم، مطالعه کردن، مصرف دمنوش‌های آرامش بخش و …. اینکار به شما کمک می‌کند تا خواب بهتر و پر آرامش تری داشته باشید.

* اگر کودکتان شب‌ها در خواب راه می‌رود. سعی کنید چند شب متوالی او را ده الی پونزده دقیقه قبل از خوابگردی، بیدار کنید. این کار کمک می‌کند تا کودکتان عادت خوابگردی خود را ترک کند.

* در اکثر موارد برای درمان بیماری خوابگردی از دارو استفاده نمی‌کنند. اما اگر موارد شدیدتری رخ بدهد و فرد خوابگردی شدید داشته باشد که باعث آسیب رساندن به خودش و یا اطرافیان می‌شود، می‌توان از دارو‌های ضد افسردگی و آرامش بخش زیر نظر دکتر استفاده کرد.

* برای درمان خوابگردی می‌توان از برخی از درمان‌های شناختی رفتاری یا هیپنوتیزم نیز استفاده کرد.

اگر فردی را در حال راه رفتن در خواب دیدیم چه کنیم؟

اگر متوجه شدید یکی از اعضای خانواده شما در خواب راه می‌رود، سعی کنید او را به آرامی به تخت خوابش بازگردانید. او را بیدار نکنید. تلاش برای گرفتن، بیدار کردن فرد خوابگرد ممکن است با خشونت او همراه شود. بهترین کار و ابتدایی‌ترین کاری که باید انجام دهید این است که بررسی کنید و مطمئن شوید او سالم است. افراد خوابگرد بعد از مدتی مجدد به رختخواب خود باز می‌گردند و می‌خوابند. پس اگر او در موقعیت بدی نیست و آسیبی نمیبیند نیاز به مهار کردن او نیست. فقط سعی کنید به آرامی آن‌ها را به سمت تخت خود هدایت کنید. فریاد نکشید و سعی نکنید به صورت فیزیکی او را مهار کنید. البته در صورتیکه در خطر نباشد. زیرا فریاد کشیدن و یا فشار آوردن به خوابگرد ممکن است باعث شود که او سکته کند و یا دچار حمله قلبی شود.

اگر کودک شما در خواب راه می‌رود مهم‌ترین کاری که می‌توانید انجام دهید این است که اشیاء خطرناک را از دسترس کودک دور کنید. در‌ها و پنجره‌ها را ببنیدید و در صورت لزوم آن‌ها را قفل کنید. اگر خانه شما دو طبقه است سعی کنید فرزندتان را در طبقه اول خانه خود بخوابانید تا از پله‌ها نیفتد. هرگز اجازه ندهید فرزندتان در تخت دو طبقه و طبقه بالایی بخوابد.

سخنی پایانی

خوابگردی کودکان می‌تواند به مرور محو شود پس نگران نباشید. حتی اگر فردی در بزرگسالی نیز همچنان خوابگردی داشته باشد، تا زمانیکه به خودش و اطرافیان آسیبی نرساند مشکلی وجود ندارد. اما اگر فرد به دلیل خوابگردی دچار مشکل شود و یا آسیبب ببیند بهتر است برای درمان بیماری خوابگردی به مشاور مراجعه کنید. برای این منظور شما می‌توانید از مشاوره آنلاین کمک بگیرید تا خوابگردی خودتان و یا کودکتان را درمان کنید.

سوالات متداول

آیا خوابگردی را می‌توان درمان کرد؟

باید گفت برای خوابگردی درمان خاصی هنوز وجود ندارد، اگر خوابگردی برای فرد آسیبی به همراه نداشته باشد به مرور از بین می‌رود. همچنین از برخی باید‌ها و نباید‌ها می‌توان برای کاهش میزان خوابگردی استفاده کرد.

نشانه‌های خوابگردی چیست؟

نشستن در خواب، راه رفتن و یا صحبت کردن در خواب می‌تواند از نشانه‌های خوابگردی باشد. حتی رانندگی کردن در خواب نیز می‌تواند برای شخص خوابگرد اتفاق بیفتد.

منبع: آویژه